Öz
Postgraduate education includes master’s, Ph.D. and art proficiency activities carried out in higher education institutions. There are 26,963 postgraduate education programs in Türkiye as of 2021. Nearly half a million postgraduate students are enrolled in these programs. Postgraduate education in Türkiye is offered in many different fields. Health management is just one of them. As of 2018, there are 47 master’s programs and 16 Ph.D. programs that continue to provide postgraduate education in this field. The proliferation of alternatives in graduate education makes it difficult for individuals to choose which university to study at. Therefore, the purpose of this study is to determine the factors that influence the preferences of students pursuing a master’s degree in health management and to prioritize them using the AHP method. Based on the literature review, a draft form was prepared and sent to the expert group. In order to determine the factors influencing the choice of university in postgraduate education by considering the feedback received, the final form consisting of four main factors (academic climate, academic process, physical environment, brand value of the university and the city) and 23 sub-factors was obtained. Face-to-face interviews were conducted with 34 graduate students enrolled in the Master of Health Management program who agreed to participate in the research. The AHP model was based on the “Super Decisions” program. The results of the study show that the most important criterion influencing the choice of university by graduate students of the Health Management Department is “academic climate”, while “physical environment” is less important. “University brand image” is the most important sub-criterion. “University brand image” is the most important sub-criterion. The study is important for determining the factors that influence graduate students’ choice of university in graduate education and for guiding universities.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adefulu, A., Farinloye, T., & Mogaji, E. (2020). Factors influencing postgraduate students’ university choice in Nigeria. In Higher education marketing in Africa: Explorations into student choice (pp. 187-225). Springer International Publishing.
- Aktaş, R., Doğanay, M. M., Gökmen, Y., Gazibey, Y., & Türen, U. (2015). Sayısal karar verme yöntemleri (1.). Beta Yayıncılık.
- Ayçin, E. (2020). Çok kriterli karar verme: Bilgisayar uygulamalı çözümler (2nd ed.). Nobel Yayıncılık.
- Aydemir, S., & Çam, Ş. (2015). Lisansüstü öğrencilerinin lisansüstü eğitimi almaya ilişkin görüşleri. Turkish Journal of Education, 4(4), 4-16. https://doi.org/10.19128/turje.00354
- Aydın, O. T. (2015). Üniversite seçim süreci: Modeller ve süreci etkileyen faktörler üzerine bir literatür taraması, Yükseköğretim Dergisi, 5(2), 103-111.
- Aydoğan, R. & Yıldız, Y. (2023). Lisansüstü eğitimde öğrenci özelliklerinin analitik hiyerarşi süreci (AHP) ile analizi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 1177-1193.
- Bozan, M. (2012). Lisansüstü eğitimde nitelik arayışları. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 4(2), 177-187.
- Çimen, M. (2010). Sağlık yönetimi ve sağlık yönetimi eğitimi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(3), 136-139.
- Davis, M. M.(1984). Development of the first graduate program in hospital administration. The Journal of Health Administration Education, 2(2), 121-134.
- Özkan, N., & Tanhan, A. (2023). Kadınların cinselliğe bakışının Online Seslifoto (OSF) ile incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2), 194-229. https://doi.org/10.17494/ ogusbd.1110733
- Önder, G., & Önder, E. (2014). Analitik hiyerarşi süreci. B. F. Yıldırım & E. Önder (Ed.). Çok kriterli karar verme yöntemleri içinde (s. 21- 74). Dora Yayıncılık.
- Polat, S., & Arslan, Y. (2017). Uluslararası öğrencilerin üniversite seçimini etkileyen etmenler. Yükseköğretim Dergisi, 7(2), 94-104. Resmî Gazete, (2016). Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği, 20 Nisan 2016, No: 29690
- Saaty, T. L. (2004). Decision making — the analytic hierarchy and network processes (AHP/ANP). Journal of Systems Science and Systems Engineering, 13(1), 1–35. https://doi.org/10.1007/ s11518-006- 0151-5
- Saiti, A., Papa, R., & Brown, R. (2017). Postgraduate students’ factors on program choice and expectation. Journal of Applied Research in Higher Education, 9(3), 407-423.
- Sevim E. & Yıldırım, B. F. (2018). Sağlık turizminde karar verme. Önder E. ve Yıldırım B. F. (Ed.), Sağlık yönetiminde karar verme-I içinde (s.341-378). Dora Yayıncılık.
- Şahin, T. & Ocak, S. (2019). Türkiye’de sağlık yönetimi disiplininde yürütülen tezlerin bibliyometrik analizi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(3), 543-558.
