Bu araştırmada gelişim geriliği olan çocuklara sahip annelerin yaşam doyum düzeyleri ile suçluluk utanç düzeylerinin ilişkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma 3-6 yaş arası gelişim geriliği olan çocuğa sahip 121 anne ve sağlıklı çocuğa sahip 60 anne ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, Sosyodemografik Bilgi Formu, Yaşam Doyum Ölçeği, Suçluluk ve Utanç Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre suçluluk ile utanç düzeyi arasında orta derecede, pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür (r=0.671, p<0.01). Suçluluk ile yaşam doyumu düzeyi arasında ve utanç ile yaşam doyumu düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p>0.05). Bunun yanında, annelerin yaşam doyum puanları (t=-12.628, p<0.01), suçluluk (t=7.838, p<0.01) ve utanç puanları (t=8.841, p<0.01) gelişim geriliği olan çocuğa sahip olup olmama durumuna göre anlamlı şekilde farklılaşmaktadır. Gelişim geriliği olan bir çocuğa sahip olmak annelerin suçluluk ve utanç düzeyini artırmaktadır ancak, suçluluk ve utanç, annelerin yaşam doyumunu etkilememektedir. 

• Ainsworth, M. D. (1979). Attachment as related to mother-infant interaction. Advances in the Study of Behavior, 9, 1-51. doi:10.1016/s0065-3454(08)60032-7
• Akandere, M., Acar, M. ve Baştuğ, G. (2009). Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 23-32.
• Aysan, F. ve Özben, Ş. (2007). Engelli çocuğu olan anne babaların yaşam kalitelerine ilişkin değişkenlerin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 1-6.
• Bakkaloğlu, H. C. ve Sucuoğlu, B. (2000). Normal ve zihinsel engelli bebeklerde anne- bebek etkileşiminin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 2(04), 47-58.Başgül, Ş. S., Üneri, Ö. Ş. ve Çakın-Memik, N. (2011). Parents’ perception of the quality of life of children with intellectual disabilities. The Turkish Journal of Pediatrics, 53, 541-546.
• Baykan, Z., Baykan, A. ve Naçar, M. (2010). Kronik hastalıklı çocukları olan ailelerin yaşam doyumlarının incelenmesi. Yeni Tıp Dergisi, 27(3), 174-177.
• Behrman, R. E. ve Kliegmen, R. M. (2001). Nelson essentials of pediatrics Türkçesi. (3.Baskı). (Çev. Ed. M. Tuzcu, Çev. S. Tuzcu). Ankara: Nobel Tıp Kitabevi.
• Bek, H., Gülveren, H. ve Şen, B. (2012). Otistik çocuğa sahip ebeveynlerle normal çocuğa sahip olan ebeveynlerin atılganlık, suçluluk ve utanç düzeyleri bakımından incelenmesi. Turkish International Journal of Special Education and Guidance & Counceling, 1(2), 1-7.
• Cameron, S. J., Dobson, L. A. ve Day, D. M. (1991). Stress in parents of developmentally delayed and non-delayed preschool children. Canada's Mental Health, 39(1), 13-17.
• Cavkaytar, A. ve Diken, İ. H. (2007). Özel eğitime giriş. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Chaturvedi, S. K. ve Malhotra, S. (1984). A follow-up study of mental retardation focussing on parental attitudes. Indian Journal Of Psychiatry, 26(4), 370-376.
• Cirillo, S. ve Sorrentino, A. M. (1986). Handicap and rehabilitation: Two types of information upsetting family organization. Family Process, 25(2), 283-292. doi:10.1111/j.1545-5300.1986.00283.x
• Çattık, M. (2015). Gelişimsel yetersizliği olan çocukların ebeveynlerinin sosyal destek ve öz yeterlilik düzeyleri arasındaki ilişkininin incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Diener, E., Emmons, R. A., Randy, J. L. ve Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale, Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75. doi:10.1207/s15327752jpa4901_13
• Diken, İ. H. ve Sola, C. (2008). Gelişimsel gerilik riski altındaki prematüre ve düşük doğum ağırlıklı çocuğa sahip annelerin gereksinimlerinin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9(2), 21-36.
• Dost, M. T. (2007). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumunun bazı değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 132-143.
