Öz
Objective: This study was planned to evaluate the relationship between activity status and pressure injury in oncology patients.
Methods: The sample of the study, which was planned as descriptive-relationship-seeking type, consisted of 138 patients with oncological diagnosis. Data were collected with the Individual Identification Form, Patient Activity Level Measurement Tool, and Braden Pressure Scale. Ethics committee, institutional permission and informed consent from the patients were obtained for the study. Descriptive statistics, Student's t-Test, One-Way Anova test and Pearson correlation coefficient analysis were used to evaluate the data. Statistical significance was accepted as p<0.05.
Results: The mean score of the Patient Activity Level Measurement Tool of oncology patients was 43.68±25.10; The mean Braden Compression Scale score was found to be 16.95±3.63. It was determined that there was a significant difference between the patients' activity levels and marital status, education level, employment and skin type status. In addition, it was determined that there was a significant difference between the groups according to the pressure risk status and gender, weight status, marital status and employment status, education level and skin type. It was determined that there was a statistically significant positive correlation between the patients' Patient Activity Scale mean scores and Braden Compression Scale mean scores (r=0.711; p<0.001).
Conclusion: It has been determined that the activity levels and pressure injury risks of oncology patients are low, and the risk of pressure injury decreases with the increase in the activity level of the patients.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu, Ölüm nedenleri istatistikleri ana raporu. Erişim tarihi August 29, 2021, at https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Olum-ve-Olum-Nedeni-Istatistikleri-2019-33710
- 2. Pramod S. Preventing and managing device-related pressure ulcers in oncology. British Journal of Nursing 2021;30(1),48-53.
- 3. Kosar C, Besen DB. Adaptation of a patient activation measure (PAM) into Turkish: reliability and validity test. African Health Sciences 2019;19(1),1811-1820. 4. Hibbard JH, Mahoney ER, Stock R, Tusler M. Development of the patient activation measure (PAM): Conceptualizing and measuring activation in patients and consumers. HSR: Health Services Research 2004;39,4:1005-1026.
- 5. Hibbard JH, Greene J. What the evidence shows about patient activation: Better Health Outcomes And Care Experiences; Fewer Data On Costs. Health Affairs 2013;32(2),207-214.
- 6. Koşar C, Pakyüz SÇ, Çaydam ÖD. Hemodiyaliz tedavisi alan hastaların sıvı kısıtlamasına uyumları ve hasta aktifliği arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2018;2(3),126-137.
- 7. NPIAP, Pressure Injury Stages. Natıonal Pressure Injury Advisory Panel. Accessed January, 24, 2022, at https://cdn.ymaws.com/npiap.com/resource/resmgr/online_store/npiap_pressure_injury_stages.pdf
- 8. YOİHD, Basınç Yarası ve Aşamaları. Yara Ostomi İnkontinans Hemşireleri Derneği. Erişim tarihi Ocak 24, 20222, at https://www.yoihd.org.tr/images/cust_files/161118082243.pdf 2018
- 9. Karadağ A, Karabağ Aydın, A. Basınç ülserlerinde etiyoloji ve fizyopatoloji. In: Baktıroğlu S, ed. Aktaş Ş: Kronik yarada güncel yaklaşımlar. İstanbul:2013. p.116-37.
- 10. Çavuşoğlu A, Yeni K, İncekara H, Acun A, Dünya CP, Tülek Z. Bir yoğun bakım ünitesinde basınç yarası prevalansı: Retrospektif bir çalışma. JATREN 2020;6(2):203-9.
- 11. Tezcan B, Karabacak BG. Basınç yaralanmalarının önlenmesinde daha iyi sonuçlara doğru: Kanıta dayalı uygulamalar. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2020;10(1),49-54.
- 12. Kılıç HF, Sucudağ G. Basınç yarası değerlendirilmesinde sık kullanılan ölçekler. JAREN 2017;3(1),49-54.
- 13. Koşar C, Besen DB. Kronik hastalıklarda hasta aktifliği: Kavram analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2015;8(1),45-51.