- Tanhan, A. (2020). Covid-19 sürecinde online sesliforo (OSF) yöntemiyle biyopsikososyal manevi ve ekonomik meseleleri ve genel iyi oluş düzeyini ele almak: OSF’nin Türkçeye uyarlanması. Electronic Turkish Studies, 15(4).
- Ulusoy, H., Tosun, N., & Aydın, J. C. (2014). Türkiye’de sağlık yönetimi alanında lisans eğitimini sürdürmekte olan öğrencilerin genel profilinin belirlenmesine yönelik bir çalışma, Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 1(2), 10- 22.
- YÖK, (2022). Yükseköğretim istatistikleri, Erişim adresi: https://istatistik. yok.gov.tr/ (13 Nisan 2022)
Öz
Yükseköğretim kurumlarında yürütülen yüksek lisans, doktora ve sanatta yeterlilik faaliyetleri lisansüstü eğitim kapsamındadır. Türkiye’de 2021 yılı itibariyle 26.963 lisansüstü eğitim programı bulunmaktadır. Bu programlarda eğitim gören yarım milyona yakın lisansüstü öğrencisi vardır. Ülkemizde birçok farklı alanda lisansüstü eğitimi verilmekle beraber sağlık yönetimi bu alanlardan yalnızca biridir. 2018 yılı itibariyle 47 yüksek lisans ve 16 doktora programı ile bu alanda lisansüstü eğitim devam etmektedir. Lisansüstü eğitimde alternatiflerin zamanla birlikte çoğalması eğitim almak isteyen bireylerin karar vermesini zorlaştırmaktadır. Bu kapsamda çalışmada sağlık yönetimi programında yüksek lisans eğitimi alan öğrencilerin tercihlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve AHP yöntemiyle önceliklendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada öncelikle yapılan literatür taraması sonucunda taslak form belirlenerek uzman gruba gönderilmiştir. Alınan dönüşler çerçevesinde lisansüstü eğitimde üniversite tercihini etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla 4 ana faktör (akademik iklim, akademik süreç, fiziki ortam, üniversitenin ve şehrin marka değeri) ve 23 alt faktörden oluşan nihai form elde edilmiştir. Çalışma kapsamından sağlık yönetimi yüksek lisans programına kayıt yaptıran ve araştırmaya katılmayı kabul eden 34 yüksek lisans öğrencisiyle yüz yüze görüşme yapılmıştır. “Super Decisions” programı üzerinde AHP modeli kurgulanmıştır. Çalışma sonuçlarına göre sağlık yönetimi bölümü lisansüstü öğrencilerinin üniversite tercihini etkileyen en önemli kriterin “akademik iklim”, diğerlerine göre daha önemsiz kriterin ise “fiziksel çevre” olduğu görülmüştür. Alt kriterler arasında ise “üniversitenin marka imajı” en önemli alt kriter olmuştur. Çalışma yüksek lisans öğrencilerinin lisansüstü eğitimde üniversite seçimini etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve üniversitelere yol göstermesi açısından önemlidir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adefulu, A., Farinloye, T., & Mogaji, E. (2020). Factors influencing postgraduate students’ university choice in Nigeria. In Higher education marketing in Africa: Explorations into student choice (pp. 187-225). Springer International Publishing.
- Aktaş, R., Doğanay, M. M., Gökmen, Y., Gazibey, Y., & Türen, U. (2015). Sayısal karar verme yöntemleri (1.). Beta Yayıncılık.
- Ayçin, E. (2020). Çok kriterli karar verme: Bilgisayar uygulamalı çözümler (2nd ed.). Nobel Yayıncılık.
- Aydemir, S., & Çam, Ş. (2015). Lisansüstü öğrencilerinin lisansüstü eğitimi almaya ilişkin görüşleri. Turkish Journal of Education, 4(4), 4-16. https://doi.org/10.19128/turje.00354
- Aydın, O. T. (2015). Üniversite seçim süreci: Modeller ve süreci etkileyen faktörler üzerine bir literatür taraması, Yükseköğretim Dergisi, 5(2), 103-111.
- Aydoğan, R. & Yıldız, Y. (2023). Lisansüstü eğitimde öğrenci özelliklerinin analitik hiyerarşi süreci (AHP) ile analizi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 1177-1193.
- Bozan, M. (2012). Lisansüstü eğitimde nitelik arayışları. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 4(2), 177-187.
- Çimen, M. (2010). Sağlık yönetimi ve sağlık yönetimi eğitimi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(3), 136-139.
