Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 55 - 74, 28.09.2018

Mehmet emrah Cangi , Büşra Selman Ayşe Işıldar , Göknur Yıldırım

Öz

Kaynakça

  • Aksu-Koç, A., Küntay, A. C., Acarlar, F., Mavis, İ., Sofu, H., Topbaş, S., Turan, F. (2011). Türkçe’de Erken Sözcük ve Dilbilgisi Gelişimini Ölçme ve Değerlendirme Çalışması: Türkçe İletişim Gelişimi Envanterleri: TİGE-I ve TİGE-II. TÜBİTAK 107KO58 Projesi Sonuç Raporu.
  • Aksu-Koc, A., Slobin, D. I. (1985). The acquisition of Turkish. In D. I. Slobin (ed.) The crosslinguistic study of language acquisition, Vol. 1. The data. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
  • Andersson, I., Gauding, J., Graca, A., Holm, K., Öhlin, L., Marklund, U., Ericsson, A. (2011). Productive vocabulary size development in children aged 18-24 Months-Gender Difference. Fonetic, 51, 109-112.
  • Anlar, B., Yalaz, K. (1996). Denver II Gelişimsel Tarama Testi Türk Çocuklarına Uyarlanması ve Standardizasyonu. Hacettepe Çocuk Nörolojisi Gelişimsel Tıp Araştırmaları Grubu. Ankara. s. 19-21.
  • Baird, G. (2008). Assessment and investigation of children with developmental language disorder. Understanding developmental language disorders. From theory to practice, 1-22.
  • Banim, K. (2015). Early language delay and later language development: a longitudinal study. A final year project in part fulfilment of the requirements for masters of science in speech and language therapy, University of Limerick, Limerick, İrlanda.
  • Brizzolara, D., Casalini, C., Gasperini, F., Roncoli, S., Mazzotti, S., Cipriani, P., Chilosi, A. M. (2006). A follow-up study of reading and writing in Italian children with specific language impairment. Language: Normal and pathological development (ss. 239-252). Milano, Mariani Foundation.
  • Choi, S., Gopnik, A. (1995). Early acquisition of verbs in Korean: A cross-linguistic study. Journal of child language, 22(3), 497-529.
  • Feeney, R., Desha, L., Khan, A., Ziviani, J. (2017). Contribution of speech and language difficulties to health-related quality-of-life in Australian children: A longitudinal analysis. International Journal of Speech-Language Pathology, 19(2), 139-152.
  • Feldman, H. M., Messick, C. (2008). Language and speech disorders. Developmental Behavioral Pediatrics, 467-482.
  • Fenson, L., Dale, P., Reznick, J. S., Thal, D., Bates, E., Hartung, J., Reilly, J. (1993). MacArthur communicative inventories. San Diego: Singular.
  • Fischel, J. E., Whitehurst, G. J., Debaryshe, B. D., Caulfield, M. B. (1987). Specific Expressive Language Delay: A Longıtudınal Study. Pediatric Research, 21(4), 181A.
  • Gentner, D. (1982). Why nouns are learned before verbs: Linguistic relativity versus natural partitioning. Center for the Study of Reading Technical, 257.
  • Gökmen, S. (2005). Okul öncesi eğitim kitapları görsel materyallerinde kullanılan kavramların kavram alanlarına göre dağılımı. Dil Dergisi, 129, 7-22.
  • Gökmen, S. (2007). 4; 0-6; 0 yaş (48-72 aylar) arasındaki çocukların ad-eylem kullanımları. Dil Dergisi, 137, 18-29.
  • Hollo, A. (2012). Language and behavior disorders in school-age children: Comorbidity and communication in the classroom. Perspectives on School-Based Issues, 13(4), 111-119.
  • Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi. 10. baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kayıran, S. M., Şahin, S. A., Sena, C. U. R. E. (2012). Pediatri Perspektifinden Çocuklarda Konuşma ve Dil Gecikmesine Yaklaşım. Marmara Medical Journal, 25(1), 1-4.
  • Ketrez, F. N., Aksu-Koç, A. (2009). Early nominal morphology in Turkish: Emergence of case and number. Ursula Stephany, Maria D. Voeikova (Ed.). Development of noun inflection in first language acquisition: a cross linguistic perspective, (s.15-48). Berlin: Mouton de Gruyter.
  • Kurada, H. Z., Gökmen, S., Şahin, S., Özcebe, E., (2016). Down Sendromlu Çocuklarda Sözcük Türlerine İlişkin Bir İnceleme, 30. Ulusal Dilbilim Kurultayı, 13-14 Mayıs 2016, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Law, J., Levickis, P., McKean, C., Goldfeld, S., Snow, P., Reilly, S. (2017). Child Language in a Public Health Context. Melbourne: Murdoch Childrens Research Institute.Machado, J. C. (2012). Early Childhood Experiences in Language Arts: Early Literacy. (10th Ed.), Belmont, CA: Wadsworth Publishing.
  • Miniscalco, C., Nygren, G., Hagberg, B., Kadesjö, B., Gillberg, C. (2006). Neuropsychiatric and neurodevelopmental outcome of children at age 6 and 7 years who screened positive for language problems at 30 months. Developmental Medicine & Child Neurology, 48(5), 361-366.
  • Nelson, K. (1973). Structure and strategy in learning to talk. Monographs of the society for research in child development, 1-135.
  • Ölmez, S., (2010). 24-36 ay arası normal gelişim gösteren çocuklar ile 30-48 ay arası gecikmiş dil ve konuşması bulunan çocukların dilsel becerilerinin TİGE-2 kullanılarak karşılaştırılması, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Özdemir, I., (2012). Anneleri düşük eğitim seviyesine sahip 16-36 aylık çocukların ad ve eylem kullanımlarının TİGE-2’ye göre değerlendirilmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Paul, R., Looney, S. S., Dahm, P. S. (1991). Communication and socialization skills at ages 2 and 3 in “late-talking” young children. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 34(4), 858-865.
  • Redmond, S. M. (2016). Language impairment in the attention-deficit/hyperactivity disorder context. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 59(1), 133-142.
  • Rescorla, L. (1989). The language development survey: A screening tool for delayed language in toddlers. Journal of Speech and Hearing Disorders, 54(4), 587-599.
  • Rescorla, L., Roberts, J. (2002). Nominal versus verbal morpheme use in late talkers at ages 3 and 4. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 45(6), 1219-1231.
  • Rescorla, L., Schwartz, E. (1990). Outcome of toddlers with specific expressive language delay. Applied Psycholinguistics, 11(4), 393-407.
  • Ripley, K., Barrett, J. (2008). Supporting Speech, Language, Communication Needs: Working with Students Aged 11 to 19. London: SAGE.
  • Sofu, H. (2016). Adların ve eylemlerin edinimi. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 1(1), 90-97.
  • Steiner N. (2010). Bilingualism. Elizabeth B. Caronna (Ed.), The Zuckerman Parker handbook of developmental and behavioral pediatrics for primary care (s.426-428). Lippincott Williams & Wilkins.
  • Stock, C. D., Fisher, P. A. (2006). Language delays among foster children: Implications for policy and practice. Child Welfare, 85(3), 445.
  • Topbaş, S., Maviş, İ., Erbaş, D. (2003). Intentional communicative behaviours of Turkish‐speaking children with normal and delayed language development. Child: care, health and development, 29(5), 345-355.
  • Türkay, F. (2005). Children’s early lexicon in terms of noun/verb dominance, Yayınlanmamış doktora tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Vinson, B. P. (2001). Essentials for Speech-Language Pathologists. San Diego, CA: Singular.
  • Weiss, D., Paul, R. (2010). Delayed language development in preschool children. In J. Damico, N. Muller, M. Ball (Dir.). The Handbook of Language and Speech Disorders. Malden: Wiley-Blackwell, pp. 178-209.