- 14. Montalcini T, Moraca M, Ferro Y, Romeo S, Serra S, Raso MG, et al. Travmatik ve travmatik olmayan edinsel beyin hasarı sonucu bilinç durumu minimal olan hastalarda basınç ülseri ve kısa süreli mortaliteyi öngören beslenme parametreleri. J Transl Med 2015;13:305.
- 15. Ersoy EO, Öcal S, Öz A, Yılmaz P, Arsava B, Topeli A. Yoğun bakım hastalarında bası yarası gelişiminde rol oynayabilecek risk faktörlerinin değerlendirmesi. Yoğun Bakım Dergisi 2013;13,4,9-12.
- 16. Greene J, Hibbard JH. Why does patient activation matter? An examination of the relationships between patient activation and health-related outcomes. Journal of General Internal Medicine 2012;27(5),520-526.
- 17. Mayberry R, Willock RJ, Boone L, Lopez P, Qin H, Nicewander DA. High level of patient activation is observed but unrelated to glycemic control among adults with Type 2 Diabetes. Diabetes Spectr 2010;23(3):171-176.
- 18. Saghaleini SH, Dehghan K, Shadvar K, Sanaie S, Mahmoodpoor A, Ostadi Z. Pressure ulcer and nutrition, Indian J Crit Care Med 2018;22(4):283-289.
- 19. Artico M, Dante A, D’angelo D, Lamarca L, Mastroianni C, Petitti T, et al. Prevalence, incidence and associated factors of pressure ulcers in home palliative care patients: A retrospective chart review. Palliat Med 2018;32(1),299-307.
- 20. Gencer ZE, Özkan Ö. Basınç ülserleri sürveyans raporu/Pressure ulcers surveillance report. Türk Yoğun Bakim Dergisi 2015;13(1),26.
- 21. Jomar RT, Jesus RPD, Jesus MPD, Gouveia BR, Pinto EN, Pires ADS. Incidence of pressure injury in an oncological intensive care unit. Revista brasileira de Enfermagem 2019;72,1490-1495.
- 22. Aljezawi ME, Tubaishat A. Pressure injuries among hospitalized patients with cancer: prevalence and use of preventive interventions. Journal of Wound Ostomy & Continence Nursing 2018;45(3),227-232.
- 23. Gelin D, Ulus B. Hastanede kemoterapi alan hastaların yaşam kalitesi ve bunu etkileyen faktörler. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2015;(1),31-35.
- 24. Ryvicker M, Feldman PH, Chiu Y, Gerber LM. The Role of patient activation in improving blood pressure outcomes in black patients receiving home care. MCRR 2013;70(6):636-652. 25. Lubetkin EI, Lu WH, Gold MR. Levels and correlates of patient activation in health center settings: building strategies for improving health outcomes. JHCPU 2010;21(3), 796-808.
- 26. Lechner A, Lahmann N, Neumann K, Blume-Peytavi U, Kottner J. Dry skin and pressure ulcer risk: A multi-center cross-sectional prevalence study in German hospitals and nursing homes. IJNS 2017;73,63-69.
- 27. Zambonato BP, Assis MCS, Beghetto MG. Association of Braden subscales with the risk of development of pressure ulcer. Rev Gaúcha Enferm 2013;34(1):21-28.
- 28. Ness SJ, Hickling DF, Bell JJ, Collins PF. The pressures of obesity: the relationship between obesity, malnutrition and pressure injuries in hospital inpatients. Clinical Nutrition 2018;37(5),1569-1574.
- 29. de Laat HEW, De Munter AC, Van der Burg MJ, Ulrich DJO, Kloeters O. A cross-sectional study on self-management of pressure ulcer prevention in paraplegic patients. Journal of Tissue Viability 2017;26(1),69-74.
- 30. Ryvicker M, Pen TR, Feldman PH. Patient activation and disparate health care outcomes in a racially diverse sample of chronically ill older adults. JHCPU 2012;23(4),1577-1589.
