Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Çocuklarda Mizah Ölçeğinin (4-12 yaş) Geliştirilmesi ve Çocukların Mizah Eğilimlerinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 65 - 84, 25.09.2024

Arzu Özyürek , Hatice Keser , Nagihan Yıldırım

https://doi.org/10.37754/ijeces.1475401

Öz

Mizahın, izleyiciyi eğlendirmek amacıyla başlatılan sözsüz iletişim aracı, kaygıyı kovmak için oluşturulan bir tür savunma mekanizması, bilişsel ve duyusal kaynaklardan yararlanan zengin bilişsel eylemler dizisi olmak üzere çeşitli tanımları mevcuttur. Çocukların okul öncesi yaşlardan itibaren mizahı anlama ve algılaması, mizahı tercih edip etmediği, mizah üretme becerisi ve mizahı belli amaçlarla kullanabilme becerisinin belirlenmesi, mizah gelişiminin desteklenmesinde anlamlı veriler sunabilir. Bu nedenle bu çalışmada, 4-12 yaş grubu çocuklar için bir mizah ölçeği geliştirmek ve çocukların mizah eğilimlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubunu 4-12 yaş grubu çocuğa sahip 352 ebeveyn oluşturmuştur. Ölçme aracı kapsam geçerliği ve yapı geçerliği, güvenirlik katsayıları incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda ölçme aracının 22 madde, beşli likert tipinde ve Mizahi Anlama, Mizahı Tercih Etme, Mizah Üretme, Mizahtan Yararlanma olmak üzere dört alt boyuttan oluştuğu, iç tutarlık katsayısının 0,90 olduğu bulunmuştur. Ölçeğin puanlanması alt boyutlar için ayrı ayrı ve toplam mizah puanı olarak değerlendirilebilir. Alınan yüksek puan o alt boyuta ilişkin mizah özelliğinin (mizahı anlama, mizahı tercih etme, mizah üretme ve mizahtan yararlanma) yüksek olduğu, toplam puanın yüksek olması da çocuğun genel mizah anlayışı ve eğiliminin yüksek olduğu şeklinde yorumlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Mizah Ölçeği Mizah Eğilimi Çocukluk dönemi

