Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Okul öncesi dönemdeki çocukların depreme ilişkin algılarının incelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 1 - 24, 25.09.2024

Mehtap Morkan Şahin , Ender Durualp

https://doi.org/10.37754/ijeces.1444257

Öz

Araştırmada, okul öncesi eğitime devam eden ve etmeyen çocukların depremle ilgili duygu ve düşüncelerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu beş-altı yaşlarındaki çocuklar (n=24) oluşturmaktadır. Çocuklar, kartopu örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Araştırmanın verileri, literatür incelemesi ve uzman görüşleri doğrultusunda hazırlanan yarı yapılandırılmış “Görüşme Formu” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde, betimsel içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, çocukların depremi tanımlarken en fazla fiziksel etkileri üzerinde durdukları; depremle ilgili bilgileri telefon ve televizyondan edindikleri; bilgilerin depremin fiziksel etkileri ile ilgili olduğu; deprem anında fiziksel hasarlar meydana geleceği; deprem anında çök-kapan-tutun eyleminin yapılması ve kaçmak gerektiği; yine deprem anında üzülüp/korkacağını ifade ettikleri belirlenmiştir. Ebeveynlere ve öğretmenlere, çocuklara depremle ilgili doğru ve yaşlarına uygun bilgilerin sağlanması, çocukların depremle ilgili bilinçlenmeleri ve duygusal hazırlıklarını artırmaya yönelik eğitimlerin düzenlenmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

deprem çocuk algı duygu ve düşünce

Etik Beyan

Kapadokya Üniversitesi Etik Komisyonu’nun 27.03.2023 tarih ve E-64577500-050.99-40546 sayılı kararı ile etik kurul izni alınmıştır.

