Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Mediator Role of Person-Organization-Fit in the Relationship between Employees’s Job Crafting and Intention to Leave

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 1 - 21, 31.12.2021

Öz

The aim of the present study is to investigate the mediating role of person-organization-fit in the relationships between employee’s job crafting and intention to leave. In this direction, the effect of employee's job crafting behaviors and person-organization-fit on their intention to leave will be tested, as well as, the effect of employee's job crafting behaviors on the person-organiztion fit will be examined.
Public and private sector employees working in Şırnak, were included in the research population. 429 data were obtained with the questionnaire method on a voluntary basis. According to the results, while the job crafting positively affects person-organization-fit, it negatively affects the intention to leave. Similarly, person-organization-fit negatively affects intention to leave. In addition, it has been determined that person-organization-fit has a partial mediating effect on the relationship between job crafting and turnover intention. Within the scope of this research, some suggestions can be given to managers to encourage their employees to exhibit job crafting behaviors, which play an important role in increasing person-organization-fit, improving negative results for organizations such as intention to leave, reinforcing positive organizational and personal outcomes and most importantly, which is considered as an important factor in gaining competitive advantage. Another important suggestion given to the managers is to adopt a supportive organizational culture in their organizations. In future studies, it may be suggested to examine the individual and organizational consequences of job crafting, taking into account individual, situational, organizational and motivational factors in order to examine the possible consequences of the concept of job crafting in more depth

Kaynakça

  • Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1984). The Effect of Sampling Error on Convergence, Improper Solutions, and Goodness-of-Fit Indices for Maximum Likelihood Confirmatory Factor Analysis. Psychometrika, 49(2), p. 155-173.
  • Arnup, J., & Bowles, T. (2016). Should I stay or should I go? Resilience as a Protective Factor for Teachers’ Intention to Leave the Teaching Profession. Australian Journal of Education, 60(3), p. 229-244.
  • Aslan, A. (2020). Çalışanların İş Becerikliliğine İlişkin Kavramsal Bir Model Önerisi. İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 2(2), s. 180-201.
  • Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2007). The Job Demands Resources Model: State of the Art. Journal of Managerial Psychology, 22(3), p. 309–328.
  • Baltacı, F., Güçlü, C., & Çeliker, N. (2014). Liderlik Davranışının Örgütsel Adalet Algısı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(3), s. 353-370.
  • Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The Moderator–Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), p. 1173-1182.
  • Behram, N. K., & Dinç, E. (2014). Algılanan Kişi-Örgüt Uyumunun Kişilerarası Çatışma ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), s. 115-124.
  • Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 8(4), s. 470-483.
  • Byrne, B. M. (2016). Structural Equation Modeling With AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming (Multivariate Applications Series). Third Edition, New York, London: Routledge Taylor & Francis Group.
  • Cable, D. M., & DeRue, D. S. (2002). The Convergent and Discriminant Validity of Subjective Fit Perceptions. Journal of Applied Psychology, 87(5), p. 875-884.
  • Calışkan, A., & Pekkan, N. U. (2019). Sağlık Sektörü Çalışanlarında Tükenmişlik Duygusunun İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Kişi-Örgüt Uyumunun Aracılık Rolü. Business and Economics Research Journal, 10(2), p. 469-482.
  • Cammann, C., Fichman, M., Jenkins, D., & Klesh, J. (1979). The Michigan Organizational Assessment Questionnaire (Unpublished manuscript). University of Michigan, Ann Arbor.
  • Cho, S. Johanson, M. M., & Guchait, P. (2009). Employees Intent to Leave: A Comparison of Determinants of Intent to Leave Versus Intent to Stay. International Journal of Hospitality Management, 28(3), p. 374-381.
  • Chou, C. P., & Bentler, P. M. (1995). Estimates and tests in structural equation modeling, In R. H. Hoyle (Ed.), Structural equation modeling: Concepts, ıssues, and applications, Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage Publications, Inc.
  • Çakar, N. D., & Ceylan, A. (2005). İş Motivasyonunun Çalışan Bağlılığı ve İşten Ayrılma Eğilimi Üzerindeki Etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(1), s. 52-66.
  • Çarıkçı, İ. H., & Çelikkol, Ö. (2009). İş–Aile Çatışmasının Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (9), s. 153-170.
  • Çelik, M., & Çıra, A. (2013). Örgütsel Vatandaşlık Davranışının İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde Aşırı İş Yükünün Aracılık Rolü. Ege Akademik Bakış, 13(1), s. 11-20.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. 2. baskı. Ankara: Pegem Akademi.
  • Dalgıç, A., & Türkoğlu, N. (2018). Otel Çalışanlarının İş Becerikliliği ve Polikronisite Eğilimlerinin İşten Ayrılma Niyetleri Üzerine Etkisi. 2nd International Symposium on Innovative Approaches in Scientific Studies, s. 787-794.
  • Demerouti, E. (2014). Design your own job through job crafting. European Psychologist, 19(4), p. 237-247.
