Research Article
BibTex RIS Cite

Program Adaptations of Special Education Teachers

Year 2024, Erken Görünüm, 1 - 23

Sümeyye Koç

https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.1216207

Abstract

Introduction: Arrangements are made in the curriculum elements due to the individual differences of students with special needs. It is necessary to determine how programs implemented in special education classrooms are adapted by teachers for program functionality. The purpose of this study is to determine special education teachers' patterns of how and in what ways they adapt their curriculum during implementation.
Method: This study, which was conducted to determine the curriculum adaptation by special education teachers and the factors that cause this adaptation, used a case study design from the qualitative research approach. The sample of this study consisted of four special education teachers: two working at the secondary level of a public school and two working at a special education and rehabilitation center. In this study, data diversification was used by employing more than one data collection instrument. These included observations, interviews, and special education lesson plans. As the data needed to be examined and analyzed in detail, content analysis was used.
Findings: The observations, interviews, and document reviews revealed that teachers working in special education classrooms in public and private institutions make program adaptations such as omitting, expanding, and replacing/revising. Teacher qualifications, student characteristics, school climate, program characteristics, and family expectations played a substantial role in shaping the emergence of adaptation patterns.
Discussion: Based on the results, it was found that special education teachers did not implement the written (official) program exactly in their schools and classes. It was found that the student's area and level of disability was the most important reason for the difference. The differences in the areas and degrees of disability of students with special needs in public schools and private institutions shape adaptations for expansion and revising.

Keywords

Curriculum special education special education classroom special education and rehabilitation center program adaptations