Kaynakça

  • Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, (2023). 06 Şubat 2023 Pazarcık-Elbistan (Kahramanmaraş) Mw: 7.7 – Mw: 7.6 Depremleri Raporu. https://deprem.afad.gov.tr/assets/pdf/Kahramanmara%C5%9F%20Depremi%20%20Raporu_02.06.2023.pdf
  • Akçay, A. (2016). Okul öncesi eğitimi almanın öğrencilerin dil becerilerinin gelişimine etkisi. Electronic Turkish Studies, 11(3), 15-28. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9333
  • Akman, A., ve Yıldırım, S. (2022). Okulöncesi öğrencilerinde afet yönetimine dair bir gözlem: Iğdır’da bir ilkokul örneği. Anasay, (21), 341-355. https://doi.org/10.33404/anasay.1156639
  • Aksu, G. G., ve İmrek, Y. (2023). The earthquake disaster in Türkiye: a review from child and adolescent psychiatry perspective. Duzce Medical Journal, 25(1), 6-14. 10.18678/dtfd.1271852
  • Aral, N. (2023). Depremin çocuklar üzerindeki etkileri. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 6(11), 93-105. https://doi.org/10.36731/cg.1299175
  • Aslanargun, E., ve Tapan, F. (2011). Okul öncesi eğitim ve çocuklar üzerindeki etkileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 219-238.
  • Aslanderen, M., ve Berkant, H. G. (2023). Okul öncesi eğitiminde depremin öğretimine ilişkin öğretmen görüşleri. Eğitim Yansımaları, 7(2), 22-34.
  • Atalay, G. E., ve Muratoğlu Pehlivan, B. (2024). Aestheticizing the pain: A critical analysis of media representation of earthquake victim children in Turkey. Sociology Lens, 37(1), 116-130. 10.1111/johs.12437
  • Aydoğdu, F., ve Fofana, A. (2023). Depremin küçük çocuklar üzerindeki etkileri ve müdahale programları. International Conference on Trends in Advanced Research, 1, 20-25.
  • Bekircan, E., ve Usta, G. (2023). Communication techniques for age groups with high vulnerability in disaster. S. Sarıbaş (Ed.), Socıal scıences ın a globalızıng world. (s.244). Duvar Publishing. ISBN: 978-625-6945-40-1.
  • Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (2015). Van- Erciş depremleri sonrası yürütülen psikososyal destek programlarının değerlendirilmesi değerlendirme raporu. https://www.unicef.org/turkiye/raporlar/van-erci%C5%9F-depremleri-sonras%C4%B1-y%C3%BCr%C3%BCt%C3%BClen-psikososyal-destek-programlar%C4%B1n%C4%B1n-de%C4%9Ferlendirilmesi
  • Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi (2017). Deprem bilgileri, büyük depremler. http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/deprem-bilgileri/buyuk-depremler/
  • Bozgün, K. (2021). İlkokul öğrencilerinin okuma-yazma motivasyonunda sosyal-duygusal gelişim, azim ve okulda öznel iyi oluşun rolü [Doktora tezi]. Amasya Üniversitesi. YÖK Tez Merkezi. Tez Numarası: 698981.
  • Bulut, A. (2020). Raising awareness of disaster and giving disaster education to children in preschool education period. Acta Educationis Generalis, 10(2), 162-179. https://doi.org/10.2478/atd-2020-0016
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K.E., Akgün, E.Ö., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. 25. Baskı. Pegem Akademi Yayıncılık. ISBN: 978-9944-919-28-9.
  • Canel, A. N., ve Balcı, L. (2018). Deprem travmasının kuşaklararası aktarımı. Multidispliner Çalışmalar-4 V. II. Podgorica: Montenegro, 491-514.
  • Ceylan, Ş. (2009). Vineland sosyal- duygusal erken çocukluk ölçeğinin geçerlik-güvenirlik çalışması ve okul öncesi eğitim kurumuna devam eden beş yaş çocuklarının sosyal-duygusal davranışlarına yaratıcı drama eğitiminin etkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi. YÖK Tez Merkezi. Tez Numarası: 227858
  • Cohen, F., ve Anders, Y. (2020). Family involvement in early childhood education and care and its effects on the social-emotional and language skills of 3-year-old children. School Effectiveness and School Improvement, 31(1), 125-142. https://doi.org/10.1080/09243453.2019.1646293
  • Çelik, I., Dur, D., ve Bayar, M.E. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarında deprem algısı (Ağrı ili örneği). Turan-Sam 8, 63-69.
  • Çetingöz, D., Bakırcı, B., ve Konur, Ö. (2023). Okul öncesi öğretmenlerinin yaratıcılığı geliştiren eğitim ortamları oluşturma deneyimlerinin incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 24(3), 280-297. https://doi.org/10.12984/egeefd.1290916