  • Demerouti, E., Bakker, A. B., & Halbesleben, J. R. (2015). Productive and Counterproductive Job Crafting: A Daily Diary Study. Journal of Occupational Health Psychology, 20(4), p. 457-469.
  • Demerouti, E., Bakker, A. B., Nachreiner, F., & Schaufeli, W. B. (2001). The Job Demands-Resources Model of Burnout. Journal of Applied Psychology, 86(3), p. 499–512.
  • Dickson, S. M. (2020). A Quantitative Correlational Investigation Into The Mediation Effect of Autonomy Between Job Crafting and Employee Engagement (Doctoral Dissertation). Grand Canyon University. Phoenix, Arizona.
  • Diktaş, G., & Özgeldi, M. (2020). Çalışan Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Konularında Örgütsel Sinizm ve Sosyal Zekânın Rolü. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18(2), s. 11-28.
  • Dvorak, K. J. (2014). The Theoretical Development and Empirical Testing of The Measure of Job Crafting (MJC) (Master’s Thesis). Colorado State University, Fort Collins, Colorado.
  • Edwards, J. R. (1991). Person–Job Fit: A Conceptual Integration, Literature Review, and Methodological Critique. In C. L. Cooper & I. T. Robertson (Eds.), International review of industrial and organizational psychology (Vol. 6, pp. 283–357). West Sussex, England: Wiley.
  • Erkuş, A., & Fındıklı, M. A. (2013). Psikolojik Sermayenin İş Tatmini, İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42(2), s. 302-318.
  • Eşitti, B. (2017). Konaklama İşletmelerinde İç Girişimcilik ve Birey Örgüt Uyumunun Değerlendirilmesi. 8th. International Congress on Entepreneurship, Balıkesir, Turkey.
  • Fatmawati, E., Sidin, I., & Muhammad, L. (2021). How Does Proactive Motivation Affect Job Crafting in Mamuju Hospitals?. JMMR (Jurnal Medicoeticolegal dan Manajemen Rumah Sakit), 9(3), p. 216-222.
  • Firth, L., Mellor, D. J., Moore, K. A., & Loquet, C. (2004). How Can Managers Reduce Employee Intention to Quit? Journal of Managerial Psychology, 19(2), p. 170-187.
  • George, E., & Zakkariya, K. A. (2018). Psychological Empowerment and Job Satisfaction in The Banking Sector. Springer.
  • Ghandi, P., Hejazi, E., & Ghandi, N. (2017). A Study on The Relationship Between Resilience and Turnover intention: with an Emphasis on The Mediating Roles of Job Satisfaction and Job Stress. Bulletin de la Société Royale des Sciences de Liège, 86(Special issue), p. 189-200.
  • Gürbüz, S., & Şahin, F. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Güzel, F. Ö., Gök, G. A., & İşler, D. B. (2013). Duygusal Emek ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Turist Rehberleri Üzerinde Bir Araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 10(3), s. 107-123.
  • Hair, J. F. Jr., Black, W. C. Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate Data Analysis. Seventh Ed., New Jersey: Prentice-Hall International Inc.
  • Holcombe, K. J. (2016). Theoretical Antecedents and Positive Employee Work Experiences of Job Crafting (Doctoral Dissertation). Colorado State University. Fort Collins, Colorado.
  • Iplik, F. N., Kilic, K. C., & Yalcin, A. (2011). The Simultaneous Effects of Person‐Organization and Person‐Job Fit on Turkish Hotel Managers. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 23(5), p. 644-661.
  • Kaluç, S., Kırılmaz, S. K., & Kırılmaz, H. (2020). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının İşten Ayrılma Niyetine Etkisine Yönelik Bir Araştırma. Business & Management Studies: An International Journal, 8(5), s. 4069-4098.
  • Kanbur, E. (2018). Havacılık Sektöründe Psikolojik Güçlendirme, İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(1), s. 147-162.
  • Kanten, P. (2014). İşyeri Nezaketsizliğinin Sosyal Kaytarma Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Duygusal Tükenmenin Aracılık Rolü. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), s. 11-26.
  • Karamanlıoğlu U., Güner G., Bahadır B. E., & Yeloğlu H.O. (2019). Kişi-Örgüt Uyumunun İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde İş Tatmini Nasıl Bir Aracılık Rolü Üstlenir? Görgül Bir Çalışma, BMIJ, 7(3), s. 26-39.
  • Karatepe, O. M., & Eslamlou, A. (2017). Outcomes of Job Crafting Among Flight Attendants. Journal of Air Transport Management, 62, p. 34-43.
  • Kartal, H., İşler, L., & Bilişli, Y., (2015). Örgütsel Bağlılık ve İşle Bütünleşmenin İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Çağrı Merkezi Örneği. Electronic Journal of Vocational Colleges, s. 325-338.
  • Kaygın, E., Güllüce, A., Zengin, Y., & Bağcıoğlu, D. (2018). Otantik Liderlik Davranışının Duygusal Emek ve İşten Ayrılma Niyeti İle İlişkisi: Enerji Sektörü Örneği. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(7), s. 197-224.