• Erdoğan, B. (2013). Evde bakım hizmeti alan özürlü bireye sahip ailelerin sosyo-ekonomik durumlarının incelenerek, umutsuzluk ve yaşam doyum düzeylerinin belirlenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Frijters, P., Johnston, D. W. ve Shields, M. A. (2011). Life satisfaction dynamics with quarterly life event data. Scandinavian Journal of Economics, 113(1), 190-211. doi:10.1111/j.1467-9442.2010.01638.x
• Gallagher, J. J., Beckman, P. ve Cross, A. H. (1983). Families of handicapped children: Sources of stress and its amelioration. Exceptional Children, 50(1), 10-19. doi: 10.1177/001440298305000102
• Göçtü, N. G. (2014). Farklı gelişen çocukların kardeşleri ve annelerinin suçluluk, depresyon düzeyi ve stresle başa çıkma becerilerinin incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi, İstanbul.
• Hauser-Cram, P., Warfield, M. E., Shonkoff, J. P., Krauss, M. W., Sayer, A., Upshur, C. C., ve Hodapp, R. M. (2001). Children with disabilities: A longitudinal study of child development and parent well-being. Monographs of the Society for Research in Child Development, 66(3), 1-126.
• İnce, Z. E. ve Tüfekçi, F. G. (2015). Engelli çocuğu olan ebeveynlerde evlilik uyumu ve yaşam doyumunun değerlendirilmesi ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 4(1), 106.
• Kara, D. Ö. (2016). Gelişimsel yetersizlik ve normal gelişim gösteren çocukların annelerinin yaşam kalitesi, evlilik uyumu ve öznel iyi oluşlarının incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
• Karaçengel, F. J. (2007). Zihinsel engelli çocuğa sahip anneler ile sağlıklı çocuğa sahip annelerin, atılganlık ve suçluluk-utanç düzeyleri açısından karşılaştırılması, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karpat, D. ve Girli, A. (2012). Yaygın gelişimsel bozukluk tanılı çocukların anne- babalarının yas tepkilerinin, evlilik uyumlarının ve sosyal destek algılarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 13(2), 69-85.
• Koca, B. D. (2015). Üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde kuruma ve mesleğe ilişkin bağlılıkları ile suçluluk ve utanç duygularının belirlenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
• Korkmaz, A., Canpolat, F. E., Armangil, D., Anlar, B., Yiğit, Ş., Yurdakök, M. ve Tekinalp, G. (2009). Hacettepe Üniversitesi İhsan Doğramacı Çocuk Hastanesi 2003-2006 dönemi çok düşük doğum ağırlıklı bebeklerin uzun süreli izlem sonuçları. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 52(3), 101-112.
• Kurul, A.S. (2007). Nörolojik gelişme geriliği riski olan süt çocuklarının erken belirlenmesinin önemi ve klinisyenin rolü. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 21(3), 195-205.
• Özbey, Ç. (2009). Özel çocuklar ve terapi yöntemleri. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• Özer, M. (2011). Suçluluk–utanç, bağlanma, algılanan ebeveynlik (anne) tarzı ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkiler, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kara Harp Okulu, Ankara.
• Ryan, K. A. (2012). Raising children on the autism spectrum: Parental needs, Unpublished doctoral dissertation, Antioch University, New England.
• Savaşır, I. ve Şahin, N.H. (1997). Bilişsel davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Şahin, N. H. ve Şahin, N. (1992). Adolescent guilt, shame and depression in relation to sociotropy and autonomy. The World Congress of Cognitive Therapy, Toronto, June 17-21.
• Tazegül, A. ve Şimşek B. (2010). Gebelikte tiroid hastalıkları. Selçuk Tıp Dergisi, 26(2), 63-67.
• Yetim, Ü. (1993). Life satisfaction: A study based on the organization of personal projects. Social Indicators Research, 29(3), 277-289. doi : 10.1007/BF01079516
• Yetim, Ü. (2001). Toplumdan bireye mutluluk resimleri. İstanbul: Bağlam yayınları.
• Yetim, Ü. (2003). The impacts of individualism/collectivism, self-esteem, and feeling of mastery on life satisfaction among the Turkish university students and academicians. Social Indicators Research, 61(3), 297-317.
• Yaşa, Z. (2012). Üniversite öğrencilerinde ana baba tutumlarının suçluluk ve utanç duyguları üzerine etkisi, Yayınlanmamış uzmanlık tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.