References

  • Ahola, S. (2000). Hiddencurriculum in highereducation: Somethingtofearfororcomplyto? PaperPresented at theInnovation in HigherEducation 2000 Conference. Helsinki.
  • Akay, C., & Ültanır, E. (2010). Andragojik temellere dayalı kolaylaştırılmış okuma-yazma eğitimi (KOYE) sürecine yönelik KOYE eğiticilerinin görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 75- 88.https://doi.org/10.17860/efd.82884
  • Akçamete, G., & Kaner, S. (1999, 3-4 Kasım). Cumhuriyetin 75 yılında çocuğa yönelik özel eğitim çalışmaları [Sözlü bildiri]. 2. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi: Cumhuriyet ve Çocuk, Ankara, Türkiye.
  • Akdemir-Okta, D. (2008). Kaynaştırma sınıflarına devam eden işitme engeli olan öğrencilere ve sınıf öğretmenlerine sağlanan özel eğitim hizmetlerinin belirlenmesi (Tez Numarası: 220921) [Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Argon, T., & Kıyıcı, C. (2012). İlköğretim kurumlarında ailelerin eğitim sürecine katılımlarına yönelik öğretmen görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 80-95.https://www.researchgate.net/publication/292090707_Ilkogretim_Kurumlarinda_Ailelerin_Egitim_Surecine_Katilimlarina_Yonelik_Ogretmen_Gorusleri
  • Arı, A. (2010). Öğretmen adaylarının ilköğretim programıyla ilgili eğitim kazandıkları bilgi ve beceri düzeylerine ilişkin görüşleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, (29), 251-274.
  • Ariav, T. (1991). Growth in teachers' curriculum knowledge through the process of curriculum analysis. Journal of Curriculum and Supervision, 6(3), 183- 200.. https://files.ascd.org/staticfiles/ascd/pdf/journals/jcs/jcs_1991spring_ariav.pdf
  • Armağan-Erbil, B., & Doğan, B. (2019). İlkokul hayat bilgisi dersi öğretim programı için öğretmenlerin görüşlerine göre ortaya çıkan ihtiyaçlar. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5(1), 14-26. . https://dergipark.org.tr/tr/pub/ekuad/issue/44939/559319
  • Artan, İ., & Uyanık-Balat, G. (2003). Okul öncesi eğitimcilerinin entegrasyona ilişkin bilgi ve düşüncelerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(1), 65-80. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/81124
  • Aslan, A. M., & Güven, M. (2019). Okul psikolojik danışmanlarının ailelerle yürüttükleri konsültasyon çalışmaları. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 9(52), 109-148. https://dergipark.org.tr/en/pub/tpdrd/issue/44557/550136
  • Atila, M. E. (2012). Fen ve teknoloji dersi öğretim programındaki yapılandırmacılığa dayalı öğelerin öğretmenler tarafından algılanışı ve uygulanışı (Tez Numarası: 319674) [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Balkan-Kıyıcı, F., & Atabek-Yiğit, E. (2010). Science education beyond the classroom: A field trip to wind power plant. International Online Journal of Science Education, 28(12), 1373-1388. https://www.researchgate.net/publication/42766763_Science_Education_beyond_the_Classroom_A_Field_Trip_to_Wind_Power_Plant
  • Barton, M. L. (1992). Teachers opinions on the implementation and effects of mainstreaming. Public School.
  • Baykoç, N. (2010). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitim. N. Baykoç (Ed.), Öğretmenlik programları için özel eğitim içinde (ss.90-113). Gündüz Eğitim Yayıncılık.
  • Berberoğlu, G., & Kalender, İ. (2005). Öğrenci başarısının yıllara, okul türlerine, bölgelere göre incelenmesi: ÖSS ve PISA analizi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 4(7), 21-35. https://www.academia.edu/1861578/%C3%96%C4%9Frenci_Ba%C5%9Far%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1n_Y%C4%B1llara_Okul_T%C3%BCrlerine_B%C3%B6lgelere_G%C3%B6re_Incelenmesi_%C3%96ss_ve_Pisa_Analizi
  • Berg, B. L., & Lune, H. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (H. Aydın, Çev.). Eğitim Yayınevi. (Orijinal kitabın yayın tarihi 1990)
  • Birkan, B. (2002). Erken özel eğitim hizmetleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 3(2), 99-110.https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000062
  • Burkhauser, M. A., & Lesaux, N. K. (2015). Exercising a bounded autonomy: Novice and experienced teachers’ adaptations to curriculum materials in an age of accountability. Journal of Curriculum Studies, 1366- 5839.
  • Bümen, N. T., Ateş, A., Çakar, E., Ural, G., & Acar, V. (2012). Türkiye bağlamında öğretmenlerin mesleki gelişimi: Sorunlar ve öneriler. Milli Eğitim, 41(194), 31-50. . https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/36174/406732
  • Bümen, N. T., Çakar, E., & Yıldız, D. G. (2014). Türkiye’de öğretim programına bağlılık ve bağlılığı etkileyen etkenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 203-228. http://dx.doi.org/10.12738/estp.2014.1.2020
  • Bümen, N., & Yazıcılar, Ü. (2019). Öğretmenlerin matematik dersi öğretim programını uyarlama sürecinin incelenmesi (Tez Numarası: 428064) [Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (4. baskı). Pegem Yayıncılık.
  • Collopy, R. (2003). Curriculum materials as a professional development tool: How a mathematics text book affected two teachers' learning. The Elementary School Journal, 103(3), 227-311. https://ecommons.udayton.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1017&context=edt_fac_pub