Öz
Amaç: Bu çalışma onkoloji hastalarında aktiflik durumu ile basınç yaralanması arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amacıyla planlanmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı-ilişki arayıcı tipte planlanan araştırmanın örneklemini 138 onkolojik tanı alan hasta oluşturmuştur. Veriler Birey Tanılama Formu, Hasta Aktiflik Düzeyi Ölçüm Aracı ve Braden Bası Skalası ile toplanmıştır. Araştırma için etik kurul, kurum izni ve hastalardan bilgilendirilmiş onam alınmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Student t Testi, One-Way Anova testi ve Pearson korelasyon katsayısı analizi kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık p<0,05 olarak kabul edilmiştir.
Bulgular: Onkoloji hastalarının Hasta Aktiflik Düzeyi Ölçüm Aracı puan ortalaması 43,68±25,10; Braden Bası Skalası puan ortalaması ise 16,95±3,63 olarak bulunmuştur. Hastaların aktiflik düzeyleri ile medeni durum, eğitim düzeyi, çalışma ve cilt tip durumu gruplar arasında anlamlı farklılık olduğu saptanmıştır. Ayrıca basınç riski durumları ile cinsiyet, kilo durumu, medeni durum ve çalışma durumu, eğitim düzeyi ve cilt tipine göre gruplar arasında anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir. Hastaların Hasta Aktiflik Ölçeği puan ortalamaları ile Braden Bası Skalası puan ortalamaları arasında istatistiksel açıdan ileri düzeyde pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir (r=0,711; p<0,001).
Sonuç: Onkoloji hastalarının aktiflik düzeylerinin ve basınç yaralanması risklerinin düşük düzeyde olduğu, hastaların aktiflik düzeylerinin artmasıyla basınç yaralanması risklerinin azaldığı belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu, Ölüm nedenleri istatistikleri ana raporu. Erişim tarihi August 29, 2021, at https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Olum-ve-Olum-Nedeni-Istatistikleri-2019-33710
- 2. Pramod S. Preventing and managing device-related pressure ulcers in oncology. British Journal of Nursing 2021;30(1),48-53.
- 3. Kosar C, Besen DB. Adaptation of a patient activation measure (PAM) into Turkish: reliability and validity test. African Health Sciences 2019;19(1),1811-1820. 4. Hibbard JH, Mahoney ER, Stock R, Tusler M. Development of the patient activation measure (PAM): Conceptualizing and measuring activation in patients and consumers. HSR: Health Services Research 2004;39,4:1005-1026.
- 5. Hibbard JH, Greene J. What the evidence shows about patient activation: Better Health Outcomes And Care Experiences; Fewer Data On Costs. Health Affairs 2013;32(2),207-214.
- 6. Koşar C, Pakyüz SÇ, Çaydam ÖD. Hemodiyaliz tedavisi alan hastaların sıvı kısıtlamasına uyumları ve hasta aktifliği arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2018;2(3),126-137.
- 7. NPIAP, Pressure Injury Stages. Natıonal Pressure Injury Advisory Panel. Accessed January, 24, 2022, at https://cdn.ymaws.com/npiap.com/resource/resmgr/online_store/npiap_pressure_injury_stages.pdf
- 8. YOİHD, Basınç Yarası ve Aşamaları. Yara Ostomi İnkontinans Hemşireleri Derneği. Erişim tarihi Ocak 24, 20222, at https://www.yoihd.org.tr/images/cust_files/161118082243.pdf 2018
- 9. Karadağ A, Karabağ Aydın, A. Basınç ülserlerinde etiyoloji ve fizyopatoloji. In: Baktıroğlu S, ed. Aktaş Ş: Kronik yarada güncel yaklaşımlar. İstanbul:2013. p.116-37.
- 10. Çavuşoğlu A, Yeni K, İncekara H, Acun A, Dünya CP, Tülek Z. Bir yoğun bakım ünitesinde basınç yarası prevalansı: Retrospektif bir çalışma. JATREN 2020;6(2):203-9.
- 11. Tezcan B, Karabacak BG. Basınç yaralanmalarının önlenmesinde daha iyi sonuçlara doğru: Kanıta dayalı uygulamalar. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2020;10(1),49-54.
- 12. Kılıç HF, Sucudağ G. Basınç yarası değerlendirilmesinde sık kullanılan ölçekler. JAREN 2017;3(1),49-54.