Kaynakça

  • Akın, A., & Bilgin, O. (2015). Çocuklar için çok boyutlu mizah anlayışı ölçeğinin Türkçe formu: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of International Social Research, 8(37), 684-688. DOI: https://doi.org/10.18026/cbayarsos.506003.
  • Anlı, G. (2021). Reliability and validity studies of the Turkish version of Humor Styles Questionnaire for Children. Current Psychology, 40(9), 4416-4426. DOI: https://doi.org/10.1007/s12144-019-00387-7.
  • Anzieu-Premmereur, C. (2009). The development of a sense of humor in a young child during psychoanalysis. Journal of Infant, Child, and Adolescent Psychotherapy, 8(3-4), 137-144. DOI: https://doi.org/10.1080/15289160903417725
  • Atav, P. Ü. (2022). Sosyal duygusal gelişim. Ö. Gözün Kahraman & S. Pekdoğan (Ed.) Çocuk Gelişimi I-II içinde (s. 120). Ankara: Nobel.
  • Ay, Ö., Gökler, R., & Koçak, R. (2013). Mizah tarzları, yaratıcılık ve yaşam doyumu: orta öğretim öğrencileri üzerinde bir inceleme. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(6), 739-767.
  • Aydın, İ. S. (2006). Türkçe derslerinde mizah kullanımının öğrenci tutum ve başarısına etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Bariaud, F. (1989). Age differences in children's humor. Journal of Children in Contemporary Society, 20(1-2), 15-45. DOI: https://doi.org/10.1300/J274v20n01_03.
  • Berg, R. G., Parr, G., Bradley, L. J., & Berry, J. J. (2009). Humor: A therapeutic intervention for child counseling. Journal of Creativity in Mental Health, 4(3), 225-236. DOI: https://doi.org/10.1080/15401380903192705.
  • Bernet, W. (1993). Humor in evaluating and treating children and adolescents. The Journal of Psychotherapy Practice and Research, 2(4), 307-317.
  • Bischoff, M., Schmidt, S., & Muehlan, S. (2020). Development and validation of the child humor orientation scale short-form. Humor, 34 (1), 69-92. DOI: https://doi.org/10.1515/humor-2020-0020.
  • Booth-Butterfield, M., & Wanzer, M. (2018). Humor in interpersonal communication. In Oxford Research Encyclopedia of Communication. https://oxfordre.com/communication/view/10.1093/acrefore/9780190228613.001.0001/acrefore-9780190228613-e-660 adresinden 05.01.2022 tarihinde erişilmiştir.
  • Brown, G. E., Wheeler, K. J., & Cash, M. (1980). The effects of a laughing versus a nonlaughing model on humor responses in preschool children. Journal of Experimental Child Psychology, 29(2), 334-339. DOI: https://doi.org/10.1016/0022-0965(80)90024-7.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (28. baskı). Ankara: Pegem.
  • Canzler, L. (1980). Humor and the Primary Child. https://eric.ed.gov/?id=ED191583 adresinden 21.07.2023 tarihinde erişilmiştir.
  • Carson, D. K., Skarpness, L. R., Schultz, N. W., & McGhee, P. E. (1986). Temperament and communicative competence as predictors of young children's humor. Merrill-Palmer Quarterly (1982-), 415-426.
  • Chafe, W. (2011). The Importance of Not Being Earnest–The Feeling behind Laughter and Humor. Phonetica, 68(3), 192-197. DOI: https://doi.org/10.1075/ceb.3.
  • Chai, H. Y., & Choi, M. Y. (2018). Effects of perceived daily stress and sense of humor on quality of life among school-age children. Child Health Nursing Research, 24(1), 18-26. DOI: https://doi.org/10.4094/chnr.2018.24.1.18.
  • Chiang, Y. C., Lee, C. Y., & Wang, H. H. (2016, August). Effects of classroom humor climate and acceptance of humor messages on adolescents’ expressions of humor. Child & Youth Care Forum, 45 (4), 543-569. DOI: https://doi.org/10.1007/s10566-015-9345-7.
  • Cundall Jr, M. K. (2007). Humor and the limits of incongruity. Creativity Research Journal, 19(2-3), 203-211. DOI: ttps://doi.org/10.1080/10400410701397263.
  • D'antonio, I. J. (1989). Chapter 7: The use of humor with children in hospital settings. Journal of Children in Contemporary Society, 20(1-2), 157-169.
  • Dowling, J. S. (2014). School-age children talking about humor: Data from focus groups. De Gruyter Mouton, 27(1), 121-139. DOI: https://doi.org/10.1515/humor-2013-0047.
  • Dziegielewski, S. F. (2003). Humor: An essential communication tool in therapy. International Journal of Mental Health, 32(3), 74-90.
  • Erkorkmaz, Ü., Etikan, İ., Demir, O., Özdamar, K., & Sanisoğlu, S. Y. (2013). Doğrulayıcı faktör analizi ve uyum indeksleri. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 33(1), 210-223. DOI: https://doi.org/10.5336/medsci.2011-26747.
  • Evans, T. R., Johannes, N., Winska, J., Glinksa-Newes, A., van Stekelenburg, A., Nilsonne, G., …, &Ungson, N. (2020). Exploring the consistency and value of humour style profiles. Comprehensive Results in Social Psychology, 4(1), 1-24. DOI: https://doi.org/10.1080/23743603.2020.1756239
  • Evirgen, N. Y. (2010). Aile içi örüntülerin çocukların algıları açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
  • Fox, C. L., Dean, S., & Lyford, K. (2013). Development of a humor styles questionnaire for children. Humor, 26(2), 295-319. DOI: https://doi.org/10.1515/humor-2013-0018.
  • Fry, W. F. (1994). The biology of humor. Humor: International Journal of Humor Research, 7(2), 111–126. DOI: https://doi.org/10.1515/humr.1994.7.2.111
  • Kalaycı, Ş. (2009). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (9. baskı). Asil Yayın Dağıtım.