  • Coşkun, İ., & Aydın, Y. (2015). Köyde öğretmen olmak: Birleştirilmiş sınıf. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 311-331. https://dergipark.org.tr/tr/pub/trakyasobed/issue/30210/326102
  • Creswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri, beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.). Siyasal Kitabevi. (Orijinal kitabın yayın tarihi 1995)
  • Çelik-Şen, Y., & Şahin-Taşkın, Ç. (2010). Yeni ilköğretim programının getirdiği değişiklikler: Sınıf öğretmenlerinin düşünceleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 26-51.
  • Çetin, A., & Ünsal, S. (2019). Merkezi sınavların öğretmenler üzerinde sosyal, psikolojik etkisi ve öğretmenlerin öğretim programı uygulamalarına yansıması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 304-323. https://dergipark.org.tr/en/pub/yyuefd/issue/13710/165988
  • Destek Özel Eğitim Hizmetlerinin Verimliliğinin Araştırılması Projesi(2013, Kasım 25). Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü. https://ekutuphane.aile.gov.tr/media/gxjixesk/destek-%C3%B6zel-e%C4%9Fitim-hizmetlerinin-verimlili%C4%9Finin-ara%C5%9Ft%C4%B1r%C4%B1lmad%C4%B1-projesi
  • Doğanay, A., & Sarı, M. (2008). Öğretmen gözüyle yeni sosyal bilgiler programı: Adana ilinde bir araştırma. İlköğretim Online, 7(2), 468-484.
  • Dönmez, Ö. (2010). Implementations of the new eighth grade english language curriculum from the perspectives of teachers and students (Tez numarası: 277958) [Yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Drake, C., & Sherin, M. G. (2006). Practicing change: Curriculum adaptation and teacher narrative in the context of mathematics reform education. Curriculum Inquiry, 36(2), 153-187.
  • Eğitim Araştırma ve Geliştirme Daire Başkanlığı (2004). İlköğretim öğrencilerinin başarılarının belirlenmesi, öğretim programlarının değerlendirilmesi raporları. Milli Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı. Erden, M. (1998). Eğitimde program geliştirme (3.baskı). Anı Yayınları.
  • Erlandson, D. A., Harris, E. L., Skipper, B. L., & Allen, S. T. (1993). Doing naturalistic inquiry: A guide to methods. Sage Publications.
  • Fleming, L. M. (1970). Displays and communication. Lawrence Erlbaum Associates.
  • Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş (A. Ersoy & P. Yalçınoğlu, Çev.). Anı Yayıncılık. (Orijinal kitabın yayın tarihi 1996)
  • Güleç Aslan, Y., Kırcaali-İftar, G., & Uzuner, Y. (2009). Otistik çocuklar için davranışsal eğitim programı (OÇİDEP) ev uygulamasının bir çocukla incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 10(1), 1-25.
  • Güneş, B., & Baki, A. (2011). Dördüncü sınıf matematik dersi öğretim programının uygulanmasından yansımalar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 192-205.
  • İrem, Y. (2018). Özel eğitim sınıflarında/okullarında öğrenim gören hafif düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip öğrencisi bulunan velilerin özel eğitimden beklenti düzeyleri (Sivas ili örneği) (Tez Numarası: 531487) [Yüksek lisans tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • İşman, A., & Eskicumalı, A. (2001). Eğitimde planlama ve değerlendirme. Değişim Yayınları.
  • Karacaoğlu, Ö. C. (2020). Eğitimde program geliştirme. Nobel Akademi Yayıncılık.
  • Karacaoğlu, Ö.C., & Acar, E. (2010). Yenilenen programların uygulanmasında öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 45- 58.
  • Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. baskı). Nobel Yayıncılık.
  • Kaya, E., Çetin, P. S., & Yıldırım, A. (2012). Transformation of centralized curriculum in to classroom practice: An analysis of teachers’ experiences. International Journal of Curriculum and Instructional Studies, 2(3), 103-113.
  • Kaya, S., & Ok, A. (2016). These cond grade english language curriculum: Theory-practice congruence. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 6(4), 491-512.
  • Kenan, O., & Özmen, H. (2010, 29 Nisan-02 Mayıs)). Bir reform olarak yeni öğretim programları [Sözlü bildiri]. II. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi, Antalya.
  • Konakoğlu, Z. N. (2021). Özel eğitim sınıflarının iç mekan yeterliliğin değerlendirilmesi: Trabzon örneği (Tez Numarası: 673155) [Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Korucu, N. (2005). Türkiye’de özel eğitim ve rehabilitasyon hizmeti veren kurumların karşılaştığı güçlüklerin analizi: Kurum sahipleri, müdür, öğretmen ve aileler açısından (Tez Numarası: 652533) [Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Lecompte M., & Schensul, J. (2010). Designing & conducting etnhographic research an introduction. Altamira Press. Lıncoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Sage.
  • Marsh, C. J., & Willis, G. (2007). Curriculum: Alternative approaches an going issues. Pearson Prentice Hall.
  • Mcmillan, J. (2004). Educational research fundamentals for the consumer (4th ed.). Pearson Education.
  • Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev.; 3. baskı). Nobel Akademik Yayıncılık. (Orijinal kitabın yayın tarihi 1998)
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
  • Miles, M. B., Huberman, A. M., & Saldaña, J. (2018). Qualitative data analysis: A methods source book. Sage.