  • Kerse, G. (2017). İş Becerikliliği (Job Crafting) Ölçeğini Türkçe’ye Uyarlama ve Duygusal Tükenme ile İlişkisini Belirleme. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(4), s. 283-304.
  • Kerse, G. (2018). The Impact of Job Crafting on Person-Job Fit:“I Am Compatible with My Work Because I Can Make Changes in My Work. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(4), p. 941-958.
  • Kerse, G. (2019a). İş Becerikliliği ve İş Tatmini Arasındaki İlişki: İşe İlişkin Değişiklikler, Memnuniyeti Artırabilir Mi?. İnsan ve İnsan, 6(20), s. 205-218.
  • Kerse, G. (2019b). İş Becerikliliğinin İşte Can Sıkıntısı Üzerindeki Etkisi: İmalat Sektörü Bağlamında Bir İnceleme. Third Sector Social Economic Review, 54(1), s. 531-548.
  • Kılıç, K. C. (2010). Bireysel ve Örgütsel Değerler Arasındaki Uyumun Çalışanların İş Davranışlarına Etkileri Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), s. 20-35.
  • Kılıç, K. C., & Yener, D. (2015). Birey-Örgüt ve Birey-İş Uyumunun Çalışanların İş Tutumlarına Etkisi: Adana İlinde Bankacılık Sektöründe Çalışanlar Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), s. 161-174.
  • Kristof‐Brown, A. L., Zimmerman, R. D., & Johnson, E. C. (2005). Consequences of Individuals' Fit at Work: A Meta‐Analysis of Person–Job, Person–Organization, Person–Group, and Person–Supervisor Fit. Personnel Psychology, 58(2), p. 281-342.
  • Leana, C., Appelbaum, E., & Shevchuk, I. (2009). Work Process and Quality of Care in Early Childhood Education: The Role of Job Crafting. Academy of Management Journal, 52(6), p. 1169-1192.
  • Leech, N. L., Barrett, K. C., & Morgan, G. A. (2005). SPSS for İntermediate Statistics: Use and Interpretation. Second edition, Mahwah, New Jersey, London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
  • Lu, C. Q., Wang, H. J., Lu, J. J., Du, D. Y., & Bakker, A. B. (2014). Does Work Engagement Increase Person–Job Fit? The Role of Job Crafting and Job İnsecurity. Journal of Vocational Behavior, 84(2), p. 142-152.
  • Örücü, E., & Özafşarlioğlu, S. (2013). Örgütsel Adaletin Çalışanların İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Güney Afrika Cumhuriyeti’nde Bir Uygulama. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(23), s. 335-358.
  • Özdevecioğlu, M. (2004). Algılanan Örgütsl Desteğin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkileri. Amme İdaresi Dergisi, 37(4), s. 97-115.
  • Polat, M., & Meydan, C. H. (2010). Örgütsel Özdeşleşmenin Sinizm ve İşten Ayrılma Niyeti ile İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), s. 145-172.
  • Roczniewska, M., & Bakker, A. B. (2016). Who Seeks Job Resources, and Who Avoids Job Demands? The Link Between Dark Personality Traits and Job Crafting. The Journal of Psychology, 150(8), p. 1026- 1045.
  • Sandıkçı, M., Boyraz, M., & Mutlu, A. S. (2019). İslami Yaşam Tarzının İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Afyonkarahisar Termal Otelleri Örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(1), s. 254-268.
  • Sarrafoğlu, G. B., & Günsay, M. M. (2019). Örgütsel Adalet ve Örgütsel Sessizliğin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkileri. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 15(2), s. 85-97.
  • Seçkin, Ş. N. (2019). İç Denetim Odağı, İş Becerikliliği ve İşin Anlamlılığı İlişkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(3), s. 889-903.
  • Seyrek, İ. H., & İnal, O. (2017). İşten Ayrılma Niyeti ile İlişkili Faktörler: Bilgi Teknolojisi Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Doğu Anadolu Sosyal Bilimlerde Eğilimler Dergisi, 1(1), s. 43-62.
  • Skelton, A. R., Nattress, D., & Dwyer, R. J. (2019). Predicting Manufacturing Employee Turnover Intentions. Journal of Economics, Finance and Administrative Science, 25(49), p. 101-117.
  • Sözber, S., & Ergeneli, A. (2019). Dışsal Prestijin, İş Becerikliliğinin ve Kişi-Örgüt Uyumunun İş-Aile Çatışması ile İlişkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), s. 3404-3420.
  • Şahin, F. (2011). Lider-Üye Etkileşimi ile İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Üzerinde Cinsiyetin Etkisi. Ege Akademik Bakış, 11(2), s. 277-288.
  • Tekingündüz, S., Top, M., & Seçkin, M. (2015). İş Tatmini, Performans, İş Stresi ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Hastane Örneği. Verimlilik Dergisi, (4), s. 39-64.
