Diğer
BibTex RIS Kaynak Göster

Yetiştirmeye İlişkin Anne-Baba Görüşleri Ölçeği” ve “Anne-Baba Tutum Ölçeği” Geliştirme Çalışması

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 26 - 38, 01.04.2017

Arzu Özyürek

Öz

Anne-babaların çocuk yetiştirme
tutumlarının belirlenmesinde görüşleri ile gerçek tutumları arasında
farklılıklar olabilir. Anne-babaların çocuk yetiştirmeye ilişkin görüşleri ile
tutumlarının ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiğinden hareketle bu çalışmada,
anne-babaların çocuk yetiştirmeye ilişkin görüşleri ve tutumlarının
belirlenmesi amacıyla iki farklı ölçek geliştirme çalışmasına yer verilmiştir.
İlk çalışma grubu okul öncesi 3-6 yaş grubu çocuğa sahip 263 anne ve 262
babadan, ikinci çalışma grubu 276 anne ve 268 babadan oluşmuştur. Yapılan
Açımlayıcı Faktör analizleri sonrası her iki ölçeğin üç faktörden oluştuğu
belirlenmiş ve bu faktörler Demokratik Tutum, Baskıcı ve Otoriter Tutum, Aşırı
Hoşgörülü Tutum olarak isimlendirilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusanda 40 maddelik Çocuk Yetiştirmeye İlişkin Anne-Baba Görüşleri Ölçeği Okul Öncesi
Formu’nun 3-6 yaş grubu çocuğu olan anne-babaların çocuk yetiştirmeye
yönelik görüşlerinin belirlenmesinde;  38
maddelik Anne-Baba Tutum Ölçeği Okul Öncesi Formu’nun anne-babaların çocuk
yetiştirme tutumlarının belirlenmesinde kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Anne-baba tutumları ölçek geliştirme