  • Önen, F., Gürdal, A., Erdem, A., & Uzal, G. (2011). Öğretmenlerin yapılandırmacı programının uygulanabilirliğine ve alanla ilgili kitapların yeterliliğine ilişkin görüşleri: Tekirdağ örneği. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 5(2), 115-137.
  • Özbey, F., & Diken, İ. H. (2010). Zihinsel yetersizliği olan bireylerin iş-meslek eğitimi ve istihdamlarına yönelik Türkiye’de yapılan araştırmaların gözden geçirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 11(2), 19- 42.
  • Özçelik, D. A. (2010). Eğitim programları ve öğretim genel öğretim yöntemi. Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Özdamar, O. (2016). Öğretmenlerin özel eğitim sınıflarında yardımcı teknoloji kullanıma ilişkin görüşlerinin belirlenmesi (Tez Numarası: 438271) [Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Özkan, H. H. (2016). An analysis of teachers opinions about their knowledge of curriculum terms awarenes. Universal Journal of Education Research, 4(7), 1601-1613.
  • Öztürk-Akar, E. (2005). Lise biyoloji dersi öğretim programının uygulanmasında okul düzeyinde görülen farklılıklar. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 4(7), 51-67.
  • Öztürk, C. Ç., & Eratay, E. (2010). Eğitim okuluna devam eden zihinsel engelli öğrencilerin öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı hakkında görüşlerinin belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(2), 145-149.
  • Öztürk, E. (2003). An assessment of high school biology curriculum implementation.Doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
  • Öztürk, E. (2003). Lise biyoloji öğretim programının uygulama sürecinin belli faktörlere göre değerlendirilmesi (Tez Numarası: 140136) [Doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi.
  • Özüdoğru, F. (2016). İlkokul 2. sınıf İngilizce öğretim programının diller için Avrupa ortak başvuru metni doğrultusunda aydınlatıcı değerlendirme modeli ile değerlendirilmesi (Tez Numarası: 458265) [Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Özyürek, M. (2008). Nitelikli öğretmen yetiştirmede sorunlar ve çözüm önerileri: Özel eğitim örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 189-226.
  • Palavan, Ö., & Göçer, V. (2017). Sınıf öğretmenlerinin birleştirilmiş sınıflarda karşılaştıkları problemler (Malatya il örneği). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 69-95.
  • Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma yöntemleri, beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (M. Bütün & S. Demir, Çev.). Siyasal Kitabevi. (Orijinal kitabın yayın tarihi 1996)
  • Pektaş, S. (2016). Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış çocuklarda müzik eğitiminin önemi. Sanat Eğitimi Dergisi, 4(1), 95-110.
  • Pinar, W., Reynolds, W., Slattery, P., & Taubman, P. (2004) Understanding curriculum: An introduction to the study of historical and contemporary curriculum discourses (2nd ed.). Peter Lang.
  • Remillard, J. T. (1999). Curriculum materials in mathematics education reform: A framework for examining teacher’s curriculum development. Curriculum Inquiry, 29(3), 315-342.
  • Saylor, J. G., Alexander, W. M., & Lewis, A.J. (1981). Curriculum planning for better teacher and learning. Holt, Rinehart & Winston.
  • Sherin, M. G., & Drake, C. (2000). Models of curriculum use in the context of mathematics education reform. In M. L. Fernandez (Eds.), Proceedings of the twenty-second annual meeting of the North American chapter of the international group for the psychology of mathematics education (pp. 667-672). ERIC Clearing house for Science, Mathematics, and Environmental Education.
  • Tekbıyık, A., & Akdeniz, A. R. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programını kabullenmeye ve uygulamaya yönelik öğretmen görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(2), 23-37.
  • Tırpan, H. (2018). Özel eğitim sınıflarındaki otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilerde istenmeyen davranışların incelenmesi (Tez Numarası: 525042) [Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Ünal, K., Taşkaya, S. M., & Özdemir, S. M., (2016). Birleştirilmiş sınıf öğretmenlerinin yabancı dil öğretiminde kullandıkları yöntemlerin incelenmesi. Turkish Journal of Primary Education, 1, 26-41.
  • Varış, F. (1988). Eğitimde program geliştirme “teori ve teknikler”. Ankara.
  • Yaşar, M. D. (2012). 9. sınıf kimya öğretim programındaki yapılandırmacılığa dayalı öğelerin öğretmenler tarafından algılanışı ve uygulamasına yönelik bir inceleme: Erzurum örneği (Tez Numarası: 319683) [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112), 7-17.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. baskı). Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. baskı). Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Yin, R. K. (2009). Case study research: Design and methods (4th ed.). Sage Publications.
  • Yin, R. K. (2017). Case study research and applications: Design and methods. Sage.
  • Yüksel, D. (2019). Özel öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların okuma yazma eğitimine anne katılımı: Bir eğitim programı taslağı (Tez Numarası: 551821) [Doktora tezi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Yüksel, S. (2004). Örtük program: Eğitimde saklı uygulamalar. Nobel Yayın Dağıtım