  • Tett, R. P., & Meyer, J. P. (1993). Job Satisfaction, Organizational Commitment, Turnover Intention, and Turnover: Path Analyses Based on Meta‐Analytic Findings. Personnel Psychology, 46(2), p. 259-293.
  • Tims, M., & Bakker, A. B. (2010). Job Crafting: Towards A New Model of Individual Job Redesign. South African Journal of Industrial Psychology, 36 (2), p. 1–9.
  • Tims, M., Bakker, A. B., & Derks, D. (2012). Development and Validation of The Job Crafting Scale. Journal of Vocational Behavior, 80(1), p. 173-186.
  • Tims, M., Derks, D., & Bakker, A. B. (2016). Job Crafting and İts Relationships with Person–Job Fit and Meaningfulness: A Three-Wave Study. Journal of Vocational Behavior, 92, p. 44-53.
  • Tugal, F. N., & Kilic, K. C. (2015). Person-Organization Fit: It’s Relationships with Job Attitudes and Behaviors of Turkish Academicians. International Review of Management and Marketing, 5(4), p. 195-202.
  • Tuna, M., & Yeşiltaş, M. (2014). Etik İklim, İşe Yabancılaşma ve Örgütsel Özdeşleşmenin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), s. 105-117.
  • Turgut, H., Bitmiş, G., & Sökmen, A. (2013). Psikolojik Dayanıklılığın İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Kamu Kurumu Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. 11. İşletmecilik Kongresi, s. 258-260.
  • Tuzun, I. K. (2007). Antecedents of Turnover Intention Toward a Service Provider. The Business Review, 8(2), p. 128-135.
  • Ülbeği, İ. D., Özgen, H. M., & Özgen, H. (2014). Türkiye’de İstismarcı Yönetim Ölçeğinin Uyarlaması: Güvenirlik ve Geçerlik Analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), s. 1-12.
  • Van den Heuvel, M., Demerouti, E., & Peeters, M. C. (2015). The Job Crafting İntervention: Effects on Job Resources, Self‐Efficacy, and Affective Well‐Being. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 88(3), p. 511-532.
  • Walk, M., & Handy, F. (2018). Job Crafting as Reaction to Organizational Change. The Journal of Applied Behavioral Science, 54(3), p. 349-370.
  • Wang, H., Demerouti, E., & Bakker, A. B. (2016). A Review af Job Crafting Research: The Role of Leader Behaviors in Cultivating Successful Job Crafters. In S. K. Parker & U. K. Bindl (Eds.), Proactivity at work (Series in Organization and Management). Routledge.
  • Wrzesniewski, A., & Dutton, J. E. (2001). Crafting A Job: Revisioning Employees As Active Crafters of Their Work. Academy of Management Review, 26(2), p. 179–201.
  • Yang, J. T., Wan, C. S., & Fu, Y. J. (2012). Qualitative Examination of Employee Turnover and Retention Strategies in İnternational Tourist Hotels in Taiwan. International Journal of Hospitality Management, 31(3), p. 837-848.
  • Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(Özel sayı), s. 74-85.
  • Yeşiltaş, M. D. (2021). İş Becerikliliğinin İş-Aile Yaşam Çatışması ile İlişkisinde Rol Belirsizliğinin Rolü. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30(1), s. 206-219.
  • Yıldırım, M. H., Erul, E. E., & Kelebek, P. (2014). Tükenmişlik ile İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Banka Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), s. 34-44.
  • Ying, L. Y., Ramoo, V., Ling, L. W., Nahasaram, S. T., Lei, C. P., Leong, L. K., & Danaee, M. (2020). Nursing Practice Environment, Resilience, and Intention to Leave Among Critical Care Nurses. Nursing in Critical Care. p. 1–9.
  • Yu, K. Y. T. (2009). Affective Influences in Person–Environment Fit Theory: Exploring The Role of Affect as Both Cause and Outcome of P–E Fit. Journal of Applied Psychology, 94, p. 1210–1226.
  • Zhang, X., Bian, L., Bai, X., Kong, D., Liu, L., Chen, Q., & Li, N. (2020). The Influence of Job Satifaction, Resilience and Work Engagement on Turnover Intention Among Village Doctors in China: A Cross-Sectional Study. BMC Health Services Research, 20(283), p. 1-11.