  • Darga, H. (2023). 6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinde çocukların yaşadıkları ve ebeveynlerinde tanık olduğu duygu durumları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (68), 213-248. https://doi.org/10.21764/maeuefd.1341292
  • Dedeal, A.B., ve Ertem, H.Y. (2023). Investigation of the role of preschool education on readiness in primary school according to the views of classroom teachers. Route Educational ve Social Science Journal, 10(5), 54-70. http://dx.doi.org/10.17121/ressjournal.3444
  • Denham, S.A., Bassett, H.H., Sirotkin, Y.S., ve Zinsser, K. (2013). Head Start preschoolers' emotional positivity and emotion regulation predict their social-emotion behavior, classroom adjustment, and early school success. HS Dialog: The Research to Practice Journal for the Early Childhood Field, 16(2). https://doi.org/10.55370/hsdialog.v16i2.92
  • DeVoe, E.R., Klein, T.P., Bannon Jr, W., ve Miranda-Julian, C. (2011). Young children in the aftermath of the World Trade Center attacks. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 3(1), 1. https://doi.org/10.1037/a0020567
  • Doğan, F., ve Kırkıncıoğlu, M. (2020). Okul öncesi çocuklarda (4-6 yaş) deprem, yangın ve tahliye konusunda durum tespitinin yapılması. İSG Akademik, 2(2), 145-159.
  • Duman, M., Yağbasan, B., Saçın, B.İ., ve Durualp, E. (2023). Araştırmalarla depremlerin çocukların sosyal-duygusal gelişimlerine etkisinin değerlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science, 145(145), 450-462. 10.29228/ASOS.71962
  • Ertabak, S., Atay, E., Aral, N., Güneş, L.C., ve Tosun, S. (2023). Okul öncesi dönemde oyun becerileri ile sosyal duygusal gelişim arasındaki ilişkinin incelenmesi. Jass Studies-TheJournal of Academic Social Science Studies, 16(94), 25-38. 10.29228/JASSS.67599
  • Evsile, M. (2017). 1939 Erzincan depremi hakkında türkiye büyük millet meclisi’nde yapılan görüşmeler. Kesit Akademi Dergisi, (8), 1-10.
  • Fitri, A., ve Kurniati, E. (2021). The Implementation of Earthquake and Tsunami Disaster Mitigation Program in Sekolahalam Minangkabau Kindergarten. In 5th International Conference on Early Childhood Education (ICECE 2020) (pp. 250-255). Atlantis Press.
  • Fujıwara, T., Yagi, J., Homma, H., Mashiko, H., Nagao, K., Okuyama, M., ve For The Great East Japan Earthquake Follow-Up For Children Study Team (2014). Clinically significant behavior problems among young children 2 years after the Great East Japan Earthquake. PLoS One, 9(10), e109342. 10.1371/journal.pone.0109342
  • Gomez, C.J., ve Yoshikawa, H. (2017). Earthquake effects: Estimating the relationship between exposure to the 2010 Chilean earthquake and preschool children’s early cognitive and executive function skills. Early Childhood Research Quarterly, 38, 127-136. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2016.08.004
  • Gormley Jr, W.T., Phillips, D.A., Newmark, K., Welti, K., ve Adelstein, S. (2011). Social‐emotional effects of early childhood education programs in Tulsa. Child Development, 82(6), 2095-2109. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2011.01648.x
  • Gökçe, A., Arslan, İ., Öz, S.Ü., Mete, U., Taşcı, D., ve Yengil Taci, D. (2021). Yedi yaş altı çocuklarda mobil ekran maruziyeti. Medical Journal of Ankara Training ve Research Hospital, 54(2). 10.20492/aeahtd.543807
  • Güner, B., (2020), Türkiye’deki deprem hasarlarına dönemsel bir yaklaşım; 3 dönem 3 deprem. Doğu Coğrafya Dergisi, 25(43), 139-152. https://doi.org/10.17295/ataunidcd.730289
  • Gürbüz, F., ve Koyuncu, N. E. (2023, March). Çocuklar ve deprem. 2nd International Conference on Scientific and Academic Research. 1, 379-383.
  • Ishikuro, M., Matsubara, H., Kikuya, M., Obara, T., Sato, Y., Metoki, H., Isojima, T., Yokoya, S., Kato, N., Tanaka, T., Chida, S., Ono, A., Hosoya, M., Yokomichi, H., Yamagata, Z., Tanaka, S., Kure, S., ve Kuriyama, S. (2017). Disease prevalence among nursery school children after the Great East Japan earthquake. BMJ Global Health, 2, e000127.
