Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

BİYOKÜLTÜREL BAKIŞ AÇISIYLA MÜZİKTE “SANAT” VE “SANATÇI” KAVRAMI

Yıl 2024, Sayı: 21, 106 - 113, 30.04.2024

Öz

Kültürün değişiminde sosyal, biyolojik ve ekolojik faktörlerin bir araya gelmesiyle gerçekleşir. Kültür ve biyoloji birbirini etkileyen ve dönüştüren alanlar olduğu için bu makalede kültür "biyokültür" ve kültüre ait ürünler ise "biyokültürel ürün" olarak adlandırılmıştır. Biyokültür ve biyokültürel ürünler bilgi, bilginin işlenmesi ve geribildirim gibi unsurlarla karmaşık sistemlerde şekillenir. Sosyal yapı, biyokültürel ürünlerin ve biyokültürün belirmesini sağlar ve bunlar organizmalar ve organizmaların etkileşimleri aracılığıyla gerçekleşir. Biyokültürel ürünleri ve biyokültürü mümkün kılan ise "biyokültürel bilgi"dir.
Müzik eseri, sesin ve sessizliğin belirli bir zaman içinde organize edildiği bir biyokültürel üründür. Müzik, bilişsel düzeyde yapılanmış, zaman içinde şekillenen ve sosyal etkileşimlerle beliren bir biyokültürdür. Her yeni müzik eseri, akustik iletişim sistemi aracılığıyla duyguları harekete geçiren ve biyokültürel bilgiler sunan bir iletişim aracıdır. Müzik ve müzik biyokültürü, sosyal yapıdaki organizmalar arasındaki etkileşimlerden doğar ve birbirlerini sürekli olarak etkileyerek evrilmelerini sağlar.
Sanat kavramı, değerler üzerinden biyokültürel ürünlerin nitelendirilmesi girişimidir. Sanat eserleri, onaylanma adayı olarak toplum ya da sanatçının üretirken ulaştırmaya çalıştığı kesim tarafından kabul görür. Sanatın yorumlanması, dönemin kıstaslarına uygun olarak gerçekleşir. Değerler zaman içinde sürekli olarak değişir, dolayısıyla sanat tanımı da tamamlanmamış bir kavramdır. Biyokültürel bakış açısı, kültürel ürünleri biyokültürel bilgi üzerinden tanımlama imkanı sunar. Biyokültürel bir ürün olan sanat eserinin bilgileri, uzun süreli bir düşünce nesnesi olarak nesiller boyu olumlu bir duygulanımla varlığını sürdürebilmiş olmalıdır.

Kaynakça

  • Arnheim, R. (1971). Entropy and Art: An Essay on Disorder and Order. California: University of California Press.
  • Barrett, T. (2020). Sanatı Eleştirmek: Günceli Anlamak (G. Metin, Trans.), İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
  • Baxandall, M. (1972). Painting and Experience in 15th Century Italy. Oxford: Clarendon Press.
  • Bloom, P. (2017). Hazzın Bilimi (2. Basım) (A. Birsen, Trans.), İstanbul: Alfa Bilim.
  • Danto, A. C. (1974). The Transfiguration of the Commonplace. The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 33(2): 139–148. https://doi.org/10.2307/429082
  • Darwin, C. (1859). On the Origin of Species By Means of Natural Selection or Preservation of Favoured Races In The Struggle of Life. London: Murray. Retrieved December 2, 2019, from https://web.archive.org/web/20230531073201/http://darwin-online.org.uk/converted/pdf/1859_Origin_F373.pdf
  • Dehaene, S. (2014). Beyin Nasıl Okur? Okumanın Bilimi ve Evrimi (2. Basım) (O. Karakaş, Trans.), İstanbul: Alfa Yayınları. (Orijinal eser 2009’da yayımlandı)
  • Dickie, G. (1969). ‘Defining of Art’. The American Philosophical Quarterly, 6: 253–256.
  • Eno, B. (2013). Büyük Kültür Teorisi. In J. Brockman (Ed.), Kültür (F. İyidoğan, Trans., pp. 74-86), İstanbul: Alfa.
  • Gribbin, J. (2013). Derin Basitlik: Kaos, Karmaşa ve Yaşamın Ortaya Çıkışı. (A. Barişta & A. Kızıltuğ, Trans.) (2. Basım). İstanbul: Alfa Bilim.
  • Hegel, G. W. (1973). Hegel's Aesthetics: Lectures on Fine Arts (T. Knox, Trans.), Oxford: Clarendon.
  • Kristeller, P. O. (1951). The Modern System of the Arts: A Study in the History of Aesthetics Part I. Journal of the History of Ideas, 12(4): 496–527. https://doi.org/10.2307/2707484
  • Medina, J. (2014). Beynin Kuralları (G. Tuna, Trans.), İstanbul: Kuzey Yayınları.
  • Miller, G. (2000). Evolution of Human Music through Sexual Selection. In N. L. Wallin, B. Merker, & S. Brown (Eds.), The Origins of Music (pp. 329-360). Cambridge, MA: M.I.T. Press.
  • Miller, G. (2019). Sevişen Beyin (M. Karaömerlioğlu, Trans.), İstanbul: Alfa.
  • Pinker, S. (2016). Zihin Nasıl Çalışır? (S. Gürses, Trans.), İstanbul: Alfa Bilim. (Orijinal eser 1997’te yayımlandı)
  • Sass, L. A. (1992). Madness And Modernism: Insanity In The Light Of Modern Art Literature And Thought, Harvard: Harvard University Press.
  • Small, C. (1998). Musicking: The Meanings of Performing and Listening, Middletown: Wesleyan University Press.
  • Strinati, D. (2008). An Introduction To Theories Of Popular Culture (2. Basım), London: Routledge. (Orijinal eser 1995’te yayımlandı)
Toplam 19 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Müzik Algısı, Müzik Teorileri
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Güncel Gürsel Artıktay 0000-0002-1874-4505