ÇALIŞANLARIN İŞ BECERİKLİLİĞİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE BİREY-ÖRGÜT-UYUMUNUN ARACI ROLÜ

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 1 - 21, 31.12.2021

Öz

Mevcut araştırmanın amacı, çalışanların iş becerikliliği ile işten ayrılma niyetleri arasında kişi-örgüt uyumunun aracı rolünü incelemektir. Bu doğrultuda, çalışanların iş becerikliliğinin ve kişi-örgüt uyumunun; işten ayrılma niyetleri üzerindeki etkisinin test edilmesinin yanı sıra, çalışanların iş becerikliliğinin, kişi-örgüt uyumu üzerindeki etkisi de incelenecektir. Araştırma evrenine Şırnak ilinde görev yapan kamu ve özel sektör çalışanları dahil edilmiştir. Anket yöntemiyle 429 adet veri elde edilmiştir. Sonuçlara göre, çalışanların iş becerikliliği kişi-örgüt uyumunu pozitif yönde etkilerken, işten ayrılma niyetini negatif yönde etkilemektedir. Benzer şekilde, kişi-örgüt uyumun da işten ayrılma niyetini negatif yönde etkilemektedir. Bunlara ek olarak, iş becerikliliği ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkide kişi-örgüt uyumunun kısmi aracı etkisi olduğu tespit edilmiştir. Bu araştırma kapsamında işletme yöneticilerine, kişi-örgüt uyumunu arttırmada ve işten ayrılma niyeti gibi örgütler açısından olumsuz sonuçların iyileştirilmesinde, olumlu örgütsel ve bireysel iş sonuçlarının pekiştirilmesinde önemli rol üstlenen ve en önemlisi rekabet avantajı kazanılmasında önemli bir faktör olarak değerlendirilen iş becerikliliği davranışlarını çalışanlarının sergilemeleri yönünde teşvik etmeleri önerilebilir. Yöneticilere sunulan diğer bir önemli önerisi ise örgütlerinde destekleyici örgüt kültürünü benimsemeleridir. İleride yapılacak çalışmalarda, iş becerikliliği kavramının olası sonuçlarının daha derinlemesine incelenebilmesi için iş becerikliliği kavramının bireysel ve örgütsel sonuçlarının bireysel, durumsal, örgütsel ve motivasyonel faktörleri dikkate alacak şekilde incelenmesi önerilebilir.

Kaynakça

  • Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1984). The Effect of Sampling Error on Convergence, Improper Solutions, and Goodness-of-Fit Indices for Maximum Likelihood Confirmatory Factor Analysis. Psychometrika, 49(2), p. 155-173.
  • Arnup, J., & Bowles, T. (2016). Should I stay or should I go? Resilience as a Protective Factor for Teachers’ Intention to Leave the Teaching Profession. Australian Journal of Education, 60(3), p. 229-244.
  • Aslan, A. (2020). Çalışanların İş Becerikliliğine İlişkin Kavramsal Bir Model Önerisi. İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 2(2), s. 180-201.
  • Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2007). The Job Demands Resources Model: State of the Art. Journal of Managerial Psychology, 22(3), p. 309–328.
  • Baltacı, F., Güçlü, C., & Çeliker, N. (2014). Liderlik Davranışının Örgütsel Adalet Algısı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(3), s. 353-370.
  • Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The Moderator–Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), p. 1173-1182.
  • Behram, N. K., & Dinç, E. (2014). Algılanan Kişi-Örgüt Uyumunun Kişilerarası Çatışma ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), s. 115-124.
  • Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 8(4), s. 470-483.
  • Byrne, B. M. (2016). Structural Equation Modeling With AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming (Multivariate Applications Series). Third Edition, New York, London: Routledge Taylor & Francis Group.
  • Cable, D. M., & DeRue, D. S. (2002). The Convergent and Discriminant Validity of Subjective Fit Perceptions. Journal of Applied Psychology, 87(5), p. 875-884.
  • Calışkan, A., & Pekkan, N. U. (2019). Sağlık Sektörü Çalışanlarında Tükenmişlik Duygusunun İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Kişi-Örgüt Uyumunun Aracılık Rolü. Business and Economics Research Journal, 10(2), p. 469-482.
  • Cammann, C., Fichman, M., Jenkins, D., & Klesh, J. (1979). The Michigan Organizational Assessment Questionnaire (Unpublished manuscript). University of Michigan, Ann Arbor.
  • Cho, S. Johanson, M. M., & Guchait, P. (2009). Employees Intent to Leave: A Comparison of Determinants of Intent to Leave Versus Intent to Stay. International Journal of Hospitality Management, 28(3), p. 374-381.
  • Chou, C. P., & Bentler, P. M. (1995). Estimates and tests in structural equation modeling, In R. H. Hoyle (Ed.), Structural equation modeling: Concepts, ıssues, and applications, Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage Publications, Inc.
  • Çakar, N. D., & Ceylan, A. (2005). İş Motivasyonunun Çalışan Bağlılığı ve İşten Ayrılma Eğilimi Üzerindeki Etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(1), s. 52-66.
  • Çarıkçı, İ. H., & Çelikkol, Ö. (2009). İş–Aile Çatışmasının Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (9), s. 153-170.
  • Çelik, M., & Çıra, A. (2013). Örgütsel Vatandaşlık Davranışının İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde Aşırı İş Yükünün Aracılık Rolü. Ege Akademik Bakış, 13(1), s. 11-20.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. 2. baskı. Ankara: Pegem Akademi.
