Araştırma Makalesi
Yıl 2019,
Cilt: 4 Sayı: 2, 63 - 73, 14.01.2020
Öz
Okul öncesi dönemdeki çocukların
gözünde çocuk haklarının yerinden yola çıkarak hazırlanan bu araştırmada 4-6
yaş aralığındaki çocukların kendi haklarından ne kadar haberdar olduklarını
tespit etmek amaçlanmıştır. Çalışma Gaziantep,
Hatay, Mersin ve Niğde illerinde anaokullarına devam eden 4-6 yaş
aralığındaki 242 çocuk ile yürütülmüştür. Nitel bir çalışma olan bu araştırmada
veri toplama aracı olarak görüşme ve doküman incelemesi teknikleri
kullanılmıştır. Çocuklara “Çocukların
bazı hakları vardır. Peki, senin bir çocuk olarak hangi hakların vardır?”
sorusu sorulmuş ve verilen cevaplar not alınmıştır. Sorular sorulduktan sonra
çocuklara “Bize haklarını anlatan
bir resim çizer misin?” yönergesi verilerek resim yaptırılmış ve
resimleri hakkında yaptıkları açıklamalar her resmin arkasına kaydedilmiştir.
Her çocuk ile birebir görüşme yapılmıştır. Görüşmeler yaklaşık 10-15 dakika
sürmüştür. Çalışmaların geçerlilik ve güvenirlilik açısından zayıf kalmaması
için yapılan görüşmelerin sonunda bu çocukların okul öncesi öğretmenleriyle
görüşme yapılarak ve alan yazınla ilişkilendirilerek “çeşitleme” yapılmıştır. Çocuklarla
yapılan görüşmeler ve çocukların yaptıkları resimler içerik analizi ile analiz
edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akyüz, E. (2000). Ulusal ve uluslararası hukukta çocuğun haklarının ve güvenliğinin korunması. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- Akyüz, E. (2012). Çocuk hukuku: Çocukların hakları ve korunması. Ankara: Pegem Akademi.
- Balaban, G. G., Çiftçi, K. ve Aydoğan, Y. (2017). Çocukların, çocuk haklarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Ö. Pınarcık ve M. Özözen Danacı (Ed.), Uluslararası Çocuk Hakları Kongresi Tam Metin Kitabı (s. 400-411) içinde. Ankara: Eğiten Kitap. ISBN:978-975-2435-91-9.
- Bayram, Z., Bulduk, Z. ve Çavuş, Z. S. (2017). “Çocuk Hakları” temalı çocuk resimleri üzerine bir inceleme. Ö. Pınarcık ve M. Özözen Danacı (Ed.), Uluslararası Çocuk Hakları Kongresi Tam Metin Kitabı (s. 240-247) içinde. Ankara: Eğiten Kitap. ISBN:978-975-2435-91-9.
- Clark, A. (2004). Why and how we listen to young children. London: National Children’s Bureau.
- Covell, K. and Howe, R.B. (1999). The impact of children’s rights education: A Canadian study. International Journal of Children’s Rights, 7(2), 171-183.
- Creswell, J. W. (2009). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (3rd Ed.). Los Angeles: Sage Publications, Inc.
- Dağ, H., Doğan, M., Sazak, S., Kaçar, A., Yılmaz, B., Doğan, A., and Arıca, V. (2015). Current approach to child rights. Cukurova Medical Journal, 40(1), 1-5.
- Erbay, E. (2013). Çocuk hakları. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
- Ersoy, A. F. (2011). İlköğretim öğrencilerinin çocuk haklarına ilişkin algıları. İlköğretim Online, 10(1), 20-39.
- Flowers, N. (2007). Compasito: Manual on human rights education for children. Buda Pest: Directorate of Youth and Sport of the Council of Europe.
- Gültekin, M., Gürdoğan Bayır, Ö. ve Balbağ, N.L. (2016). Haklarımız var: çocukların gözünden çocuk hakları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(24), 972-1005.
- Hareket, E., Çağlayan, K. T., ve Dündar, H. (2016). Çocuk haklarına ilişkin algı gelişiminde çocuk meclisi uygulamaları. The Journal of Academic Social Science Studies, 42, 445-463.
- Karaman Kepenekçi, Y. (2000). İnsan hakları eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Karaman Kepenekçi, Y. ve Aslan, C. (2011). Okulöncesi döneme seslenen kitaplarda çocuk hakları. Eğitim, Araştırma ve İnceleme Dizisi – I. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Limber, S. P., Kask, V., Heidmets, M., Kaufman, N. H., and Melton, G. (1999). Estonian children's perceptions of rights: Implications for societies in transition. The International Journal of Children's Rights, 7, 365-383.
- NCSS (National Council for Social Studies) (1998). Social studies for early childhood and elementary school children preparing for the 21st century. Available online at (15.04.2019).
- Nelken, D. (1998). Children’s right’s and traditional values. Aldershot: Ashgate.