Erken Görünüm Tarihi 1 Mayıs 2024
Yayımlanma Tarihi 30 Nisan 2024
Gönderilme Tarihi 11 Ekim 2023
Kabul Tarihi 30 Nisan 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Sayı: 21

Kaynak Göster

APA Artıktay, G. G. (2024). BİYOKÜLTÜREL BAKIŞ AÇISIYLA MÜZİKTE “SANAT” VE “SANATÇI” KAVRAMI. Akademik Sanat(21), 106-113.
AMA Artıktay GG. BİYOKÜLTÜREL BAKIŞ AÇISIYLA MÜZİKTE “SANAT” VE “SANATÇI” KAVRAMI. Akademik Sanat. Nisan 2024;(21):106-113.
Chicago Artıktay, Güncel Gürsel. “BİYOKÜLTÜREL BAKIŞ AÇISIYLA MÜZİKTE “SANAT” VE ‘SANATÇI’ KAVRAMI”. Akademik Sanat, sy. 21 (Nisan 2024): 106-13.
EndNote Artıktay GG (01 Nisan 2024) BİYOKÜLTÜREL BAKIŞ AÇISIYLA MÜZİKTE “SANAT” VE “SANATÇI” KAVRAMI. Akademik Sanat 21 106–113.
IEEE G. G. Artıktay, “BİYOKÜLTÜREL BAKIŞ AÇISIYLA MÜZİKTE “SANAT” VE ‘SANATÇI’ KAVRAMI”, Akademik Sanat, sy. 21, ss. 106–113, Nisan 2024.
ISNAD Artıktay, Güncel Gürsel. “BİYOKÜLTÜREL BAKIŞ AÇISIYLA MÜZİKTE “SANAT” VE ‘SANATÇI’ KAVRAMI”. Akademik Sanat 21 (Nisan 2024), 106-113.
JAMA Artıktay GG. BİYOKÜLTÜREL BAKIŞ AÇISIYLA MÜZİKTE “SANAT” VE “SANATÇI” KAVRAMI. Akademik Sanat. 2024;:106–113.
MLA Artıktay, Güncel Gürsel. “BİYOKÜLTÜREL BAKIŞ AÇISIYLA MÜZİKTE “SANAT” VE ‘SANATÇI’ KAVRAMI”. Akademik Sanat, sy. 21, 2024, ss. 106-13.
Vancouver Artıktay GG. BİYOKÜLTÜREL BAKIŞ AÇISIYLA MÜZİKTE “SANAT” VE “SANATÇI” KAVRAMI. Akademik Sanat. 2024(21):106-13.

 1654816583165452217022223