Özel Eğitim Öğretmenlerinin Program Uyarlamaları

Year 2024, Erken Görünüm, 1 - 23

Sümeyye Koç

https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.1216207

Abstract

Giriş: Özel gereksinimli öğrencilerin bireysel farklılıklarından kaynaklı öğretim programı ögelerinde düzenlemelere gidilmektedir. Özel eğitim sınıflarında uygulanan programların öğretmenler tarafından nasıl uyarlandığının program işlevselliği için belirlenmesi gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı özel eğitim öğretmenlerinin uygulama sırasında öğretim programlarında nasıl ve ne şekilde uyarlama gerçekleştirdiklerine yönelik örüntülerini belirlemektir.
Yöntem: Özel eğitim öğretmenlerinin öğretim programını uyarlama durumlarını ve bu uyarlamaya neden olan faktörleri belirlemek amacıyla yapılan bu araştırmada nitel araştırma yaklaşımından durum çalışması modeli kullanılmıştır. Bu araştırmanın çalışma grubunu, devlet okulunun ortaokul kademesinde görev yapan iki, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde görev yapan iki olmak üzere dört özel eğitim öğretmeni oluşturmuştur. Bu araştırmada veri çeşitlemesine gidilerek birden fazla veri toplama aracı kullanılmıştır. Bunlar; gözlem, görüşme ve özel eğitim öğretim programlarıdır. Verilerin ayrıntılı incelenerek çözümlenmesi gerektiğinden içerik analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Yapılan gözlem, görüşme ve doküman incelemeleri sonucunda devlet okulları ile özel kurumlardaki özel eğitim sınıflarında görev yapan öğretmenlerin atlama, genişletme ve yeniden düzenleme program uyarlamaları gerçekleştirdikleri görülmektedir. Uyarlama örüntülerinin ortaya çıkmasında öğretmen yeterlilikleri, öğrenci özellikleri, okul iklimi, program özellikleri ile aile beklentileri etkili olmuştur.
Tartışma: Sonuçlara bakıldığında özel eğitim öğretmenlerinin yazılı(resmi) programı okul ve sınıflarında aynen uygulamadıkları görülmüştür. Farklılığın en önemli nedeninin ise öğrenci yetersizlik alanı ve derecesinden kaynaklandığı belirlenmiştir. Devlet okullarında ve özel kurumlarda özel gereksinime sahip öğrencilerin, yetersizlik alan ve derecelerinin birbirinden farklı olması genişletme ve yeniden düzenleme uyarlamalarını şekillendirmektedir.

Keywords

Eğitim programı özel eğitim özel eğitim sınıfı özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi program uyarlamaları

