Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Ventrogluteal ve Dorsogluteal Bölgeye Uygulanan İntramüsküler Enjeksiyonların Kanama, Ağrı ve Hematom Açısından Karşılaştırılması

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 1, 105 - 113, 25.03.2021
https://doi.org/10.37989/gumussagbil.785282

Öz

Yarı deneysel niteliğindeki bu çalışma, ventrogluteal ve dorsogluteal bölgeye uygulanan intramüsküler enjeksiyonları kanama, ağrı ve hematom açısından karşılaştırmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, bir devlet hastanesinin acil ünitesi intramüsküler enjeksiyon birimine başvuran 840 hasta ve örneklemini ise, bu hastalardan güç analizi ile %95 güven aralığında, hesaplanan ve bu hastalar arasından örnekleme alınma ölçütlerini karşılayan 102 hasta oluşturmuştur. Veriler, Hasta Tanılama Formu, Hasta İzlem Formu, Ağrı Skalası, Opsite-Flexigrid Ölçüm Aracı, Hematom Alanı Gruplandırması ile toplanmıştır. Veriler yüzde, ortalama, t-testi, Pearson korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. Bulgulara göre hastaların dorsogluteal bölgelerine uygulanan intramüsküler enjeksiyon sonrası ağrı ortalaması 3,68±1,54, ventrogluteal bölgelerine uygulanan enjeksiyon sonrası ağrı ortalamaları 2,20±1,53 tür. Dorsogluteal bölgelerine uygulanan intramüsküler enjeksiyon sonrası kanama ortalamaları 0,42±0,66, ventrogluteal bölgelerine uygulanan enjeksiyon sonrası kanama ortalamaları 0,20±0,32’dir. Hastaların dorsogluteal bölgelerinde 48. saatte hematom oluşumu puanı 0,20±0,49, 72. saatte 0,32±0,67, ventrogluteal bölgelerinde 48. saatte 0,04±0,22, 72. saatte 0,07±0,29’dur. Sonuç olarak ventrogluteal bölgeye uygulanan enjeksiyonlarda ağrı, kanama ve hematom oluşumunun dorsogluteal bölgeye uygulanan enjeksiyonlardan daha az görüldüğü saptanmıştır.