Gecikmiş Dil ve Konuşma Vakalarının İfade Edici Dil Becerilerinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 55 - 74, 28.09.2018

Mehmet emrah Cangi , Büşra Selman Ayşe Işıldar , Göknur Yıldırım

Öz

Gecikmiş Dil ve Konuşma
(GDK) çocukluk çağında sık görülen ve çeşitli ek riskler barındıran bir
durumdur. Bu bakımdan bu gecikmelerin erkenden tanılanmasının önemi açıktır.
Değerlendirmelerde en önemli ölçütlerden bir tanesi ifade edici sözcük
dağarcığıdır. Klinik kararlar ise edinilen dile özgü normlara dayanmaktadır. Bu
geriye dönük çalışmanın temel amacı Ocak 2014-Ocak 2018 tarihleri arasında bir
dil ve konuşma bozuklukları merkezine dil gecikmesi şikâyetiyle başvuran 24-47
ay arasındaki 119 vakanın ifade edici sözcük dağarcıklarını incelemektir.
Çalışma grubu takvim yaşına göre 6’şar aylık gruplara ayrılarak incelenmiştir.



Çalışma grubunun sözcük
dağarcıkları; yaş, yaş grubu ve cinsiyet değişkenleri bakımından Türkçe
İletişim Gelişimi Envanteri’ndeki (TİGE I-II) semantik kategoriler temel
alınarak değerlendirilmiştir. Tüm çalışma grubuna ve yaş gruplarına göre
semantik kategorilerde öne çıkan sözcükler belirlenmiştir. Tüm semantik
kategoriler, toplam ad, toplam sözcük sayısı, yaş ve cinsiyet değişkenleri
arasındaki ilişkiler istatistiksel olarak analiz edilmiştir.