References

  • Ahola, S. (2000). Hiddencurriculum in highereducation: Somethingtofearfororcomplyto? PaperPresented at theInnovation in HigherEducation 2000 Conference. Helsinki.
  • Akay, C., & Ültanır, E. (2010). Andragojik temellere dayalı kolaylaştırılmış okuma-yazma eğitimi (KOYE) sürecine yönelik KOYE eğiticilerinin görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 75- 88.https://doi.org/10.17860/efd.82884
  • Akçamete, G., & Kaner, S. (1999, 3-4 Kasım). Cumhuriyetin 75 yılında çocuğa yönelik özel eğitim çalışmaları [Sözlü bildiri]. 2. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi: Cumhuriyet ve Çocuk, Ankara, Türkiye.
  • Akdemir-Okta, D. (2008). Kaynaştırma sınıflarına devam eden işitme engeli olan öğrencilere ve sınıf öğretmenlerine sağlanan özel eğitim hizmetlerinin belirlenmesi (Tez Numarası: 220921) [Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Argon, T., & Kıyıcı, C. (2012). İlköğretim kurumlarında ailelerin eğitim sürecine katılımlarına yönelik öğretmen görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 80-95.https://www.researchgate.net/publication/292090707_Ilkogretim_Kurumlarinda_Ailelerin_Egitim_Surecine_Katilimlarina_Yonelik_Ogretmen_Gorusleri
  • Arı, A. (2010). Öğretmen adaylarının ilköğretim programıyla ilgili eğitim kazandıkları bilgi ve beceri düzeylerine ilişkin görüşleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, (29), 251-274.
  • Ariav, T. (1991). Growth in teachers' curriculum knowledge through the process of curriculum analysis. Journal of Curriculum and Supervision, 6(3), 183- 200.. https://files.ascd.org/staticfiles/ascd/pdf/journals/jcs/jcs_1991spring_ariav.pdf
  • Armağan-Erbil, B., & Doğan, B. (2019). İlkokul hayat bilgisi dersi öğretim programı için öğretmenlerin görüşlerine göre ortaya çıkan ihtiyaçlar. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5(1), 14-26. . https://dergipark.org.tr/tr/pub/ekuad/issue/44939/559319
  • Artan, İ., & Uyanık-Balat, G. (2003). Okul öncesi eğitimcilerinin entegrasyona ilişkin bilgi ve düşüncelerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(1), 65-80. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/81124
  • Aslan, A. M., & Güven, M. (2019). Okul psikolojik danışmanlarının ailelerle yürüttükleri konsültasyon çalışmaları. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 9(52), 109-148. https://dergipark.org.tr/en/pub/tpdrd/issue/44557/550136
  • Atila, M. E. (2012). Fen ve teknoloji dersi öğretim programındaki yapılandırmacılığa dayalı öğelerin öğretmenler tarafından algılanışı ve uygulanışı (Tez Numarası: 319674) [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Balkan-Kıyıcı, F., & Atabek-Yiğit, E. (2010). Science education beyond the classroom: A field trip to wind power plant. International Online Journal of Science Education, 28(12), 1373-1388. https://www.researchgate.net/publication/42766763_Science_Education_beyond_the_Classroom_A_Field_Trip_to_Wind_Power_Plant
  • Barton, M. L. (1992). Teachers opinions on the implementation and effects of mainstreaming. Public School.
  • Baykoç, N. (2010). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitim. N. Baykoç (Ed.), Öğretmenlik programları için özel eğitim içinde (ss.90-113). Gündüz Eğitim Yayıncılık.
  • Berberoğlu, G., & Kalender, İ. (2005). Öğrenci başarısının yıllara, okul türlerine, bölgelere göre incelenmesi: ÖSS ve PISA analizi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 4(7), 21-35. https://www.academia.edu/1861578/%C3%96%C4%9Frenci_Ba%C5%9Far%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1n_Y%C4%B1llara_Okul_T%C3%BCrlerine_B%C3%B6lgelere_G%C3%B6re_Incelenmesi_%C3%96ss_ve_Pisa_Analizi
  • Berg, B. L., & Lune, H. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (H. Aydın, Çev.). Eğitim Yayınevi. (Orijinal kitabın yayın tarihi 1990)
  • Birkan, B. (2002). Erken özel eğitim hizmetleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 3(2), 99-110.https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000062
  • Burkhauser, M. A., & Lesaux, N. K. (2015). Exercising a bounded autonomy: Novice and experienced teachers’ adaptations to curriculum materials in an age of accountability. Journal of Curriculum Studies, 1366- 5839.
  • Bümen, N. T., Ateş, A., Çakar, E., Ural, G., & Acar, V. (2012). Türkiye bağlamında öğretmenlerin mesleki gelişimi: Sorunlar ve öneriler. Milli Eğitim, 41(194), 31-50. . https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/36174/406732
  • Bümen, N. T., Çakar, E., & Yıldız, D. G. (2014). Türkiye’de öğretim programına bağlılık ve bağlılığı etkileyen etkenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 203-228. http://dx.doi.org/10.12738/estp.2014.1.2020
  • Bümen, N., & Yazıcılar, Ü. (2019). Öğretmenlerin matematik dersi öğretim programını uyarlama sürecinin incelenmesi (Tez Numarası: 428064) [Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (4. baskı). Pegem Yayıncılık.
  • Collopy, R. (2003). Curriculum materials as a professional development tool: How a mathematics text book affected two teachers' learning. The Elementary School Journal, 103(3), 227-311. https://ecommons.udayton.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1017&context=edt_fac_pub
  • Coşkun, İ., & Aydın, Y. (2015). Köyde öğretmen olmak: Birleştirilmiş sınıf. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 311-331. https://dergipark.org.tr/tr/pub/trakyasobed/issue/30210/326102
  • Creswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri, beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.). Siyasal Kitabevi. (Orijinal kitabın yayın tarihi 1995)
  • Çelik-Şen, Y., & Şahin-Taşkın, Ç. (2010). Yeni ilköğretim programının getirdiği değişiklikler: Sınıf öğretmenlerinin düşünceleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 26-51.
  • Çetin, A., & Ünsal, S. (2019). Merkezi sınavların öğretmenler üzerinde sosyal, psikolojik etkisi ve öğretmenlerin öğretim programı uygulamalarına yansıması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 304-323. https://dergipark.org.tr/en/pub/yyuefd/issue/13710/165988
  • Destek Özel Eğitim Hizmetlerinin Verimliliğinin Araştırılması Projesi(2013, Kasım 25). Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü. https://ekutuphane.aile.gov.tr/media/gxjixesk/destek-%C3%B6zel-e%C4%9Fitim-hizmetlerinin-verimlili%C4%9Finin-ara%C5%9Ft%C4%B1r%C4%B1lmad%C4%B1-projesi
  • Doğanay, A., & Sarı, M. (2008). Öğretmen gözüyle yeni sosyal bilgiler programı: Adana ilinde bir araştırma. İlköğretim Online, 7(2), 468-484.
  • Dönmez, Ö. (2010). Implementations of the new eighth grade english language curriculum from the perspectives of teachers and students (Tez numarası: 277958) [Yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Drake, C., & Sherin, M. G. (2006). Practicing change: Curriculum adaptation and teacher narrative in the context of mathematics reform education. Curriculum Inquiry, 36(2), 153-187.
  • Eğitim Araştırma ve Geliştirme Daire Başkanlığı (2004). İlköğretim öğrencilerinin başarılarının belirlenmesi, öğretim programlarının değerlendirilmesi raporları. Milli Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı. Erden, M. (1998). Eğitimde program geliştirme (3.baskı). Anı Yayınları.
  • Erlandson, D. A., Harris, E. L., Skipper, B. L., & Allen, S. T. (1993). Doing naturalistic inquiry: A guide to methods. Sage Publications.
  • Fleming, L. M. (1970). Displays and communication. Lawrence Erlbaum Associates.
  • Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş (A. Ersoy & P. Yalçınoğlu, Çev.). Anı Yayıncılık. (Orijinal kitabın yayın tarihi 1996)
  • Güleç Aslan, Y., Kırcaali-İftar, G., & Uzuner, Y. (2009). Otistik çocuklar için davranışsal eğitim programı (OÇİDEP) ev uygulamasının bir çocukla incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 10(1), 1-25.
  • Güneş, B., & Baki, A. (2011). Dördüncü sınıf matematik dersi öğretim programının uygulanmasından yansımalar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 192-205.
  • İrem, Y. (2018). Özel eğitim sınıflarında/okullarında öğrenim gören hafif düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip öğrencisi bulunan velilerin özel eğitimden beklenti düzeyleri (Sivas ili örneği) (Tez Numarası: 531487) [Yüksek lisans tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • İşman, A., & Eskicumalı, A. (2001). Eğitimde planlama ve değerlendirme. Değişim Yayınları.
  • Karacaoğlu, Ö. C. (2020). Eğitimde program geliştirme. Nobel Akademi Yayıncılık.
  • Karacaoğlu, Ö.C., & Acar, E. (2010). Yenilenen programların uygulanmasında öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 45- 58.
  • Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. baskı). Nobel Yayıncılık.
  • Kaya, E., Çetin, P. S., & Yıldırım, A. (2012). Transformation of centralized curriculum in to classroom practice: An analysis of teachers’ experiences. International Journal of Curriculum and Instructional Studies, 2(3), 103-113.
  • Kaya, S., & Ok, A. (2016). These cond grade english language curriculum: Theory-practice congruence. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 6(4), 491-512.
  • Kenan, O., & Özmen, H. (2010, 29 Nisan-02 Mayıs)). Bir reform olarak yeni öğretim programları [Sözlü bildiri]. II. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi, Antalya.
  • Konakoğlu, Z. N. (2021). Özel eğitim sınıflarının iç mekan yeterliliğin değerlendirilmesi: Trabzon örneği (Tez Numarası: 673155) [Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Korucu, N. (2005). Türkiye’de özel eğitim ve rehabilitasyon hizmeti veren kurumların karşılaştığı güçlüklerin analizi: Kurum sahipleri, müdür, öğretmen ve aileler açısından (Tez Numarası: 652533) [Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Lecompte M., & Schensul, J. (2010). Designing & conducting etnhographic research an introduction. Altamira Press. Lıncoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Sage.
  • Marsh, C. J., & Willis, G. (2007). Curriculum: Alternative approaches an going issues. Pearson Prentice Hall.
  • Mcmillan, J. (2004). Educational research fundamentals for the consumer (4th ed.). Pearson Education.
  • Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev.; 3. baskı). Nobel Akademik Yayıncılık. (Orijinal kitabın yayın tarihi 1998)
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
  • Miles, M. B., Huberman, A. M., & Saldaña, J. (2018). Qualitative data analysis: A methods source book. Sage.
  • Önen, F., Gürdal, A., Erdem, A., & Uzal, G. (2011). Öğretmenlerin yapılandırmacı programının uygulanabilirliğine ve alanla ilgili kitapların yeterliliğine ilişkin görüşleri: Tekirdağ örneği. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 5(2), 115-137.
  • Özbey, F., & Diken, İ. H. (2010). Zihinsel yetersizliği olan bireylerin iş-meslek eğitimi ve istihdamlarına yönelik Türkiye’de yapılan araştırmaların gözden geçirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 11(2), 19- 42.