- Şenol, F. B. ve Akyol, T. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının çocuk haklarına yönelik farkındalıklarını geliştirmeye yönelik bir uygulama örneği (Pilot Çalışma). Ö. Pınarcık ve M. Özözen Danacı (Ed.), Uluslararası Çocuk Hakları Kongresi Tam Metin Kitabı (s. 299-312) içinde. Ankara: Eğiten Kitap. ISBN:978-975-2435-91-9.
- Topsakal, C. ve Sadıkoğlu, İ. (2017). Okul öncesi eğitimde çocuk hakları eğitimi çalışmalarına genel bir bakış. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 219-244.
- Yazıcı, E. ve Baydar, I. Y. (2015). 60-72 aylık çocukların çocuk haklarına ilişkin algılarının resim yoluyla incelenmesi. ACED Uluslararası Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi, 7, 1-19.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıl 2019,
Cilt: 4 Sayı: 2, 63 - 73, 14.01.2020
Öz
Kaynakça
- Akyüz, E. (2000). Ulusal ve uluslararası hukukta çocuğun haklarının ve güvenliğinin korunması. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- Akyüz, E. (2012). Çocuk hukuku: Çocukların hakları ve korunması. Ankara: Pegem Akademi.
- Balaban, G. G., Çiftçi, K. ve Aydoğan, Y. (2017). Çocukların, çocuk haklarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Ö. Pınarcık ve M. Özözen Danacı (Ed.), Uluslararası Çocuk Hakları Kongresi Tam Metin Kitabı (s. 400-411) içinde. Ankara: Eğiten Kitap. ISBN:978-975-2435-91-9.
- Bayram, Z., Bulduk, Z. ve Çavuş, Z. S. (2017). “Çocuk Hakları” temalı çocuk resimleri üzerine bir inceleme. Ö. Pınarcık ve M. Özözen Danacı (Ed.), Uluslararası Çocuk Hakları Kongresi Tam Metin Kitabı (s. 240-247) içinde. Ankara: Eğiten Kitap. ISBN:978-975-2435-91-9.
- Clark, A. (2004). Why and how we listen to young children. London: National Children’s Bureau.
- Covell, K. and Howe, R.B. (1999). The impact of children’s rights education: A Canadian study. International Journal of Children’s Rights, 7(2), 171-183.
- Creswell, J. W. (2009). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (3rd Ed.). Los Angeles: Sage Publications, Inc.
- Dağ, H., Doğan, M., Sazak, S., Kaçar, A., Yılmaz, B., Doğan, A., and Arıca, V. (2015). Current approach to child rights. Cukurova Medical Journal, 40(1), 1-5.
- Erbay, E. (2013). Çocuk hakları. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
- Ersoy, A. F. (2011). İlköğretim öğrencilerinin çocuk haklarına ilişkin algıları. İlköğretim Online, 10(1), 20-39.
- Flowers, N. (2007). Compasito: Manual on human rights education for children. Buda Pest: Directorate of Youth and Sport of the Council of Europe.
- Gültekin, M., Gürdoğan Bayır, Ö. ve Balbağ, N.L. (2016). Haklarımız var: çocukların gözünden çocuk hakları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(24), 972-1005.
- Hareket, E., Çağlayan, K. T., ve Dündar, H. (2016). Çocuk haklarına ilişkin algı gelişiminde çocuk meclisi uygulamaları. The Journal of Academic Social Science Studies, 42, 445-463.
- Karaman Kepenekçi, Y. (2000). İnsan hakları eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Karaman Kepenekçi, Y. ve Aslan, C. (2011). Okulöncesi döneme seslenen kitaplarda çocuk hakları. Eğitim, Araştırma ve İnceleme Dizisi – I. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Limber, S. P., Kask, V., Heidmets, M., Kaufman, N. H., and Melton, G. (1999). Estonian children's perceptions of rights: Implications for societies in transition. The International Journal of Children's Rights, 7, 365-383.
- NCSS (National Council for Social Studies) (1998). Social studies for early childhood and elementary school children preparing for the 21st century. Available online at (15.04.2019).
- Nelken, D. (1998). Children’s right’s and traditional values. Aldershot: Ashgate.
- Şenol, F. B. ve Akyol, T. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının çocuk haklarına yönelik farkındalıklarını geliştirmeye yönelik bir uygulama örneği (Pilot Çalışma). Ö. Pınarcık ve M. Özözen Danacı (Ed.), Uluslararası Çocuk Hakları Kongresi Tam Metin Kitabı (s. 299-312) içinde. Ankara: Eğiten Kitap. ISBN:978-975-2435-91-9.
- Topsakal, C. ve Sadıkoğlu, İ. (2017). Okul öncesi eğitimde çocuk hakları eğitimi çalışmalarına genel bir bakış. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 219-244.
- Yazıcı, E. ve Baydar, I. Y. (2015). 60-72 aylık çocukların çocuk haklarına ilişkin algılarının resim yoluyla incelenmesi. ACED Uluslararası Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi, 7, 1-19.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Toplam 22 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 14 Ocak 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Cilt: 4 Sayı: 2 |