  • Dalgıç, A., & Türkoğlu, N. (2018). Otel Çalışanlarının İş Becerikliliği ve Polikronisite Eğilimlerinin İşten Ayrılma Niyetleri Üzerine Etkisi. 2nd International Symposium on Innovative Approaches in Scientific Studies, s. 787-794.
  • Demerouti, E. (2014). Design your own job through job crafting. European Psychologist, 19(4), p. 237-247.
  • Demerouti, E., Bakker, A. B., & Halbesleben, J. R. (2015). Productive and Counterproductive Job Crafting: A Daily Diary Study. Journal of Occupational Health Psychology, 20(4), p. 457-469.
  • Demerouti, E., Bakker, A. B., Nachreiner, F., & Schaufeli, W. B. (2001). The Job Demands-Resources Model of Burnout. Journal of Applied Psychology, 86(3), p. 499–512.
  • Dickson, S. M. (2020). A Quantitative Correlational Investigation Into The Mediation Effect of Autonomy Between Job Crafting and Employee Engagement (Doctoral Dissertation). Grand Canyon University. Phoenix, Arizona.
  • Diktaş, G., & Özgeldi, M. (2020). Çalışan Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Konularında Örgütsel Sinizm ve Sosyal Zekânın Rolü. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18(2), s. 11-28.
  • Dvorak, K. J. (2014). The Theoretical Development and Empirical Testing of The Measure of Job Crafting (MJC) (Master’s Thesis). Colorado State University, Fort Collins, Colorado.
  • Edwards, J. R. (1991). Person–Job Fit: A Conceptual Integration, Literature Review, and Methodological Critique. In C. L. Cooper & I. T. Robertson (Eds.), International review of industrial and organizational psychology (Vol. 6, pp. 283–357). West Sussex, England: Wiley.
  • Erkuş, A., & Fındıklı, M. A. (2013). Psikolojik Sermayenin İş Tatmini, İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42(2), s. 302-318.
  • Eşitti, B. (2017). Konaklama İşletmelerinde İç Girişimcilik ve Birey Örgüt Uyumunun Değerlendirilmesi. 8th. International Congress on Entepreneurship, Balıkesir, Turkey.
  • Fatmawati, E., Sidin, I., & Muhammad, L. (2021). How Does Proactive Motivation Affect Job Crafting in Mamuju Hospitals?. JMMR (Jurnal Medicoeticolegal dan Manajemen Rumah Sakit), 9(3), p. 216-222.
  • Firth, L., Mellor, D. J., Moore, K. A., & Loquet, C. (2004). How Can Managers Reduce Employee Intention to Quit? Journal of Managerial Psychology, 19(2), p. 170-187.
  • George, E., & Zakkariya, K. A. (2018). Psychological Empowerment and Job Satisfaction in The Banking Sector. Springer.
  • Ghandi, P., Hejazi, E., & Ghandi, N. (2017). A Study on The Relationship Between Resilience and Turnover intention: with an Emphasis on The Mediating Roles of Job Satisfaction and Job Stress. Bulletin de la Société Royale des Sciences de Liège, 86(Special issue), p. 189-200.
  • Gürbüz, S., & Şahin, F. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Güzel, F. Ö., Gök, G. A., & İşler, D. B. (2013). Duygusal Emek ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Turist Rehberleri Üzerinde Bir Araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 10(3), s. 107-123.
  • Hair, J. F. Jr., Black, W. C. Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate Data Analysis. Seventh Ed., New Jersey: Prentice-Hall International Inc.
  • Holcombe, K. J. (2016). Theoretical Antecedents and Positive Employee Work Experiences of Job Crafting (Doctoral Dissertation). Colorado State University. Fort Collins, Colorado.
  • Iplik, F. N., Kilic, K. C., & Yalcin, A. (2011). The Simultaneous Effects of Person‐Organization and Person‐Job Fit on Turkish Hotel Managers. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 23(5), p. 644-661.
  • Kaluç, S., Kırılmaz, S. K., & Kırılmaz, H. (2020). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının İşten Ayrılma Niyetine Etkisine Yönelik Bir Araştırma. Business & Management Studies: An International Journal, 8(5), s. 4069-4098.
  • Kanbur, E. (2018). Havacılık Sektöründe Psikolojik Güçlendirme, İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(1), s. 147-162.
  • Kanten, P. (2014). İşyeri Nezaketsizliğinin Sosyal Kaytarma Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Duygusal Tükenmenin Aracılık Rolü. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), s. 11-26.
  • Karamanlıoğlu U., Güner G., Bahadır B. E., & Yeloğlu H.O. (2019). Kişi-Örgüt Uyumunun İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde İş Tatmini Nasıl Bir Aracılık Rolü Üstlenir? Görgül Bir Çalışma, BMIJ, 7(3), s. 26-39.
  • Karatepe, O. M., & Eslamlou, A. (2017). Outcomes of Job Crafting Among Flight Attendants. Journal of Air Transport Management, 62, p. 34-43.