Kaynakça

  • Ak, D. (2000). Dahiliye ve Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin İlaç Uygulamalarına Yönelik Durum Analizi.” Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Lynn, P. (2015). Taylor’s Clinical Nursing Skills: A Nnursing Process Approach.” Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Karabacak, B.G. (2010). Sağlığın Değerlendirilmesi, Hasta Bakım ve Takibi. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri. Atalay, M. (1997). İlaç Uygulamaları İçinde Hemşirelik Esasları El Kitabı. İstanbul: Birlik Ofset Ltd. Şti.
  • Harkreader, H. and Hogan, M.A. (2000). Fundamentals of Nursing Caring and Clinical Judgement. USA.
  • Craven, R, Hirnle, C. ve Jensen, S. (2015). Hemşirelik Esasları: İnsan Sağlığı ve Fonksiyonları. Ankara: Palme Yayıncılık.
  • Akça Ay, F. (2011). Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler. Adana: Nobel Kitabevi. Nicoll, L and Hesby, A. (2002). “Intramuscular Injections: An Integrative Research Review and Guidelines for Evidence-Based Practice”. Applied Nursing Research, 16 (2), 149-162.
  • Elizabeth, H. and Winslow, R.N. (1996). “The Right Site for I.M Injections”. American Journal of Nursing, 96 (4), 53.
  • Mayer, M. and Romain, O. (2001). “Sciatic Paralysis After A Buttock Intramuscular Injection in Children: An Ongoing Risk Factor”. Arch Pediatr, 8 (3), 321-323.
  • Mohareri, A.R, Nasırı, H, Jahanshahı, M, Rahmanı, H, Abdollahi, A. and Rabiei, M. (2007). “The Comparıson of Pain Intensity and Rate of Bleeding in Intramuscular Injection in Dorsogluteal and Ventrogluteal Area”. Journal of Gorgan University of Medical Scıences, 9 (3 (23), 37-41.
  • Potter, P.A. and Perry, A.G. (2009). Fundamentals of Nursing. Philadelphia.
  • Taylor, C.R, Lillis, C, Lemone, P. and Lynn, P. (2011/a). Fundamentals of Nursing: The Art and Science of Nursing Care. Philadelphia: Lippincott Williams and Wilkins.
  • Robinson, M.W. (2010). “Guide to Intramuscular Injections in Newborns”. Nursing Made Incredibly Easy, 8 (5), 14-17.
  • Rodger, M.A. and King, L. (2000). “Drawing Up and Administering Intramuscular Injections: A Review of Literature”. Journal of Advanced Nursing, 31 (3), 574-582.
  • Kuyurtar, F, Altıok, M, Karabel, Z. ve Kul, S. (2006). “Hemşirelerin İntramuskuler Enjeksiyon Hazırlık, Bölge Seçimi ve Uygulamaya Yönelik Bilgileri”. Yayınlanmamış Araştırma.
  • Aştı, T. ve Karadağ, A. (2014). Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı. İstanbul: Akademi Yayınları.
  • Chan, V.O, Colville, J, Persaud, T, Buckley, O, Hamilton, S. and Torreggiani, W.C. (2006). “Intramuscular Injections Into The Buttocks: Are They Truly Intramuscular”. European Journal of Radiology, 58 (3), 480-484.
  • Small, S.P. (2004). “Preventing Sciatic Nerve Injury From Intramuscular Injections: Literature Review”. Journal of Advanced Nursing, 47 (3), 287-296.
  • Donaldson, C. and Green, J. (2005). “Using The Ventrogluteal Site For Intramuscular Injection”. Nurs. Times, 101 (16), 36-38.
  • Potter, P.A, Perry, A.G, Stockert P. and Hall A. (2013). Fundamentals of Nursing. Canada: Mosby.
  • Kara, D, Uzelli, D. and Karaman, D. (2015). “Using Ventrogluteal Site in Intramuscular Injections is a Priority or an Alternative?”. International Journal of Caring Sciences, 8 (2), 507-513.
  • Hopkins, U. and Arias, C.Y. (2013). “Large-Volume IM Injections: A Review of Best Practices”. Oncology Nurse Advisor, 4, 32-37.
  • Greenway, K. (2004). “Using The Ventrogluteal Site For Intramuscular Injection”. Nurs. Stand, 18 (25), 9-42.
  • Cline, M.E, Herman, J, Show, F. and Marton, R.D. (1992). “Standardization of The Visual Analoque Scale”. Nurse Research, 41 (6), 378-379.
  • Collins, S.L, Moore, A.R. and Mc Quay, H.J. (1997). “The Visual Analoque Pain Intensity Scale: What Is Moderate Pain In Milimetres?”. Pain, 72, 95-97.
  • Breivik, H. (2017). “Patients Subjective Acute Pain Scales (VAS, NRS) are Fine; More Elaborate Evaluations Needed for Chronic Pain, Especially in the Elderly and Demented Patients”. Scandinavian Journal of Pain, 15, 73-74.
  • Berghmans, J.M, Poley, M.J, Van der Ende, J, Weber, F, Van de Velde, M, Adriaenssens, P, Himpe, D, Verhulst, F.C. and Utens, E. (2017). “A Visual Analog Scale to Assess Anxiety in Children During Anesthesia Induction (VAS-I): Results Supporting Its Validity in A Sample of Day Care Surgery Patients. Paediatric Anaesthesia, 27 (9), 955-961.
  • Cengiz, Z. (2014). Subkutan Heparin Kullanan Hastalarda Abdominal ve Deltoid Bölgelerin Ağrı, Hematom ve Ekimoz Gelişimi Açısından Karşılaştırılması. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
  • Öçal, H. (2012). Kas İçi Enjeksiyonlarda Ağrı, Kanama ve Hematom Gelişimi Açısından Dorsogluteal ve Ventrogluteal Bölgelerin Karşılaştırılması. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Akyol, A.D. (1998). “Subkutan Heparin Uygulamasında Farklı Lokalizasyon ve Uygulamaların Hematom Oluşumuna Etkisi İle Hematomun Giderilmesinde Buz Uygulaması Etkinliğinin İncelenmesi”. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İzmir.
  • Ünal, K.S. (2010). “Emla Kreminin Intramüsküler Sefalosporin Uygulamasında Ağrıyı Azaltmadaki Etkinliğinin İncelenmesi”. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
  • Kamats, K. (2005). “Ventrogluteal Dorsogluteal Sites For IM Injections”. Summer Research Journal Suny College at Brockport, 10, 9.
  • Mitchell, J.R. and Whitney, F.W. (2001). “The Effect Of Injection Speed On The Perception Of Intramuscular Injection Pain”. AAOHN Journal, 49 (6), 286-292.
  • Güneş Yapucu, Ü, Zaybak, A, Biçici, B. ve Çevik, K. (2009). “Hemşirelerin Intramüsküler Enjeksiyon İşlemine Yönelik Uygulamalarının İncelenmesi”. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12 (4), 84-90.
  • Gülnar, E. ve Çalışkan, N. (2014). “Hemşirelerin Ventrogluteal Bölgeye Intramüsküler Enjeksiyon Uygulamasına Yönelik Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 7 (2), 70-77.
  • Yavuz, E.D. ve Karabacak, Ü. (2012). “İntramüsküler Enjeksiyonda Neden Ventrogluteal Bölgeyi Tercih Etmeliyiz?”. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 13 (2), 81-88.
  • Özdilli, K. ve Özhan, F. (2008). Hemşirelik Bakımında İlke Ve Uygulamalar. Ankara: Alter Yayıncılık.
  • Güneş, Y.Ü, Zaybak, A. ve Tamsel, S. (2008). “Ventrogluteal Bölgenin Tespitinde Kullanılan Yöntemin Güvenirliğinin İncelenmesi”. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12 (2), 14-25.
  • Nispet, A.C. (2006). “Intramuscular Gluteal Injections İn The İncreasingly Obese Population”. British Medical Journal, 332 (7542), 637-638.