- 13. Koşar C, Besen DB. Kronik hastalıklarda hasta aktifliği: Kavram analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2015;8(1),45-51.
- 14. Montalcini T, Moraca M, Ferro Y, Romeo S, Serra S, Raso MG, et al. Travmatik ve travmatik olmayan edinsel beyin hasarı sonucu bilinç durumu minimal olan hastalarda basınç ülseri ve kısa süreli mortaliteyi öngören beslenme parametreleri. J Transl Med 2015;13:305.
- 15. Ersoy EO, Öcal S, Öz A, Yılmaz P, Arsava B, Topeli A. Yoğun bakım hastalarında bası yarası gelişiminde rol oynayabilecek risk faktörlerinin değerlendirmesi. Yoğun Bakım Dergisi 2013;13,4,9-12.
- 16. Greene J, Hibbard JH. Why does patient activation matter? An examination of the relationships between patient activation and health-related outcomes. Journal of General Internal Medicine 2012;27(5),520-526.
- 17. Mayberry R, Willock RJ, Boone L, Lopez P, Qin H, Nicewander DA. High level of patient activation is observed but unrelated to glycemic control among adults with Type 2 Diabetes. Diabetes Spectr 2010;23(3):171-176.
- 18. Saghaleini SH, Dehghan K, Shadvar K, Sanaie S, Mahmoodpoor A, Ostadi Z. Pressure ulcer and nutrition, Indian J Crit Care Med 2018;22(4):283-289.
- 19. Artico M, Dante A, D’angelo D, Lamarca L, Mastroianni C, Petitti T, et al. Prevalence, incidence and associated factors of pressure ulcers in home palliative care patients: A retrospective chart review. Palliat Med 2018;32(1),299-307.
- 20. Gencer ZE, Özkan Ö. Basınç ülserleri sürveyans raporu/Pressure ulcers surveillance report. Türk Yoğun Bakim Dergisi 2015;13(1),26.
- 21. Jomar RT, Jesus RPD, Jesus MPD, Gouveia BR, Pinto EN, Pires ADS. Incidence of pressure injury in an oncological intensive care unit. Revista brasileira de Enfermagem 2019;72,1490-1495.
- 22. Aljezawi ME, Tubaishat A. Pressure injuries among hospitalized patients with cancer: prevalence and use of preventive interventions. Journal of Wound Ostomy & Continence Nursing 2018;45(3),227-232.
- 23. Gelin D, Ulus B. Hastanede kemoterapi alan hastaların yaşam kalitesi ve bunu etkileyen faktörler. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2015;(1),31-35.
- 24. Ryvicker M, Feldman PH, Chiu Y, Gerber LM. The Role of patient activation in improving blood pressure outcomes in black patients receiving home care. MCRR 2013;70(6):636-652. 25. Lubetkin EI, Lu WH, Gold MR. Levels and correlates of patient activation in health center settings: building strategies for improving health outcomes. JHCPU 2010;21(3), 796-808.
- 26. Lechner A, Lahmann N, Neumann K, Blume-Peytavi U, Kottner J. Dry skin and pressure ulcer risk: A multi-center cross-sectional prevalence study in German hospitals and nursing homes. IJNS 2017;73,63-69.
- 27. Zambonato BP, Assis MCS, Beghetto MG. Association of Braden subscales with the risk of development of pressure ulcer. Rev Gaúcha Enferm 2013;34(1):21-28.
- 28. Ness SJ, Hickling DF, Bell JJ, Collins PF. The pressures of obesity: the relationship between obesity, malnutrition and pressure injuries in hospital inpatients. Clinical Nutrition 2018;37(5),1569-1574.
- 29. de Laat HEW, De Munter AC, Van der Burg MJ, Ulrich DJO, Kloeters O. A cross-sectional study on self-management of pressure ulcer prevention in paraplegic patients. Journal of Tissue Viability 2017;26(1),69-74.
- 30. Ryvicker M, Pen TR, Feldman PH. Patient activation and disparate health care outcomes in a racially diverse sample of chronically ill older adults. JHCPU 2012;23(4),1577-1589.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 9 Haziran 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 32 Sayı: 2 |
