Araştırma Makalesi
Öğretmenlerin Sosyal Beceri Öğretimine Yönelik Bilgi Düzeyleri ile Öğrencilerin Sosyal Becerileri Arasındaki İlişki
Öz
Bu araştırmada, sınıfında özel gereksinimli öğrenci bulunan öğretmenlerin sosyal beceri öğretimine yönelik bilgi düzeyleri ile öğrencilerin sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya, sınıfında özel gereksinimli öğrenci bulunan 40 sınıf öğretmeni ile bu öğretmenler tarafından sosyal beceri düzeyleri değerlendirilen 40 özel gereksinimli öğrenci ve 40 normal gelişim gösteren öğrenci katılmıştır. Araştırmanın verileri Sazak-Pınar (2009) tarafından geliştirilen Sosyal Beceri Öğretimi Bilgi Testi, Gresham ve Elliot (1990) tarafından geliştirilip Sucuoğlu ve Özokçu (2005) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Sosyal Beceri Dereceleme Sistemi’nin Sosyal Beceri Ölçeği ile toplanmıştır. Çalışma sonunda öğretmenlerin sosyal beceri öğretimi bilgi düzeyleri ile özel gereksinimli öğrencilerin sosyal beceri düzeyleri arasında orta düzeyde, normal gelişim gösteren öğrencilerin sosyal beceri düzeyleri arasında ise yüksek düzeyde bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Sosyal Beceri Öğretimi Sınıf Öğretmeni Özel Gereksinimli Öğrenci Normal Gelişim Gösteren Öğrenci
Kaynakça
- Akkök, F. (1999). İlköğretimde Sosyal Becerilerin Geliştirilmesi-Anne Baba El Kitabı. İstanbul Özgür Yayınları.
- Akkök, F. (2003). İlköğretimde Sosyal Becerilerin Geliştirilmesi-Öğretmen El Kitabı. İstanbul Özgür Yayınları.
- Aksoy, P. (2014). Hikâye Anlatma Temelli ve Oyun Temelli Sosyal Beceri Eğitiminin Anasınıfına Devam Eden Çocukların Sosyal Becerilerine Etkisinin İncelenmesi. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Avcıoğlu H. (2001). İşitme Engelli Çocuklara Sosyal Becerilerin Öğretilmesinde İşbirlikçi Öğrenme Yaklaşımı ile Sunulan Öğretim Programının Etkililiğinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
- Avcıoğlu, H. (2012) Zihinsel yetersizliği olan çocuklara sosyal beceri kazandırmada işbirliğine dayalı öğrenme ve drama yöntemlerinin etkililiği. Eğitim ve Bilim, 37, 163.
- Aykır, T. (2010). Okul Öncesi Dönemdeki Zihinsel Yetersizliği Olan ve Olmayan Çocukların Sosyal Becerileri ve Problem Davranışlarının Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Cosbey, J. E. ve Johnston, S. (2006). Using a single-switch voice output communication aid to increase social access for children with severe disabilities in inclusive classrooms. Research and Practice for Persons with Severe Disabilities, 31(2), 144-156.
- Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
- Diken, H.İ. ve Batu, S. (2015). İlköğretimde Kaynaştırma. Ed. İbrahim H. Diken. Pegem Akademi, Ankara.
- Dobbins, N. ve Higgins, K. (2010). An analysis of social skills instruction provided in teacher education and in-service training programs for general and special educators. Remedial and Special Education. 31(5), 358-367.
- Ergenekon, Y., Özen, A., ve Batu, E.S. (2008). Zihin engelliler öğretmenliği adaylarının öğretmenlik uygulamasına ilişkin görüş ve önerilerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(3),857-891.
- Ergenekon, Y. (2012). Sosyal yeterliklerin geliştirilmesi: Sosyal beceri yetersizliği gösteren çocuklar için, öğretmen adayları ve öğretmenler için. Ed. Sezgin Vuran. Vize Yayıncılık, Ankara.
- Gresham, F.M. (1997). Social competence and students with behavior disorders: Where we’ve been, where we are and where we should go. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, September, 194-201.
- Gresham, F. M. ve Elliot, S. N. (1990). Social Skills Rating System. Circle Pines: American Guidance Services.
- Gresham, F.M., Sugai, G. ve Honner, R.H. (2001). Interpreting outcomes of social skills training for students with high-incidence disabilities. Exceptional Children, 67, 331-334.
- Gülay, H. ve Akman, B. (2009). Okulöncesi Dönemde Sosyal Beceriler. Pegem Akademi, Ankara.