- Davis, M. M.(1984). Development of the first graduate program in hospital administration. The Journal of Health Administration Education, 2(2), 121-134.
- Özkan, N., & Tanhan, A. (2023). Kadınların cinselliğe bakışının Online Seslifoto (OSF) ile incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2), 194-229. https://doi.org/10.17494/ ogusbd.1110733
- Önder, G., & Önder, E. (2014). Analitik hiyerarşi süreci. B. F. Yıldırım & E. Önder (Ed.). Çok kriterli karar verme yöntemleri içinde (s. 21- 74). Dora Yayıncılık.
- Polat, S., & Arslan, Y. (2017). Uluslararası öğrencilerin üniversite seçimini etkileyen etmenler. Yükseköğretim Dergisi, 7(2), 94-104. Resmî Gazete, (2016). Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği, 20 Nisan 2016, No: 29690
- Saaty, T. L. (2004). Decision making — the analytic hierarchy and network processes (AHP/ANP). Journal of Systems Science and Systems Engineering, 13(1), 1–35. https://doi.org/10.1007/ s11518-006- 0151-5
- Saiti, A., Papa, R., & Brown, R. (2017). Postgraduate students’ factors on program choice and expectation. Journal of Applied Research in Higher Education, 9(3), 407-423.
- Sevim E. & Yıldırım, B. F. (2018). Sağlık turizminde karar verme. Önder E. ve Yıldırım B. F. (Ed.), Sağlık yönetiminde karar verme-I içinde (s.341-378). Dora Yayıncılık.
- Şahin, T. & Ocak, S. (2019). Türkiye’de sağlık yönetimi disiplininde yürütülen tezlerin bibliyometrik analizi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(3), 543-558.
- Tanhan, A. (2020). Covid-19 sürecinde online sesliforo (OSF) yöntemiyle biyopsikososyal manevi ve ekonomik meseleleri ve genel iyi oluş düzeyini ele almak: OSF’nin Türkçeye uyarlanması. Electronic Turkish Studies, 15(4).
- Ulusoy, H., Tosun, N., & Aydın, J. C. (2014). Türkiye’de sağlık yönetimi alanında lisans eğitimini sürdürmekte olan öğrencilerin genel profilinin belirlenmesine yönelik bir çalışma, Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 1(2), 10- 22.
- YÖK, (2022). Yükseköğretim istatistikleri, Erişim adresi: https://istatistik. yok.gov.tr/ (13 Nisan 2022)
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Eğitim Üzerine Çalışmalar |
| Bölüm | Ampirik Araştırma |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Ocak 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 13 Sayı: 3 |
Yükseköğretim Dergisi, bünyesinde yayınlanan yazıların fikirlerine resmen katılmaz, basılı ve çevrimiçi sürümlerinde yayınladığı hiçbir ürün veya servis reklamı için güvence vermez. Yayınlanan yazıların bilimsel ve yasal sorumlulukları yazarlarına aittir. Yazılarla birlikte gönderilen resim, şekil, tablo vb. unsurların özgün olması ya da daha önce yayınlanmış iseler derginin hem basılı hem de elektronik sürümünde yayınlanabilmesi için telif hakkı sahibinin yazılı onayının bulunması gerekir. Yazarlar yazılarının bütün yayın haklarını derginin yayıncısı Türkiye Bilimler Akademisi'ne (TÜBA) devrettiklerini kabul ederler. Yayınlanan içeriğin (yazı ve görsel unsurlar) telif hakları dergiye ait olur. Dergide yayınlanması uygun görülen yazılar için telif ya da başka adlar altında hiçbir ücret ödenmez ve baskı masrafı alınmaz; ancak ayrı baskı talepleri ücret karşılığı yerine getirilir.
TÜBA, yazarlardan devraldığı ve derginin çevrimiçi (online) sürümünde yayımladığı içerikle ilgili telif haklarından, bilimsel içeriğe evrensel açık erişimin (open access) desteklenmesi ve geliştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla, bilinen standartlarda kaynak olarak gösterilmesi koşuluyla, ticari kullanım amacı ve içerik değişikliği dışında kalan tüm kullanım (çevrimiçi bağlantı verme, kopyalama, baskı alma, herhangi bir fiziksel ortamda çoğaltma ve dağıtma vb.) haklarını (ilgili içerikte tersi belirtilmediği sürece) Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0 Unported (CC BY-NC-ND4.0) Lisansı aracılığıyla bedelsiz kullanıma sunmaktadır. İçeriğin ticari amaçlı kullanımı için TÜBA'dan yazılı izin alınması gereklidir.