Kaynakça

  • Aktaş Özkafacı, A. (2012). Annenin çocuk yetiştirme tutumu ile sosyal beceri düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ar-El Üniversitesi, İstanbul.
  • Ayyıldız, T. (2005). Zonguldak il merkezinde 0-6 yas çocuğu olan annelerin çocuk yetiştirme tutumları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
  • Bozyiğit, S. (2013). Çocukların çevre bilinçli tüketici olarak sosyalleşmesinde annelerin çocuk yetiştirme tutumlarının rolü, Yayınlanmamış doktora tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Büyüköztürk, Ş. (2003). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. İstatistik, araştırma deseni spss uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem A yayıncılık.
  • Caspi, A., Harrington, H. L., Milne, B., Amell, W., Theodore, R. F. ve Moffitt, T. E. (2003). Children’s behavioral styles at age 3 are linked to their adult personality traits at age 26. Journal of Personality, 71 (4), 495-513.
  • Connolly, I., ve O’Moore, M. (2003). Personality and family relations of children who bully, Personality and Individual Differences, 35 (3), 559-567.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik spss ve lısrel uygulamaları, Ankara: Pegem Akademi.
  • Diken, Ö., Topbaş, S. ve Diken, İ. H. (2009). Ebeveyn davranışını değerlendirme ölçeği (EDDÖ) ile çocuk davranışını değerlendirme ölçeğinin (ÇDDÖ) geçerlik ve güvenirlik çalışmaları, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 10 (2), 41-60.
  • Durmuş, R. (2006). 3-6 yaş arası çocuğu olan ebeveynlerin kişilik özellikleri ile anne-baba tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Dursun, A. (2010). Okul öncesi dönemdeki çocukların davranış problemleriyle anne-baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Eisenberg, N., Zhou, Q, Losoya, S. H., Fabes, R. A., Shepard, S.A., Murphy, B. C., Reiser, M., Guthrie, I. K. ve Cumberland, A. (2003). The relations fo parenting, iffortful control and ego control to children’s emotional expressivity, Child Development, 74 (3), 875-895.
  • Gezen, G. (2013). Geçerlik, Tavşancıl, E. (Çev.Ed.), Psikolojik test ve değerleme testlere ve ölçemeye giriş (ss.172-207), Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • İkiz, S. (2015). Okul öncesi dönem çocuklarında fiziksel ve ilişkisel saldırganlığın ebeveyn tutumları açısından incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
  • İzmir Karaduman, D. (2012). İlköğretim 1.kademe 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin saldırganlık düzeyleri ile anne-baba tutumları arasındaki ilişki, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Arel Üniversitesi, İstanbul.
  • Jeong, J. (2004). Analysis of the factors and the roles of hrd in organizational learning styles as ıdentified by key ınformants at selected corporations in the Republic of Korea, Phd Thesis, Texas A&M University, USA.
  • Kabasakal, C. (2012). Çocuk psikiyatri polikliniğine ilk başvuran ailelerin aile işlevselliği ve çocuk yetiştirme tutumları, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi, İstanbul.
  • Kalaycı, Ş. (2009). Spss uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Ankara.
  • Kan, A. (2013). Test geliştirme, Tavşancıl, E. (Çev.Ed.), Psikolojik test ve değerleme testlere ve ölçemeye giriş (ss. 233-276), Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Kan, A. (2006). Ölçme araçlarında bulunması gereken nitelikler, Tan, H. (Ed.) Eğitimde ölçme ve değerlendirme (ss. 87-138), Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Karabulut Demir, E. ve Şendil, G. (2008). Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ), Türk Psikoloji Yazıları, 11 (21), 15-25.
  • Kaya, A. (2010). İlköğretim öğrencilerinin anne - babalarının çocuk yetiştirme tutumlarının kişilik özelliklerine göre değişkenliğinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Kuzu, N. (2006). Okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan aile katılım çalışmalarının anne davranışları üzerindeki ve annelerin okul öncesi eğitime yönelik görüşlerine ilişkin etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Liyanage, K. C., Prince, M. J. ve Scott, S. (2003). Mother-child joint activity and behavior problems of pre-school children, Journal of Child Psychology and Psychiatry, 44 (7), 1037-1048.
  • Önder, A. ve Gülay, H. (2009). Reliability and validity of parenting styles and dimensions questionnaire. Procedia Social and Behavioral Sciences. 1 (1), 508-514.
  • Öner, N. (1996). Türkiye’de kullanılan psikolojik testler, bir başvuru kaynağı, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
  • Özdemir, A. (1991). A study on the effectiveness of mother training on mothers. Master of arts, Boğaziçi University, İstanbul.
  • Özkan, İ. (2014). Ergenlerde anne-baba tutumlu ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
  • Özyürek, A., Begde, Z., Özkan, İ. ve Yavuz, N. F. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin bakış açısına göre ailedeki yaşlı bireylerin ebeveyn tutumları ve çocuk davranışları üzerindeki etkisi, VII.Ulusal Yaşlılık Kongresi, s.273-278. 23-25 Mayıs, Karabük.
  • Özyürek, A. ve Tezel Şahin, F. (2012). Altı yaşında çocuğa sahip annelerin çocuklarıyla ilişkilerinin incelenmesi, International Refeered Academic Social Sciences Journal, 5 (3), 72-86.
  • Özyürek, A. (2004). Kırsal bölge ve şehir merkezinde yaşayan 5-6 yaş grubu çocuğa sahip anne babaların çocuk yetiştirme tutumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Rodriguez, M. C. (2003). Parental discipline and abuse potential affects on child depression, anxiety and attiributions, Journal of Mariage and Family, 65 (Nov.), 809-817.
  • Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Atli, S. ve Şahin, B. K. (2015). Okul öncesi dönem: Anne-baba tutumları, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (3), 972-991.
  • Seydoğulları, S.Ü. (2008). Demokratik ve otoriter ana baba tutumlarının lisede öğrenim gören öğrencilerin ahlaki yargı yeteneğine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Şanlı, D. (2007). Annelerin çocuk yetiştirme tutumlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Tezbaşaran, A.A. (2008). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu (e-kitap). Erişim: http://www.academia.edu/1288035/Likert_Tipi_Ölçek_Hazırlama_Kılavuzu
  • Tezbaşaran, A. (1997). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. 2. baskı, Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayını.
  • Torun, A. (1989). A preliminary form of a scale on mother attitudes toward highly competitive school entrance exams for fifth grade studens. Master of arts, İstanbul Üniversity, İstanbul.
  • Turan, İ., Şimşek, Ü. ve Aslan, H. (2015). Eğitim araştırmalarında likert ölçeği ve likert tipi soruların kullanımı ve analizi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 186-203.
  • Ucur, Z.E. (2005). Farklı aile tutumlarının okulöncesi dönem 5 yaş çocuklarının bilişsel performans düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Ural, O., Güven, G., Azkeskin, K. E. ve Kılıç, M. (2012). Çocuklarımızı nasıl yetiştiriyoruz? 12 ilden aileler ve 5-6 yaşındaki çocukları, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi 3. Uluslararası Okul Öncesi Eğitimi Kongresi “Okul Öncesi Eğitimde Farklı Yaklaşımlar ve Kültürlerarası Bakış” (ss.15-23), 12-15 Eylül. Adana.
  • Yılmaz, V. (2004). Annelerin çocuk yetiştirme tutumlarına anneannelerin etkilerinin incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 26 - 38, 01.04.2017