- Iizuka, C.A., Barrett, P.M.., Gillies, R., Cook, C.R. ve Marinovic, W. (2014). A Combined Intervention Targeting both Teachers’ and Students’ Social-Emotional Skills: Preliminary Evaluation of Students’ Outcomes. Australian Journal of Guidance and Counselling, 24(2), 152–166.
- Koç, B. (2015). İşbirlikli Öğrenme Yönteminin Matematik Dersindeki Erişiye, Kalıcılığa ve Sosyal Beceriye Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Koster, M., Pijl, S. J, Nakken, H., ve Van Houten, E. (2010). Social participation of students with special needs in regular primary education in the Netherlands. International Journal of Disability, Development and Education, 57(1), 59–75.
- Küçükahmet, L. (2006). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Küçüker, S. ve Çifçi Tekinarslan, İ. (2015). Comparison of the self-concepts, social skills, problem behaviors, and loneliness levels of students with special needs in inclusive classrooms. Educational Sciences: Theory and Practice, 15(6), 1559-157.
- Maag, C.W. (2005). Social skills training for youth with emotional and behavioral disorders and learning disabilities: Problems, conclusions, and suggestions. Exceptionality, 13(3), 155-172.
- Mantaş, S. (2014). Drama Etkinliklerinin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Beceri Gelişimi ve İşbirliği Davranışlarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- McClelland, M. M. ve Morrison, F. J. (2003). The emergence of learning-related social skills in preschool children. Early Childhood Research Quarterly, 18, 206-224.
- Odom, S.L. (2000). Preschool inclusion: What we know and where we go from here. Topics in Early Childhood Special Education, 20(1), 17-20.
- Orhan, M. (2010). Okulöncesi Kaynaştırma Öğrencileri ile Normal Gelişim Gösteren Öğrencilerin Sosyal Beceri ve Problem Davranışlarının Düzeyi ile Öğretmenlerin Kaynaştırmaya İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Özdemir, S. (2015) İlköğretimde Kaynaştırma. Ed. İbrahim H. Diken. Pegem Akademi, Ankara.
- Özkubat, U. (2010). Görme Engelli, Zihin Engelli ve Olağan Gelişim Gösteren Çocukların Sosyal Becerilerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Papoutsaki, K., Gena, G., ve Kalyva, E. (2013). How do children with mild intellectual disabilities perceive loneliness? Europe’s Journal of Psychology, 9(1), 1–7.
- Pekdoğan, S. (2016). Hikaye Temelli Sosyal Beceri Eğitim Programının 5-6 yaş çocukların sosyal becerilerinin gelişimine etkisinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 41, 305-318.
- Sazak Pınar, E. (2009). Kaynaştırma Sınıfı Öğretmenlerinin Sosyal Becerilere İlişkin Beklentileri ve Sosyal Beceri Öğretim Programının Öğretmen Çıktıları Üzerindeki Etkililiğinin İncelenmesi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Sazak Pınar, E. ve Sucuoğlu, B. (2011). Turkish Teachers’ Expectancies for Success in Inclusive Classrooms. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 395-402.
- Sazak Pınar, E. (2012). Identifying knowledge levels of Turkish teacher candidates about teaching social skills. Elementary Education Online, 11(1), 201-213.
- Sazak Pınar, E. (2014). Özel eğitim okullarında ve sınıflarında görev yapan öğretmenlerin sosyal beceri öğretimine ilişkin bilgi düzeyleri. New World Sciences Academy- Education Sciences, 9(1), 73-86.
- Sucuoğlu B. ve Çifçi, İ. (2001). Yapamıyor mu? Yapmıyor mu? Zihinsel Engelli Çocuklar İçin Sosyal Beceri Öğretimi. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
- Sucuoğlu, B. ve Çifçi, İ. (2004). Bilişsel Süreç Yaklaşımı ile Sosyal Beceri Öğretimi. Kök Yayıncılık. Ankara.
- Sucuoğlu, B ve Özokçu, O. (2005). Kaynaştırma öğrencilerinin sosyal becerilerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 6(1) 41-57.
- Vlachou, A., Stavroussi, P. ve Didaskalou, E. (2016). Special teachers’ educational responses in supporting students with special educational needs (sen) in the domain of social skills development. International Journal of Disability, Development and Education, 63(1).
- Yazgan-İnanç, B., Bilgin, M. ve Kılıç-Atıcı, M. (2012). Gelişim Psikolojisi: Çocuk ve Ergen Gelişimi. Pegem Akademi, Ankara.
Toplam 39 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 21 Nisan 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 16 Sayı: 3 |