Comparison of Intramuscular Injections Applied on Ventrogluteal and Dorsogluteal Areas In the Way of Bleeding, Pain and Hematoma

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 1, 105 - 113, 25.03.2021
https://doi.org/10.37989/gumussagbil.785282

Öz

This semi-experimental study is conducted to compare intramuscular injections applied on ventrogluteal and dorsogluteal sites in regards to bleeding, pain and hematoma. Population of the study was composed of patients who applied to the emergency care service of a state hospital. Sample group is consisted of 102 patients who meet the criteria of sampling with power analysis have 95% of confidence interval. Data were collected via Patient Information Form, Patient Observation Form, Pain Scale, Opsite-Flexigrid Measuring Tool and Grouping of Hematoma Area. The data were analyzed by the means of average, t-test, Pearson Correlation Coefficient. According to findings, after the intramuscular injection applied on dorsogluteal area, the average pain level of patients was 3.68±1.54, after the injection on ventrogluteal area, the average pain level of patients was 2.20±1.53. After intramuscular injection applied on dorsogluteal area, the average of bleeding was 0.42±0.66, after the injection on ventrogluteal area, the average of bleeding was 0.20±0.32. In 48 hours, the hematoma formation score on dorsogluteal area of patients was 0.20±0.49, in 72 hours, it is 0.32±0.67. In 48 hours, the hematoma formation score on ventrogluteal area of patients is 0.04±0.22, in 72 hours, it was 0.07±0.29. As a consequence, it was found that the pain, bleeding and hematoma formation after injections applied on ventrogluteal area were seen less than those of dorsogluteal area.