Arzu Özyürek

Öz

Kaynakça

  • Aktaş Özkafacı, A. (2012). Annenin çocuk yetiştirme tutumu ile sosyal beceri düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ar-El Üniversitesi, İstanbul.
  • Ayyıldız, T. (2005). Zonguldak il merkezinde 0-6 yas çocuğu olan annelerin çocuk yetiştirme tutumları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
  • Bozyiğit, S. (2013). Çocukların çevre bilinçli tüketici olarak sosyalleşmesinde annelerin çocuk yetiştirme tutumlarının rolü, Yayınlanmamış doktora tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Büyüköztürk, Ş. (2003). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. İstatistik, araştırma deseni spss uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem A yayıncılık.
  • Caspi, A., Harrington, H. L., Milne, B., Amell, W., Theodore, R. F. ve Moffitt, T. E. (2003). Children’s behavioral styles at age 3 are linked to their adult personality traits at age 26. Journal of Personality, 71 (4), 495-513.
  • Connolly, I., ve O’Moore, M. (2003). Personality and family relations of children who bully, Personality and Individual Differences, 35 (3), 559-567.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik spss ve lısrel uygulamaları, Ankara: Pegem Akademi.
  • Diken, Ö., Topbaş, S. ve Diken, İ. H. (2009). Ebeveyn davranışını değerlendirme ölçeği (EDDÖ) ile çocuk davranışını değerlendirme ölçeğinin (ÇDDÖ) geçerlik ve güvenirlik çalışmaları, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 10 (2), 41-60.
  • Durmuş, R. (2006). 3-6 yaş arası çocuğu olan ebeveynlerin kişilik özellikleri ile anne-baba tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Dursun, A. (2010). Okul öncesi dönemdeki çocukların davranış problemleriyle anne-baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Eisenberg, N., Zhou, Q, Losoya, S. H., Fabes, R. A., Shepard, S.A., Murphy, B. C., Reiser, M., Guthrie, I. K. ve Cumberland, A. (2003). The relations fo parenting, iffortful control and ego control to children’s emotional expressivity, Child Development, 74 (3), 875-895.
  • Gezen, G. (2013). Geçerlik, Tavşancıl, E. (Çev.Ed.), Psikolojik test ve değerleme testlere ve ölçemeye giriş (ss.172-207), Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • İkiz, S. (2015). Okul öncesi dönem çocuklarında fiziksel ve ilişkisel saldırganlığın ebeveyn tutumları açısından incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
  • İzmir Karaduman, D. (2012). İlköğretim 1.kademe 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin saldırganlık düzeyleri ile anne-baba tutumları arasındaki ilişki, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Arel Üniversitesi, İstanbul.
  • Jeong, J. (2004). Analysis of the factors and the roles of hrd in organizational learning styles as ıdentified by key ınformants at selected corporations in the Republic of Korea, Phd Thesis, Texas A&M University, USA.
  • Kabasakal, C. (2012). Çocuk psikiyatri polikliniğine ilk başvuran ailelerin aile işlevselliği ve çocuk yetiştirme tutumları, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi, İstanbul.
  • Kalaycı, Ş. (2009). Spss uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Ankara.
  • Kan, A. (2013). Test geliştirme, Tavşancıl, E. (Çev.Ed.), Psikolojik test ve değerleme testlere ve ölçemeye giriş (ss. 233-276), Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Kan, A. (2006). Ölçme araçlarında bulunması gereken nitelikler, Tan, H. (Ed.) Eğitimde ölçme ve değerlendirme (ss. 87-138), Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Karabulut Demir, E. ve Şendil, G. (2008). Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ), Türk Psikoloji Yazıları, 11 (21), 15-25.