Çalışmanın bulgularına göre
toplam ad, eylem ve toplam sözcük kategorilerinde yaş grubu arttıkça bazı
aşamalarda sözcük dağarcığı düşmektedir. Ancak bu farklılıklar istatistiksel
olarak anlamlı değildir. Tüm gruplarda ad sayısı eylem sayısına baskındır. Toplam
ad, eylem ve toplam sözcük sayısı bakımından kızların sözcük dağarcıkları
erkeklerden yüksektir. Fakat istatiksel olarak anlamlı bir farklılık
bulunmamıştır. Çalışma grubunda yaş arttıkça toplam ad, eylem ve toplam sözcük
sayısı anlamlı olarak artmamaktadır (p>.05). Her bir semantik kategori
bakımından, çalışma grubuna ve yaş dönemine göre öne çıkan sözcükler
sunulmuştur. Bu bulgular literatür ışığında tartışılmıştır.



 

Anahtar Kelimeler

dil gelişimi gecikmiş dil ve konuşma

Kaynakça

  • Aksu-Koç, A., Küntay, A. C., Acarlar, F., Mavis, İ., Sofu, H., Topbaş, S., Turan, F. (2011). Türkçe’de Erken Sözcük ve Dilbilgisi Gelişimini Ölçme ve Değerlendirme Çalışması: Türkçe İletişim Gelişimi Envanterleri: TİGE-I ve TİGE-II. TÜBİTAK 107KO58 Projesi Sonuç Raporu.
  • Aksu-Koc, A., Slobin, D. I. (1985). The acquisition of Turkish. In D. I. Slobin (ed.) The crosslinguistic study of language acquisition, Vol. 1. The data. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
  • Andersson, I., Gauding, J., Graca, A., Holm, K., Öhlin, L., Marklund, U., Ericsson, A. (2011). Productive vocabulary size development in children aged 18-24 Months-Gender Difference. Fonetic, 51, 109-112.
  • Anlar, B., Yalaz, K. (1996). Denver II Gelişimsel Tarama Testi Türk Çocuklarına Uyarlanması ve Standardizasyonu. Hacettepe Çocuk Nörolojisi Gelişimsel Tıp Araştırmaları Grubu. Ankara. s. 19-21.
  • Baird, G. (2008). Assessment and investigation of children with developmental language disorder. Understanding developmental language disorders. From theory to practice, 1-22.
  • Banim, K. (2015). Early language delay and later language development: a longitudinal study. A final year project in part fulfilment of the requirements for masters of science in speech and language therapy, University of Limerick, Limerick, İrlanda.
  • Brizzolara, D., Casalini, C., Gasperini, F., Roncoli, S., Mazzotti, S., Cipriani, P., Chilosi, A. M. (2006). A follow-up study of reading and writing in Italian children with specific language impairment. Language: Normal and pathological development (ss. 239-252). Milano, Mariani Foundation.
  • Choi, S., Gopnik, A. (1995). Early acquisition of verbs in Korean: A cross-linguistic study. Journal of child language, 22(3), 497-529.
  • Feeney, R., Desha, L., Khan, A., Ziviani, J. (2017). Contribution of speech and language difficulties to health-related quality-of-life in Australian children: A longitudinal analysis. International Journal of Speech-Language Pathology, 19(2), 139-152.
  • Feldman, H. M., Messick, C. (2008). Language and speech disorders. Developmental Behavioral Pediatrics, 467-482.
  • Fenson, L., Dale, P., Reznick, J. S., Thal, D., Bates, E., Hartung, J., Reilly, J. (1993). MacArthur communicative inventories. San Diego: Singular.
  • Fischel, J. E., Whitehurst, G. J., Debaryshe, B. D., Caulfield, M. B. (1987). Specific Expressive Language Delay: A Longıtudınal Study. Pediatric Research, 21(4), 181A.
  • Gentner, D. (1982). Why nouns are learned before verbs: Linguistic relativity versus natural partitioning. Center for the Study of Reading Technical, 257.
  • Gökmen, S. (2005). Okul öncesi eğitim kitapları görsel materyallerinde kullanılan kavramların kavram alanlarına göre dağılımı. Dil Dergisi, 129, 7-22.
  • Gökmen, S. (2007). 4; 0-6; 0 yaş (48-72 aylar) arasındaki çocukların ad-eylem kullanımları. Dil Dergisi, 137, 18-29.
  • Hollo, A. (2012). Language and behavior disorders in school-age children: Comorbidity and communication in the classroom. Perspectives on School-Based Issues, 13(4), 111-119.
  • Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi. 10. baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kayıran, S. M., Şahin, S. A., Sena, C. U. R. E. (2012). Pediatri Perspektifinden Çocuklarda Konuşma ve Dil Gecikmesine Yaklaşım. Marmara Medical Journal, 25(1), 1-4.