Kaynakça

  • Ak, D. (2000). Dahiliye ve Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin İlaç Uygulamalarına Yönelik Durum Analizi.” Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Lynn, P. (2015). Taylor’s Clinical Nursing Skills: A Nnursing Process Approach.” Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Karabacak, B.G. (2010). Sağlığın Değerlendirilmesi, Hasta Bakım ve Takibi. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri. Atalay, M. (1997). İlaç Uygulamaları İçinde Hemşirelik Esasları El Kitabı. İstanbul: Birlik Ofset Ltd. Şti.
  • Harkreader, H. and Hogan, M.A. (2000). Fundamentals of Nursing Caring and Clinical Judgement. USA.
  • Craven, R, Hirnle, C. ve Jensen, S. (2015). Hemşirelik Esasları: İnsan Sağlığı ve Fonksiyonları. Ankara: Palme Yayıncılık.
  • Akça Ay, F. (2011). Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler. Adana: Nobel Kitabevi. Nicoll, L and Hesby, A. (2002). “Intramuscular Injections: An Integrative Research Review and Guidelines for Evidence-Based Practice”. Applied Nursing Research, 16 (2), 149-162.
  • Elizabeth, H. and Winslow, R.N. (1996). “The Right Site for I.M Injections”. American Journal of Nursing, 96 (4), 53.
  • Mayer, M. and Romain, O. (2001). “Sciatic Paralysis After A Buttock Intramuscular Injection in Children: An Ongoing Risk Factor”. Arch Pediatr, 8 (3), 321-323.
  • Mohareri, A.R, Nasırı, H, Jahanshahı, M, Rahmanı, H, Abdollahi, A. and Rabiei, M. (2007). “The Comparıson of Pain Intensity and Rate of Bleeding in Intramuscular Injection in Dorsogluteal and Ventrogluteal Area”. Journal of Gorgan University of Medical Scıences, 9 (3 (23), 37-41.
  • Potter, P.A. and Perry, A.G. (2009). Fundamentals of Nursing. Philadelphia.
  • Taylor, C.R, Lillis, C, Lemone, P. and Lynn, P. (2011/a). Fundamentals of Nursing: The Art and Science of Nursing Care. Philadelphia: Lippincott Williams and Wilkins.
  • Robinson, M.W. (2010). “Guide to Intramuscular Injections in Newborns”. Nursing Made Incredibly Easy, 8 (5), 14-17.
  • Rodger, M.A. and King, L. (2000). “Drawing Up and Administering Intramuscular Injections: A Review of Literature”. Journal of Advanced Nursing, 31 (3), 574-582.
  • Kuyurtar, F, Altıok, M, Karabel, Z. ve Kul, S. (2006). “Hemşirelerin İntramuskuler Enjeksiyon Hazırlık, Bölge Seçimi ve Uygulamaya Yönelik Bilgileri”. Yayınlanmamış Araştırma.
  • Aştı, T. ve Karadağ, A. (2014). Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı. İstanbul: Akademi Yayınları.
  • Chan, V.O, Colville, J, Persaud, T, Buckley, O, Hamilton, S. and Torreggiani, W.C. (2006). “Intramuscular Injections Into The Buttocks: Are They Truly Intramuscular”. European Journal of Radiology, 58 (3), 480-484.
  • Small, S.P. (2004). “Preventing Sciatic Nerve Injury From Intramuscular Injections: Literature Review”. Journal of Advanced Nursing, 47 (3), 287-296.
  • Donaldson, C. and Green, J. (2005). “Using The Ventrogluteal Site For Intramuscular Injection”. Nurs. Times, 101 (16), 36-38.
  • Potter, P.A, Perry, A.G, Stockert P. and Hall A. (2013). Fundamentals of Nursing. Canada: Mosby.
  • Kara, D, Uzelli, D. and Karaman, D. (2015). “Using Ventrogluteal Site in Intramuscular Injections is a Priority or an Alternative?”. International Journal of Caring Sciences, 8 (2), 507-513.
  • Hopkins, U. and Arias, C.Y. (2013). “Large-Volume IM Injections: A Review of Best Practices”. Oncology Nurse Advisor, 4, 32-37.
  • Greenway, K. (2004). “Using The Ventrogluteal Site For Intramuscular Injection”. Nurs. Stand, 18 (25), 9-42.
  • Cline, M.E, Herman, J, Show, F. and Marton, R.D. (1992). “Standardization of The Visual Analoque Scale”. Nurse Research, 41 (6), 378-379.
  • Collins, S.L, Moore, A.R. and Mc Quay, H.J. (1997). “The Visual Analoque Pain Intensity Scale: What Is Moderate Pain In Milimetres?”. Pain, 72, 95-97.
  • Breivik, H. (2017). “Patients Subjective Acute Pain Scales (VAS, NRS) are Fine; More Elaborate Evaluations Needed for Chronic Pain, Especially in the Elderly and Demented Patients”. Scandinavian Journal of Pain, 15, 73-74.
  • Berghmans, J.M, Poley, M.J, Van der Ende, J, Weber, F, Van de Velde, M, Adriaenssens, P, Himpe, D, Verhulst, F.C. and Utens, E. (2017). “A Visual Analog Scale to Assess Anxiety in Children During Anesthesia Induction (VAS-I): Results Supporting Its Validity in A Sample of Day Care Surgery Patients. Paediatric Anaesthesia, 27 (9), 955-961.
  • Cengiz, Z. (2014). Subkutan Heparin Kullanan Hastalarda Abdominal ve Deltoid Bölgelerin Ağrı, Hematom ve Ekimoz Gelişimi Açısından Karşılaştırılması. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
  • Öçal, H. (2012). Kas İçi Enjeksiyonlarda Ağrı, Kanama ve Hematom Gelişimi Açısından Dorsogluteal ve Ventrogluteal Bölgelerin Karşılaştırılması. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Akyol, A.D. (1998). “Subkutan Heparin Uygulamasında Farklı Lokalizasyon ve Uygulamaların Hematom Oluşumuna Etkisi İle Hematomun Giderilmesinde Buz Uygulaması Etkinliğinin İncelenmesi”. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İzmir.
  • Ünal, K.S. (2010). “Emla Kreminin Intramüsküler Sefalosporin Uygulamasında Ağrıyı Azaltmadaki Etkinliğinin İncelenmesi”. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
  • Kamats, K. (2005). “Ventrogluteal Dorsogluteal Sites For IM Injections”. Summer Research Journal Suny College at Brockport, 10, 9.
  • Mitchell, J.R. and Whitney, F.W. (2001). “The Effect Of Injection Speed On The Perception Of Intramuscular Injection Pain”. AAOHN Journal, 49 (6), 286-292.
  • Güneş Yapucu, Ü, Zaybak, A, Biçici, B. ve Çevik, K. (2009). “Hemşirelerin Intramüsküler Enjeksiyon İşlemine Yönelik Uygulamalarının İncelenmesi”. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12 (4), 84-90.
  • Gülnar, E. ve Çalışkan, N. (2014). “Hemşirelerin Ventrogluteal Bölgeye Intramüsküler Enjeksiyon Uygulamasına Yönelik Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 7 (2), 70-77.
  • Yavuz, E.D. ve Karabacak, Ü. (2012). “İntramüsküler Enjeksiyonda Neden Ventrogluteal Bölgeyi Tercih Etmeliyiz?”. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 13 (2), 81-88.
  • Özdilli, K. ve Özhan, F. (2008). Hemşirelik Bakımında İlke Ve Uygulamalar. Ankara: Alter Yayıncılık.
  • Güneş, Y.Ü, Zaybak, A. ve Tamsel, S. (2008). “Ventrogluteal Bölgenin Tespitinde Kullanılan Yöntemin Güvenirliğinin İncelenmesi”. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12 (2), 14-25.
  • Nispet, A.C. (2006). “Intramuscular Gluteal Injections İn The İncreasingly Obese Population”. British Medical Journal, 332 (7542), 637-638.
Toplam 38 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Kurumları Yönetimi
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Emine Apaydın 0000-0002-6378-0636