  • Kartal, H., İşler, L., & Bilişli, Y., (2015). Örgütsel Bağlılık ve İşle Bütünleşmenin İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Çağrı Merkezi Örneği. Electronic Journal of Vocational Colleges, s. 325-338.
  • Kaygın, E., Güllüce, A., Zengin, Y., & Bağcıoğlu, D. (2018). Otantik Liderlik Davranışının Duygusal Emek ve İşten Ayrılma Niyeti İle İlişkisi: Enerji Sektörü Örneği. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(7), s. 197-224.
  • Kerse, G. (2017). İş Becerikliliği (Job Crafting) Ölçeğini Türkçe’ye Uyarlama ve Duygusal Tükenme ile İlişkisini Belirleme. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(4), s. 283-304.
  • Kerse, G. (2018). The Impact of Job Crafting on Person-Job Fit:“I Am Compatible with My Work Because I Can Make Changes in My Work. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(4), p. 941-958.
  • Kerse, G. (2019a). İş Becerikliliği ve İş Tatmini Arasındaki İlişki: İşe İlişkin Değişiklikler, Memnuniyeti Artırabilir Mi?. İnsan ve İnsan, 6(20), s. 205-218.
  • Kerse, G. (2019b). İş Becerikliliğinin İşte Can Sıkıntısı Üzerindeki Etkisi: İmalat Sektörü Bağlamında Bir İnceleme. Third Sector Social Economic Review, 54(1), s. 531-548.
  • Kılıç, K. C. (2010). Bireysel ve Örgütsel Değerler Arasındaki Uyumun Çalışanların İş Davranışlarına Etkileri Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), s. 20-35.
  • Kılıç, K. C., & Yener, D. (2015). Birey-Örgüt ve Birey-İş Uyumunun Çalışanların İş Tutumlarına Etkisi: Adana İlinde Bankacılık Sektöründe Çalışanlar Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), s. 161-174.
  • Kristof‐Brown, A. L., Zimmerman, R. D., & Johnson, E. C. (2005). Consequences of Individuals' Fit at Work: A Meta‐Analysis of Person–Job, Person–Organization, Person–Group, and Person–Supervisor Fit. Personnel Psychology, 58(2), p. 281-342.
  • Leana, C., Appelbaum, E., & Shevchuk, I. (2009). Work Process and Quality of Care in Early Childhood Education: The Role of Job Crafting. Academy of Management Journal, 52(6), p. 1169-1192.
  • Leech, N. L., Barrett, K. C., & Morgan, G. A. (2005). SPSS for İntermediate Statistics: Use and Interpretation. Second edition, Mahwah, New Jersey, London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
  • Lu, C. Q., Wang, H. J., Lu, J. J., Du, D. Y., & Bakker, A. B. (2014). Does Work Engagement Increase Person–Job Fit? The Role of Job Crafting and Job İnsecurity. Journal of Vocational Behavior, 84(2), p. 142-152.
  • Örücü, E., & Özafşarlioğlu, S. (2013). Örgütsel Adaletin Çalışanların İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Güney Afrika Cumhuriyeti’nde Bir Uygulama. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(23), s. 335-358.
  • Özdevecioğlu, M. (2004). Algılanan Örgütsl Desteğin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkileri. Amme İdaresi Dergisi, 37(4), s. 97-115.
  • Polat, M., & Meydan, C. H. (2010). Örgütsel Özdeşleşmenin Sinizm ve İşten Ayrılma Niyeti ile İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), s. 145-172.
  • Roczniewska, M., & Bakker, A. B. (2016). Who Seeks Job Resources, and Who Avoids Job Demands? The Link Between Dark Personality Traits and Job Crafting. The Journal of Psychology, 150(8), p. 1026- 1045.
  • Sandıkçı, M., Boyraz, M., & Mutlu, A. S. (2019). İslami Yaşam Tarzının İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Afyonkarahisar Termal Otelleri Örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(1), s. 254-268.
  • Sarrafoğlu, G. B., & Günsay, M. M. (2019). Örgütsel Adalet ve Örgütsel Sessizliğin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkileri. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 15(2), s. 85-97.
  • Seçkin, Ş. N. (2019). İç Denetim Odağı, İş Becerikliliği ve İşin Anlamlılığı İlişkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(3), s. 889-903.
  • Seyrek, İ. H., & İnal, O. (2017). İşten Ayrılma Niyeti ile İlişkili Faktörler: Bilgi Teknolojisi Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Doğu Anadolu Sosyal Bilimlerde Eğilimler Dergisi, 1(1), s. 43-62.
  • Skelton, A. R., Nattress, D., & Dwyer, R. J. (2019). Predicting Manufacturing Employee Turnover Intentions. Journal of Economics, Finance and Administrative Science, 25(49), p. 101-117.
  • Sözber, S., & Ergeneli, A. (2019). Dışsal Prestijin, İş Becerikliliğinin ve Kişi-Örgüt Uyumunun İş-Aile Çatışması ile İlişkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), s. 3404-3420.