  • Özçelik, D. A. (2010). Eğitim programları ve öğretim genel öğretim yöntemi. Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Özdamar, O. (2016). Öğretmenlerin özel eğitim sınıflarında yardımcı teknoloji kullanıma ilişkin görüşlerinin belirlenmesi (Tez Numarası: 438271) [Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Özkan, H. H. (2016). An analysis of teachers opinions about their knowledge of curriculum terms awarenes. Universal Journal of Education Research, 4(7), 1601-1613.
  • Öztürk-Akar, E. (2005). Lise biyoloji dersi öğretim programının uygulanmasında okul düzeyinde görülen farklılıklar. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 4(7), 51-67.
  • Öztürk, C. Ç., & Eratay, E. (2010). Eğitim okuluna devam eden zihinsel engelli öğrencilerin öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı hakkında görüşlerinin belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(2), 145-149.
  • Öztürk, E. (2003). An assessment of high school biology curriculum implementation.Doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
  • Öztürk, E. (2003). Lise biyoloji öğretim programının uygulama sürecinin belli faktörlere göre değerlendirilmesi (Tez Numarası: 140136) [Doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi.
  • Özüdoğru, F. (2016). İlkokul 2. sınıf İngilizce öğretim programının diller için Avrupa ortak başvuru metni doğrultusunda aydınlatıcı değerlendirme modeli ile değerlendirilmesi (Tez Numarası: 458265) [Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Özyürek, M. (2008). Nitelikli öğretmen yetiştirmede sorunlar ve çözüm önerileri: Özel eğitim örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 189-226.
  • Palavan, Ö., & Göçer, V. (2017). Sınıf öğretmenlerinin birleştirilmiş sınıflarda karşılaştıkları problemler (Malatya il örneği). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 69-95.
  • Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma yöntemleri, beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (M. Bütün & S. Demir, Çev.). Siyasal Kitabevi. (Orijinal kitabın yayın tarihi 1996)
  • Pektaş, S. (2016). Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış çocuklarda müzik eğitiminin önemi. Sanat Eğitimi Dergisi, 4(1), 95-110.
  • Pinar, W., Reynolds, W., Slattery, P., & Taubman, P. (2004) Understanding curriculum: An introduction to the study of historical and contemporary curriculum discourses (2nd ed.). Peter Lang.
  • Remillard, J. T. (1999). Curriculum materials in mathematics education reform: A framework for examining teacher’s curriculum development. Curriculum Inquiry, 29(3), 315-342.
  • Saylor, J. G., Alexander, W. M., & Lewis, A.J. (1981). Curriculum planning for better teacher and learning. Holt, Rinehart & Winston.
  • Sherin, M. G., & Drake, C. (2000). Models of curriculum use in the context of mathematics education reform. In M. L. Fernandez (Eds.), Proceedings of the twenty-second annual meeting of the North American chapter of the international group for the psychology of mathematics education (pp. 667-672). ERIC Clearing house for Science, Mathematics, and Environmental Education.
  • Tekbıyık, A., & Akdeniz, A. R. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programını kabullenmeye ve uygulamaya yönelik öğretmen görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(2), 23-37.
  • Tırpan, H. (2018). Özel eğitim sınıflarındaki otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilerde istenmeyen davranışların incelenmesi (Tez Numarası: 525042) [Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Ünal, K., Taşkaya, S. M., & Özdemir, S. M., (2016). Birleştirilmiş sınıf öğretmenlerinin yabancı dil öğretiminde kullandıkları yöntemlerin incelenmesi. Turkish Journal of Primary Education, 1, 26-41.
  • Varış, F. (1988). Eğitimde program geliştirme “teori ve teknikler”. Ankara.
  • Yaşar, M. D. (2012). 9. sınıf kimya öğretim programındaki yapılandırmacılığa dayalı öğelerin öğretmenler tarafından algılanışı ve uygulamasına yönelik bir inceleme: Erzurum örneği (Tez Numarası: 319683) [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112), 7-17.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. baskı). Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. baskı). Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Yin, R. K. (2009). Case study research: Design and methods (4th ed.). Sage Publications.
  • Yin, R. K. (2017). Case study research and applications: Design and methods. Sage.
  • Yüksel, D. (2019). Özel öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların okuma yazma eğitimine anne katılımı: Bir eğitim programı taslağı (Tez Numarası: 551821) [Doktora tezi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Yüksel, S. (2004). Örtük program: Eğitimde saklı uygulamalar. Nobel Yayın Dağıtım
There are 84 citations in total.

Details

Primary Language English
Subjects Special Education and Disability (Other)
Journal Section Articles
Authors

Sümeyye Koç 0000-0002-8007-5883

Early Pub Date March 28, 2024
Publication Date
Published in Issue Year 2024 Erken Görünüm

Cite

APA Koç, S. (2024). Program Adaptations of Special Education Teachers. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi1-23. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.1216207

Creative Commons Lisansı
The content of the Journal of Special Education is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International Licence. 

13336   13337      13339  13340