  • Ketrez, F. N., Aksu-Koç, A. (2009). Early nominal morphology in Turkish: Emergence of case and number. Ursula Stephany, Maria D. Voeikova (Ed.). Development of noun inflection in first language acquisition: a cross linguistic perspective, (s.15-48). Berlin: Mouton de Gruyter.
  • Kurada, H. Z., Gökmen, S., Şahin, S., Özcebe, E., (2016). Down Sendromlu Çocuklarda Sözcük Türlerine İlişkin Bir İnceleme, 30. Ulusal Dilbilim Kurultayı, 13-14 Mayıs 2016, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Law, J., Levickis, P., McKean, C., Goldfeld, S., Snow, P., Reilly, S. (2017). Child Language in a Public Health Context. Melbourne: Murdoch Childrens Research Institute.Machado, J. C. (2012). Early Childhood Experiences in Language Arts: Early Literacy. (10th Ed.), Belmont, CA: Wadsworth Publishing.
  • Miniscalco, C., Nygren, G., Hagberg, B., Kadesjö, B., Gillberg, C. (2006). Neuropsychiatric and neurodevelopmental outcome of children at age 6 and 7 years who screened positive for language problems at 30 months. Developmental Medicine & Child Neurology, 48(5), 361-366.
  • Nelson, K. (1973). Structure and strategy in learning to talk. Monographs of the society for research in child development, 1-135.
  • Ölmez, S., (2010). 24-36 ay arası normal gelişim gösteren çocuklar ile 30-48 ay arası gecikmiş dil ve konuşması bulunan çocukların dilsel becerilerinin TİGE-2 kullanılarak karşılaştırılması, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Özdemir, I., (2012). Anneleri düşük eğitim seviyesine sahip 16-36 aylık çocukların ad ve eylem kullanımlarının TİGE-2’ye göre değerlendirilmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Paul, R., Looney, S. S., Dahm, P. S. (1991). Communication and socialization skills at ages 2 and 3 in “late-talking” young children. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 34(4), 858-865.
  • Redmond, S. M. (2016). Language impairment in the attention-deficit/hyperactivity disorder context. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 59(1), 133-142.
  • Rescorla, L. (1989). The language development survey: A screening tool for delayed language in toddlers. Journal of Speech and Hearing Disorders, 54(4), 587-599.
  • Rescorla, L., Roberts, J. (2002). Nominal versus verbal morpheme use in late talkers at ages 3 and 4. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 45(6), 1219-1231.
  • Rescorla, L., Schwartz, E. (1990). Outcome of toddlers with specific expressive language delay. Applied Psycholinguistics, 11(4), 393-407.
  • Ripley, K., Barrett, J. (2008). Supporting Speech, Language, Communication Needs: Working with Students Aged 11 to 19. London: SAGE.
  • Sofu, H. (2016). Adların ve eylemlerin edinimi. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 1(1), 90-97.
  • Steiner N. (2010). Bilingualism. Elizabeth B. Caronna (Ed.), The Zuckerman Parker handbook of developmental and behavioral pediatrics for primary care (s.426-428). Lippincott Williams & Wilkins.
  • Stock, C. D., Fisher, P. A. (2006). Language delays among foster children: Implications for policy and practice. Child Welfare, 85(3), 445.
  • Topbaş, S., Maviş, İ., Erbaş, D. (2003). Intentional communicative behaviours of Turkish‐speaking children with normal and delayed language development. Child: care, health and development, 29(5), 345-355.
  • Türkay, F. (2005). Children’s early lexicon in terms of noun/verb dominance, Yayınlanmamış doktora tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Vinson, B. P. (2001). Essentials for Speech-Language Pathologists. San Diego, CA: Singular.
  • Weiss, D., Paul, R. (2010). Delayed language development in preschool children. In J. Damico, N. Muller, M. Ball (Dir.). The Handbook of Language and Speech Disorders. Malden: Wiley-Blackwell, pp. 178-209.
Toplam 38 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Mehmet emrah Cangi 0000-0001-8149-3254

Büşra Selman 0000-0002-6766-4317

Ayşe Işıldar 0000-0003-1047-5264

Göknur Yıldırım 0000-0002-6951-0004

Yayımlanma Tarihi 28 Eylül 2018
Yayımlandığı Sayı Yıl 2018Cilt: 3 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Cangi, M. e., Selman, B., Işıldar, A., Yıldırım, G. (2018). Gecikmiş Dil ve Konuşma Vakalarının İfade Edici Dil Becerilerinin İncelenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 3(2), 55-74.