  • Şahin, F. (2011). Lider-Üye Etkileşimi ile İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Üzerinde Cinsiyetin Etkisi. Ege Akademik Bakış, 11(2), s. 277-288.
  • Tekingündüz, S., Top, M., & Seçkin, M. (2015). İş Tatmini, Performans, İş Stresi ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Hastane Örneği. Verimlilik Dergisi, (4), s. 39-64.
  • Tett, R. P., & Meyer, J. P. (1993). Job Satisfaction, Organizational Commitment, Turnover Intention, and Turnover: Path Analyses Based on Meta‐Analytic Findings. Personnel Psychology, 46(2), p. 259-293.
  • Tims, M., & Bakker, A. B. (2010). Job Crafting: Towards A New Model of Individual Job Redesign. South African Journal of Industrial Psychology, 36 (2), p. 1–9.
  • Tims, M., Bakker, A. B., & Derks, D. (2012). Development and Validation of The Job Crafting Scale. Journal of Vocational Behavior, 80(1), p. 173-186.
  • Tims, M., Derks, D., & Bakker, A. B. (2016). Job Crafting and İts Relationships with Person–Job Fit and Meaningfulness: A Three-Wave Study. Journal of Vocational Behavior, 92, p. 44-53.
  • Tugal, F. N., & Kilic, K. C. (2015). Person-Organization Fit: It’s Relationships with Job Attitudes and Behaviors of Turkish Academicians. International Review of Management and Marketing, 5(4), p. 195-202.
  • Tuna, M., & Yeşiltaş, M. (2014). Etik İklim, İşe Yabancılaşma ve Örgütsel Özdeşleşmenin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), s. 105-117.
  • Turgut, H., Bitmiş, G., & Sökmen, A. (2013). Psikolojik Dayanıklılığın İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Kamu Kurumu Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. 11. İşletmecilik Kongresi, s. 258-260.
  • Tuzun, I. K. (2007). Antecedents of Turnover Intention Toward a Service Provider. The Business Review, 8(2), p. 128-135.
  • Ülbeği, İ. D., Özgen, H. M., & Özgen, H. (2014). Türkiye’de İstismarcı Yönetim Ölçeğinin Uyarlaması: Güvenirlik ve Geçerlik Analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), s. 1-12.
  • Van den Heuvel, M., Demerouti, E., & Peeters, M. C. (2015). The Job Crafting İntervention: Effects on Job Resources, Self‐Efficacy, and Affective Well‐Being. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 88(3), p. 511-532.
  • Walk, M., & Handy, F. (2018). Job Crafting as Reaction to Organizational Change. The Journal of Applied Behavioral Science, 54(3), p. 349-370.
  • Wang, H., Demerouti, E., & Bakker, A. B. (2016). A Review af Job Crafting Research: The Role of Leader Behaviors in Cultivating Successful Job Crafters. In S. K. Parker & U. K. Bindl (Eds.), Proactivity at work (Series in Organization and Management). Routledge.
  • Wrzesniewski, A., & Dutton, J. E. (2001). Crafting A Job: Revisioning Employees As Active Crafters of Their Work. Academy of Management Review, 26(2), p. 179–201.
  • Yang, J. T., Wan, C. S., & Fu, Y. J. (2012). Qualitative Examination of Employee Turnover and Retention Strategies in İnternational Tourist Hotels in Taiwan. International Journal of Hospitality Management, 31(3), p. 837-848.
  • Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(Özel sayı), s. 74-85.
  • Yeşiltaş, M. D. (2021). İş Becerikliliğinin İş-Aile Yaşam Çatışması ile İlişkisinde Rol Belirsizliğinin Rolü. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30(1), s. 206-219.
  • Yıldırım, M. H., Erul, E. E., & Kelebek, P. (2014). Tükenmişlik ile İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Banka Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), s. 34-44.
  • Ying, L. Y., Ramoo, V., Ling, L. W., Nahasaram, S. T., Lei, C. P., Leong, L. K., & Danaee, M. (2020). Nursing Practice Environment, Resilience, and Intention to Leave Among Critical Care Nurses. Nursing in Critical Care. p. 1–9.
  • Yu, K. Y. T. (2009). Affective Influences in Person–Environment Fit Theory: Exploring The Role of Affect as Both Cause and Outcome of P–E Fit. Journal of Applied Psychology, 94, p. 1210–1226.
  • Zhang, X., Bian, L., Bai, X., Kong, D., Liu, L., Chen, Q., & Li, N. (2020). The Influence of Job Satifaction, Resilience and Work Engagement on Turnover Intention Among Village Doctors in China: A Cross-Sectional Study. BMC Health Services Research, 20(283), p. 1-11.
Toplam 86 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Ayşe Aslan 0000-0001-5742-8938

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2021
Gönderilme Tarihi 27 Haziran 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: 3 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Aslan, A. (2021). ÇALIŞANLARIN İŞ BECERİKLİLİĞİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE BİREY-ÖRGÜT-UYUMUNUN ARACI ROLÜ. İktisadi Ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 3(2), 1-21.