  • Jafari, K. K. (2021). Erken çocukluk dönemindeki çocukların zeka düzeyleri ve sosyal becerileri ile ailelerin ebeveynlik ve dijital ebeveynlik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Doktora tezi] Bursa Uludağ Üniversitesi. YÖK Tez Merkezi. Tez Numarası: 668222
  • Karabulut, D., ve Bekler, T. (2019). Doğal afetlerin çocuklar ve ergenler üzerindeki etkileri. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(2), 368-376. https://doi.org/10.21324/dacd.500356
  • Kazan, H. (2021). Dijital habercilik bağlamında trajik haberlerde etik ve bireyler üzerindeki etkisi üzerine bir araştırma. International Journal of Social Inquiry, 14(2), 661-692. https://doi.org/10.37093/ijsi.962864
  • King, T. A., ve Tarrant, R. A. (2013). Children's knowledge, cognitions and emotions surrounding natural disasters: An investigation of year 5 students, Wellington, New Zealand.
  • Kluczniok, K., ve Schmidt, T. (2020). Socio-cultural disparities in the quality of children’s interactions in preschools. European Early Childhood Education Research Journal, 28(4), 519–533. https://doi.org/10.1080/1350293X.2020.1783926
  • Koh, E., ve Fukuchi, N. (2022). Children’s survivor guilt after the Great East Japan Earthquake and tsunami: a case report. Educational Psychology In Practice. 38(2), 115-124. https://doi.org/10.1080/02667363.2022.2030674
  • Korkmaz, B. C., ve Altınsoy, M. G. (2023). A review on the effects of the earthquake on preschool children. Fenerbahçe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 264-279. https://doi.org/10.58620/fbujoss.1356438
  • Kourou, A., Kyriakopoulos, S., ve Anyfanti, N. (2021). An Integrated Approach to Child Care Earthquake Preparedness through “Telemachus” Project. International Journal of Educational and Pedagogical Sciences, 15(8), 768-774.
  • La Greca, A.M., ve Silverman, W.K. (2009). Treatment and prevention of posttraumatic stress reactions in children and adolescents exposed to disasters and terrorism: What is the evidence? Child Development Perspectives, 3(1), 4-10. https://doi.org/10.1111/j.1750-8606.2008.00069.x
  • Lazarus, P.J., Jimerson, S.R., ve Brock, S.E. (2003). Helping children after a natural disaster: Information for parents and teachers. National Association of School Psychologists, 1, 1-10.
  • Liberty, K., Tarren Sweeney, M., Macfarlane, S., Basu, A., ve Reid, J. (2016). Behavior problems and post-traumatic stress symptoms in children beginning school: A comparison of pre-and post-earthquake groups. PLoS currents, 8. 10.1371/currents.dis.2821c82fbc27d0c2aa9e00cff532b402
  • Limoncu, S., ve Atmaca, A.B. (2018). Çocuk merkezli afet yönetimi. Megaron Dergisi, 1, 132-143. 10.5505/megaron.2017.49369
  • Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü. (2023). Türkiye’nin deprem potansiyeli. https://www.mta.gov.tr/v3.0/bilgi-merkezi/deprem_potansiyeli
  • Maria Gastaldi, F. G., Fabris, M. A., Longobardi, C., ve Mastrokoukou, S. (2024). Chıldren exposed to televısıon programs: fear, anxıety and perceptıon of socıetal and personal rısk. Journal of Psychological ve Educational Research, 32(1).
  • Melhuish, E., Ereky-Stevens, K., Petrogiannis, K., Ariescu, A., Penderi, E., Rentzou, K., … Leseman, P. (2015). CARE curriculum quality analysis and impact review of European early childhood education and care: A review of research on the effects of early childhood Education and Care (ECEC) upon child development.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (2024). Okul öncesi eğitim programı. Temel Eğitim Genel Müdürlüğü. https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/guncellenenokuloncesiegitimprogrami.pdf
  • Niitsu, K., Watanabe-Galloway, S., Sayles, H., Houfek, J., ve Rice, M. (2014). A pilot study of the psychological impact of the great East Japan earthquake and tsunami. Journal of the American Psychiatric Nurses Association, 20(3), 194-202. 10.1177/1078390314536615
  • Ohnuma, A., Narita, Z., Tachimori, H., Sumiyoshi, T., Shirama, A., Kan, C., ve Kim, Y. (2023). Associations between media exposure and mental health among children and parents after the Great East Japan Earthquake. European Journal of Psychotraumatology, 14(1), 2163127. 10.1080/20008066.2022.2163127