Havva Öztürk 0000-0001-8515-6263

Yayımlanma Tarihi 25 Mart 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: 10 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Apaydın, E., & Öztürk, H. (2021). Ventrogluteal ve Dorsogluteal Bölgeye Uygulanan İntramüsküler Enjeksiyonların Kanama, Ağrı ve Hematom Açısından Karşılaştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 105-113. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.785282
AMA Apaydın E, Öztürk H. Ventrogluteal ve Dorsogluteal Bölgeye Uygulanan İntramüsküler Enjeksiyonların Kanama, Ağrı ve Hematom Açısından Karşılaştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. Mart 2021;10(1):105-113. doi:10.37989/gumussagbil.785282
Chicago Apaydın, Emine, ve Havva Öztürk. “Ventrogluteal Ve Dorsogluteal Bölgeye Uygulanan İntramüsküler Enjeksiyonların Kanama, Ağrı Ve Hematom Açısından Karşılaştırılması”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 10, sy. 1 (Mart 2021): 105-13. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.785282.
EndNote Apaydın E, Öztürk H (01 Mart 2021) Ventrogluteal ve Dorsogluteal Bölgeye Uygulanan İntramüsküler Enjeksiyonların Kanama, Ağrı ve Hematom Açısından Karşılaştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 10 1 105–113.
IEEE E. Apaydın ve H. Öztürk, “Ventrogluteal ve Dorsogluteal Bölgeye Uygulanan İntramüsküler Enjeksiyonların Kanama, Ağrı ve Hematom Açısından Karşılaştırılması”, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 10, sy. 1, ss. 105–113, 2021, doi: 10.37989/gumussagbil.785282.
ISNAD Apaydın, Emine - Öztürk, Havva. “Ventrogluteal Ve Dorsogluteal Bölgeye Uygulanan İntramüsküler Enjeksiyonların Kanama, Ağrı Ve Hematom Açısından Karşılaştırılması”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 10/1 (Mart 2021), 105-113. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.785282.
JAMA Apaydın E, Öztürk H. Ventrogluteal ve Dorsogluteal Bölgeye Uygulanan İntramüsküler Enjeksiyonların Kanama, Ağrı ve Hematom Açısından Karşılaştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021;10:105–113.
MLA Apaydın, Emine ve Havva Öztürk. “Ventrogluteal Ve Dorsogluteal Bölgeye Uygulanan İntramüsküler Enjeksiyonların Kanama, Ağrı Ve Hematom Açısından Karşılaştırılması”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 10, sy. 1, 2021, ss. 105-13, doi:10.37989/gumussagbil.785282.
Vancouver Apaydın E, Öztürk H. Ventrogluteal ve Dorsogluteal Bölgeye Uygulanan İntramüsküler Enjeksiyonların Kanama, Ağrı ve Hematom Açısından Karşılaştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021;10(1):105-13.