Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİ DÖNEMİ VE AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (1908-1914)

Yıl 2023, Cilt: 42 Sayı: 75, 71 - 99, 29.10.2023
https://doi.org/10.35239/tariharastirmalari.1318048

Öz

Bu araştırmada Osmanlı Devleti tarihinde İttihat ve Terakki Dönemi olarak adlandırılan İkinci Meşrutiyet’ten Birinci Dünya Savaşı’na katılma kararına kadar yaşanan gelişmelere ABD’nin bakışı ele alınmaktadır. Osmanlı Devleti topraklarında diplomatik temsilciliğinin yanı sıra ekonomik ve misyoner faaliyetleri bakımından güçlü bir ağ kuran ABD, bu dönemde ülkede yaşanan gelişmeleri çıkarları doğrultusunda yakından takip etmiştir. İkinci Meşrutiyet ile ABD’nin ülkedeki varlığı artmış, misyoner faaliyetleri hızlanmış, iki ülke arasındaki ekonomik hacim büyümüş, diplomatik ilişkiler sıkılaşmıştı. İkinci Meşrutiyet’e kadar ABD kurumlarına mesafeli duruş sona ermiş, ilk kez ABD’ye öğrenci gönderilmiştir. Bu durum İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin ülke yönetimini ele aldığı Bâb-ı Âlî Baskını sonrasında da devam etmiştir. Bu dönemde Büyükelçi Ahmet Rüstem Bey krizi, Adana İğtişaşı (Karışıklığı), Amerikan mallarına el konulması, kapitülasyonların kaldırılması gibi krizlere iki ülke de hassas yaklaşmış ve bu krizlerin çözümüne odaklanmışlardır.
Araştırmada konu ve tarih sınırlandırılması yapılmıştır. Konunun daha iyi anlaşılması ve bulguların ortaya konulabilmesi için 1908-1914 yılları ele alınmış, Balkan Savaşları’na ve Chester Projesi’ne araştırmanın hacim kaygısından ötürü yer verilmemiştir. Belge tarama yöntemi ile her iki ülkenin de konuyu aydınlatacak arşivlerinden elde edilen belgeler analiz edilerek, birinci el kaynaklar ve araştırma eserleri çerçevesinde ABD’de İttihat ve Terakki Cemiyeti imajı, İkinci Meşrutiyet sonrası gelişmelerin ABD ilişkilerine yansıması, ABD Hükümetinin ve Amerikan kamuoyunun gelişmelere karşı tutumu ve bakışının nasıl olduğu sorularına cevap verilmektedir.

Kaynakça

  • Ahmad, F. (2007). İttihat ve Terakki 1908-1914, Kaynak Yayınları, İstanbul. Akşin, S. (1970). 31 Mart Olayı, Ankara Üniversitesi Siyasi Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara. Alkan, A. T. (1997). Sıradışı Bir Jön Türk Ubeydullah Efendi’nin Amerika Hatıraları, İletişim Yayınları, İstanbul. Asaf, M. (2002). 1909 Adana Ermeni Olayları ve Anılarım, haz. İsmet Parmaksızoğlu, TTK, Ankara. Avaner, T. (2019). “Jovens Turcos: Brezilya’nın Jön Türkleri”, Türk Yurdu Dergisi, C.39, S.380, s. 65-70. Cemal Paşa (2010). Anılarım 1913-1922, haz. Fahri Parin, Paraf Yayınları, İstanbul. Erol, M. (1976). Birinci Dünya Savaşı Arifesinde Amerika’nın Türkiye’ye Karşı Tutumu, Bilgi Basımevi, Ankara. Erol, M. (1973). Osmanlı İmparatorluğu’nun Amerika Büyük Elçisi A. Rüstem Bey, Basım Yeri Belirtilmemiş, Ankara.
Toplam 1 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Yakınçağ Osmanlı Tarihi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Sinan Kıyanç 0000-0002-0148-9632

Erken Görünüm Tarihi 27 Ekim 2023
Yayımlanma Tarihi 29 Ekim 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 42 Sayı: 75

Kaynak Göster

APA Kıyanç, S. (2023). İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİ DÖNEMİ VE AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (1908-1914). Tarih Araştırmaları Dergisi, 42(75), 71-99. https://doi.org/10.35239/tariharastirmalari.1318048
AMA Kıyanç S. İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİ DÖNEMİ VE AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (1908-1914). TAD. Ekim 2023;42(75):71-99. doi:10.35239/tariharastirmalari.1318048
Chicago Kıyanç, Sinan. “İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİ DÖNEMİ VE AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (1908-1914)”. Tarih Araştırmaları Dergisi 42, sy. 75 (Ekim 2023): 71-99. https://doi.org/10.35239/tariharastirmalari.1318048.
EndNote Kıyanç S (01 Ekim 2023) İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİ DÖNEMİ VE AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (1908-1914). Tarih Araştırmaları Dergisi 42 75 71–99.
IEEE S. Kıyanç, “İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİ DÖNEMİ VE AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (1908-1914)”, TAD, c. 42, sy. 75, ss. 71–99, 2023, doi: 10.35239/tariharastirmalari.1318048.
ISNAD Kıyanç, Sinan. “İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİ DÖNEMİ VE AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (1908-1914)”. Tarih Araştırmaları Dergisi 42/75 (Ekim 2023), 71-99. https://doi.org/10.35239/tariharastirmalari.1318048.
JAMA Kıyanç S. İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİ DÖNEMİ VE AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (1908-1914). TAD. 2023;42:71–99.
MLA Kıyanç, Sinan. “İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİ DÖNEMİ VE AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (1908-1914)”. Tarih Araştırmaları Dergisi, c. 42, sy. 75, 2023, ss. 71-99, doi:10.35239/tariharastirmalari.1318048.
Vancouver Kıyanç S. İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİ DÖNEMİ VE AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (1908-1914). TAD. 2023;42(75):71-99.