  • Osofsky, J.D., ve Reuther, E.T. (2013). Young Children and Disasters: Lessons Learned About Resilience and Recovery. Zero to Three, 34(2), 46-54.
  • Özdemir, D., Eruzun, H.M., ve Kuru, N. (2021). 1952’den 2021’e Türkiye’deki okul öncesi eğitim programlarında sosyal-duygusal gelişim. JRES, 8(2), 314-335. https://doi.org/10.51725/etad.944339
  • Özoruç, N., ve Sığırtmaç, A. D. (2024). Okul öncesi öğretmenlerinin deprem kaygısı ve eğitim öğretim sürecine yansımaları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(1), 380-396. https://doi.org/10.35379/cusosbil.1400448
  • Öztürk, E., ve Bektaş, M. (2018). Examination of teachers’ opinions about the acquisition of the life skills of the students transitioning from preschool to primary school. Journal of Human Sciences, 15(2), 1097-1115. Pakarinen, E., Lerkkanen, M. K., ve von Suchodoletz, A. (2020). Teacher emotional support in relation to social competence in preschool classrooms. International Journal of Research ve Method in Education, 43(4), 444-460. 10.1080/1743727X.2020.1791815
  • Park, C.M. (2018). A study on the images used in sandplay therapy by children who experienced the Gyeongju earthquake. Journal of Symbols ve Sandplay Therapy, 9(2), 27-48. 10.12964/jsst.18006
  • Proctor, L.J., Fauchier, A., Oliver, P.H., Ramos, M.C., Rios, M.A., ve Margolin, G. (2007). Family context and young children's responses to earthquake. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 48(9), 941-949. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2007.01771.x
  • Pun, K., Villa, K., ve Fontenla, M. (2023). The impact of Nepal's earthquake on the health status of rural children. Review of Development Economics, 27(2), 710-734. https://doi.org/10.1111/rode.12957
  • Samad, M., Fitriani, D., Wahyuni, S., Yacob, F., ve Fahrizqa, N. (2024). Implementation of Disaster Mitigation Educational Policies in Pre-school: A Case Study of Effective Steps in Preparing Children for Disaster. Journal of Governance and Social Policy, 5(1), 63-79. https://doi.org/10.24815/gaspol.v5i1.37361
  • Santos-Reyes, J., ve Gouzeva, T. (2020). Mexico city’s residents emotional and behavioural reactions to the 19 September 2017 earthquake. Environmental research, 186, 109482. 10.1016/j.envres.2020.109482
  • Sapsağlam, Ö. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarında doğal afet farkındalığı. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 38(1), 283-295. https://doi.org/10.7822/omuefd.517081
  • Shrestha, N., ve Gopal, B. (2021). Psychological Problems among Children Three Years after the Earthquake in Nepal. Journal of Indian Association for Child and Adolescent Mental Health, 17(2), 12-34. 10.1177/0973134220210202
  • Singh, S. S. B., Rathakrishnan, B., ve Rabe, Z. (2019). The perception of primary school students about the earthquake ın Sabah Malaysia. European Proceedings of Social and Behavioural Sciences. https://doi.org/10.15405/epsbs.2019.11.74
  • Soygüt, M.B., Gündoğdu, H., Kılıç, Z., ve Tekin, E.Ö. (2023). Deprem Bölgesinde Çocuk Olmak. Reflektif Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 419–435. https://doi.org/10.47613/reflektif.2023.114
  • Sönmez, M. B. (2022). Depremin psikolojik etkileri, psikolojik destek ve korkuyla baş etme. TOTBİD Dergisi, 21, 337-343. https://doi.org/10.5578/totbid.dergisi. 2022.46
  • Tuncer, N., Sözen, Ş., ve Sakar, Ş. (2021). Okul öncesi eğitimde deprem farkındalığı: Deprem benden küçüksün” projesi, Tokat ili örneği. International Journal of Educational Spectrum, 3(1), 1-27. https://doi.org/10.47806/ijesacademic.756668
  • Türk Dil Kurumu. Deprem. Türk Dil Kurumu Online Sözlük. Erişim: Ocak 7 2024’te https://sozluk.gov.tr/
  • Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Bilim Genç (2024). Türkiye’de son yüzyılda gerçekleşen büyük depremler. https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/turkiyede-son-yuzyilda-gerceklesen-buyuk-depremler
  • Türkyılmaz, M.İ., ve Pekdoğan, S. (2019). 6-7 Yaş çocuklarda okul öncesi eğitimin ilkokul birinci sınıftaki sosyal yeterlik ve hazırbulunuşlukla ilişkisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(42), 159-174. https://doi.org/10.31795/baunsobed.657288