  • Kaya, A. (2010). İlköğretim öğrencilerinin anne - babalarının çocuk yetiştirme tutumlarının kişilik özelliklerine göre değişkenliğinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Kuzu, N. (2006). Okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan aile katılım çalışmalarının anne davranışları üzerindeki ve annelerin okul öncesi eğitime yönelik görüşlerine ilişkin etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Liyanage, K. C., Prince, M. J. ve Scott, S. (2003). Mother-child joint activity and behavior problems of pre-school children, Journal of Child Psychology and Psychiatry, 44 (7), 1037-1048.
  • Önder, A. ve Gülay, H. (2009). Reliability and validity of parenting styles and dimensions questionnaire. Procedia Social and Behavioral Sciences. 1 (1), 508-514.
  • Öner, N. (1996). Türkiye’de kullanılan psikolojik testler, bir başvuru kaynağı, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
  • Özdemir, A. (1991). A study on the effectiveness of mother training on mothers. Master of arts, Boğaziçi University, İstanbul.
  • Özkan, İ. (2014). Ergenlerde anne-baba tutumlu ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
  • Özyürek, A., Begde, Z., Özkan, İ. ve Yavuz, N. F. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin bakış açısına göre ailedeki yaşlı bireylerin ebeveyn tutumları ve çocuk davranışları üzerindeki etkisi, VII.Ulusal Yaşlılık Kongresi, s.273-278. 23-25 Mayıs, Karabük.
  • Özyürek, A. ve Tezel Şahin, F. (2012). Altı yaşında çocuğa sahip annelerin çocuklarıyla ilişkilerinin incelenmesi, International Refeered Academic Social Sciences Journal, 5 (3), 72-86.
  • Özyürek, A. (2004). Kırsal bölge ve şehir merkezinde yaşayan 5-6 yaş grubu çocuğa sahip anne babaların çocuk yetiştirme tutumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Rodriguez, M. C. (2003). Parental discipline and abuse potential affects on child depression, anxiety and attiributions, Journal of Mariage and Family, 65 (Nov.), 809-817.
  • Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Atli, S. ve Şahin, B. K. (2015). Okul öncesi dönem: Anne-baba tutumları, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (3), 972-991.
  • Seydoğulları, S.Ü. (2008). Demokratik ve otoriter ana baba tutumlarının lisede öğrenim gören öğrencilerin ahlaki yargı yeteneğine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Şanlı, D. (2007). Annelerin çocuk yetiştirme tutumlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Tezbaşaran, A.A. (2008). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu (e-kitap). Erişim: http://www.academia.edu/1288035/Likert_Tipi_Ölçek_Hazırlama_Kılavuzu
  • Tezbaşaran, A. (1997). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. 2. baskı, Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayını.
  • Torun, A. (1989). A preliminary form of a scale on mother attitudes toward highly competitive school entrance exams for fifth grade studens. Master of arts, İstanbul Üniversity, İstanbul.
  • Turan, İ., Şimşek, Ü. ve Aslan, H. (2015). Eğitim araştırmalarında likert ölçeği ve likert tipi soruların kullanımı ve analizi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 186-203.
  • Ucur, Z.E. (2005). Farklı aile tutumlarının okulöncesi dönem 5 yaş çocuklarının bilişsel performans düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Ural, O., Güven, G., Azkeskin, K. E. ve Kılıç, M. (2012). Çocuklarımızı nasıl yetiştiriyoruz? 12 ilden aileler ve 5-6 yaşındaki çocukları, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi 3. Uluslararası Okul Öncesi Eğitimi Kongresi “Okul Öncesi Eğitimde Farklı Yaklaşımlar ve Kültürlerarası Bakış” (ss.15-23), 12-15 Eylül. Adana.
  • Yılmaz, V. (2004). Annelerin çocuk yetiştirme tutumlarına anneannelerin etkilerinin incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Toplam 41 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Bölüm Makaleler
Yazarlar

Arzu Özyürek

Yayımlanma Tarihi 1 Nisan 2017
Yayımlandığı Sayı Yıl 2017Cilt: 2 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Özyürek, A. (2017). Yetiştirmeye İlişkin Anne-Baba Görüşleri Ölçeği” ve “Anne-Baba Tutum Ölçeği” Geliştirme Çalışması. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 2(1), 26-38.