  • Karakoç, F. Y., & Dönmez, L. (2014). Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler. Tıp Eğitimi Dünyası, 40, 39-49. DOI: https://doi.org/10.25282/ted.228738.
  • Karataş, P., & Sarıkaya Karabudak, S. (2019). Okul çocukları için çok boyutlu mizah duygusu ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması (ÇBMDÖ). Hemşirelik Bilimi Dergisi, 2(1), 11-16.
  • Kim, H., Choi, H., & Han, S. (2022). The effect of sense of humor and empathy on the interpersonal adaptation. Personality and Individual Differences, 197, 111791. DOI: https://doi.org/10.1016/j.paid.2022.111791.
  • Kuchner, J. F. (1991). The Humor of Young Children. https://eric.ed.gov/?id=ED348139 adresinden 21.07.2023 tarihinde erişilmiştir.
  • Lu’mu, Cahyadi, A., Ramli, M., & Ruslan, H. (2023). Perceived related humor in the classroom, student-teacher relationship quality, and engagement: Individual differences in sense of humor among students. Heliyon, 9(1), e13035. DOI: https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e13035.
  • McGhee, P. E. (1971). Development of the humor response: A review of the literature. Psychological Bulletin, 76(5), 328. DOI: https://doi.org/10.1037/h0031670.
  • McGhee, P. E., & Lloyd, S. (1982). Behavioral characteristics associated with the development of humor in young children. The Journal of Genetic Psychology, 141(2), 253-259. DOI: https://doi.org/10.1080/00221325.1982.10533480.
  • Mireault, G. C., Crockenberg, S. C., Sparrow, J. E., Pettinato, C. A., Woodard, K. C., & Malzac, K. (2014). Social looking, social referencing and humor perception in 6-and-12-month-old infants. Infant Behavior and Development, 37(4), 536-545. DOI: https://doi.org/10.1016/j.infbeh.2014.06.004.
  • Mireault, G., Sparrow, J., Poutre, M., Perdue, B., & Macke, L. (2012). Infant humor perception from 3-to 6-months and attachment at one year. Infant Behavior and Development, 35(4), 797-802. DOI: https://doi.org/10.1016/j.infbeh.2012.07.018.
  • Moreira, P. A., Inman, R. A., & Cloninger, C. R. (2022). Humor and personality: Temperament and character have different roles. Social Psychological and Personality Science, 13(8), 1246-1258. DOI: https://doi.org/10.1177/19485506211066369.
  • Perchtold-Stefan, C. M., Papousek, I., Rominger, C., Schertler, M., Weiss, E. M., & Fink, A. (2020). Humor comprehension and creative cognition: Shared and distinct neurocognitive mechanisms as indicated by EEG alpha activity. NeuroImage, 213, 116695. DOI: https://doi.org/10.1016/j.neuroimage.2020.116695.
  • Schreiner, J. (2004). Humor as an additional component of psychological and psychiatric diagnostics in children and adolescents: concept of a humor-diagnostic model. Praxis der Kinderpsychologie und Kinderpsychiatrie, 53(7), 468-482.
  • Shammi, P., & Stuss, D. T. (1999). Humour appreciation: A role of the right frontal lobe. Brain, 122 (4), 657-666. DOI: https://doi.org/10.1093/brain/122.4.657
  • Seven, D. A. (2012). 3-5 yaş çocuklarında zihin teorisi gelişiminin mizah anlayışı üzerindeki etkisi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
  • Süler, M. (2017). Mizah ihtiyacı ölçeği çocuk ölçeğinin Türkçe versiyonunun geçerlik ve güvenirliği. Journal Of European Education, 7(1). DOI : 10.16989/TIDSAD.1209.
  • Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar, Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74. Şahin, A. (2018). Yönetsel ve eğitsel araç olarak eğitim kurumlarında mizah. (1. baskı) Anı Yayıncılık.
  • Şahin, N., & Dişsiz, M. (2009). Sağlık çalışanlarında aile içi şiddete yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6 (2), 263-274.
  • Telli, B. S., & Hoicka, E. (2022). Humor and social cognition: Correlational and predictive relations in 3-to 47-month-olds. Cognitive Development, 64, 101245. DOI: https://doi.org/10.1016/j.cogdev.2022.101245.
  • Vrticka, P., Black, J. M., Neely, M., Shelly, E. W., & Reiss, A. L. (2013). Humor processing in children: Influence of temperament, age and IQ. Neuropsychologia, 51(13), 2799-2811. DOI: https://doi.org/10.1016/j.neuropsychologia.2013.09.028.
  • Yalçıntaş, E., & Kartal, H. (2023). Children’s sense of humor and humor in the classroom. E-International Journal of Educational Research, 14(1), 20-36. DOI: https://doi.org/10.19160/e-ijer.1155362.
  • Yaşar, M. (2015). Okul öncesi dönemde sosyal- duygusal gelişim. F. Turan & A. İ. Yükselen (Ed.) Okul Öncesi Döneminde Gelişim (1. baskı) içinde Ankara: Hedef.
  • Yolcu, O., Gündoğdu, K., & Vural, R. A. (2018). Fen bilimleri dersinde mizah temelli geliştirilen içerik üzerine bir durum çalışması. International Journal of Turkish Literature, Culture, Education, 7(2), 1305-1332.
Toplam 50 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Temel Eğitim (Diğer)
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Arzu Özyürek 0000-0002-3083-7202

Hatice Keser 0000-0002-8283-7394

Nagihan Yıldırım 0000-0002-2985-6086

Yayımlanma Tarihi 25 Eylül 2024
Gönderilme Tarihi 29 Nisan 2024
Kabul Tarihi 12 Haziran 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024Cilt: 9 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Özyürek, A., Keser, H., & Yıldırım, N. (2024). Çocuklarda Mizah Ölçeğinin (4-12 yaş) Geliştirilmesi ve Çocukların Mizah Eğilimlerinin İncelenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 9(2), 65-84. https://doi.org/10.37754/ijeces.1475401
 Kapak Resmi İndir