  • Usta, E., ve Yükseler, M. (2021). Afetlerde sosyal medya kullanımı ve etik ikilemler: İzmir Seferihisar depremi örneği. Afet ve Risk Dergisi, 4(2), 249-269. https://doi.org/10.35341/afet.981246
  • Ültay, E., Akyurt, H., ve Ültay, N. (2021). Sosyal Bilimlerde Betimsel İçerik Analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188-201. https://doi.org/10.21733/ibad.871703
  • Üstüntaş, R., Kaya, A. K., Albayrak, H., ve Acar, F. (2021). Öğrencilerin okul öncesi eğitim alma durumlarına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Cihanşümul Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 106-122.
  • Vural, A.M., Boztepe Taşkıran, H., Türkoğlu, S., Sarı, M., Maral, T., Keskin, R.K., Koparan, E., Yüncüoğlu, B., Gülnar, M., Şahin, H., Ünlü, T.T., ve Ağca, M.E. (2022). İnternet gazetelerinde depremin haberleştirilmesi. Türkiye'nin en çok ziyaret edilen haber sitelerinde deprem içerikli haberlerin risk iletişimi bağlamında analizi. Yeni Medya, 13, 25-54. https://doi.org/10.55609/yenimedya.1111441
  • Yağcı, A., Karaman, M., Kılıç, İ. A., Bestil, M., Aslan, S., ve Erdoğdu, A. (2023). Okul öncesi eğitimin önemi ve ailelere tavsiyeler. International Social Sciences Studies Journal, 9(114), 7852-7872. http://dx.doi.org/10.29228/sssj.710 50
  • Yeon, D.H., Chung, J.B., ve Lm, D.H. (2020). The effects of earthquake experience on disaster education for children and teens. International Journal Of Environmental Research And Public Health, 17(15), 5347. https://doi.org/10.3390/ijerph17155347
  • Yeung, N. C. Y., Lau, J. T. F., Yu, N. X., Zhang, J., Xu, Z., Choi, K. C., Zhang, Q., Mak, W. W. S., ve Lui, W. W. S. (2018). Media exposure related to the 2008 Sichuan Earthquake predicted probable PTSD among Chinese adolescents in Kunming, China: A longitudinal study. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 10(2), 253–262. https://doi.org/10.1037/tra0000121
  • Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Genişletilmiş 9. baskı). Seçkin Yayınevi.
  • Yılmaz, H., ve Arslan, E. (2023). Okul öncesi dönemdeki çocukların gözünden deprem. Sosyal Bilimlerinde Güncel Tartışmalar 12, 1254-1265.
  • Zara, A. (2011). Krizler ve travmalar. Yaşadıkça psikolojik sorunlar ve başa çıkma yolları. A. Zara, (Ed.), (s.91-121.) İmge Kitabevi Yayınları.
  • Иминова, Ю. Б., Сыздыкбаева, А. Д., Хабиева, Д. Г., Ерниязова, С. Н., ve Мухиева, Г. С. (2023). Formıng the skılls of safe behavıor of preschool chıldren ın emergency sıtuatıons. Вестник КазНПУ имени Абая, серия «Педагогические науки», 78(2), 303-315.

Investigation of Children's Feelings and Thoughts about Earthquake

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 1 - 24, 25.09.2024

Mehtap Morkan Şahin , Ender Durualp

https://doi.org/10.37754/ijeces.1444257

Öz

In the study, it was aimed to examine the feelings and thoughts of children attending and not attending preschool education about the earthquake. Phenomenology design, one of the qualitative research methods, was used in the study. The study group consisted of children aged five to six years (n=24). Children were identified by snowball sampling method. The data of the study were collected with a semi-structured "Interview Form" prepared in line with the literature review and expert opinions. Descriptive content analysis was used to analyze the data. As a result of the research, it was determined that children mostly emphasized the physical effects of earthquake while defining the earthquake; that they obtained information about earthquake from telephone and television; that the information was about the physical effects of earthquake; that physical damages would occur during an earthquake; that it was necessary to do the collapse-trap-hold action and escape during an earthquake; and that they would be sad/scared during an earthquake. It was recommended that parents and teachers be provided with accurate and age-appropriate information about the earthquake, and that trainings be organized to raise children's awareness and emotional preparedness for the earthquake.

Anahtar Kelimeler

earthquake child perception emotion and thought

Kaynakça

  • Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, (2023). 06 Şubat 2023 Pazarcık-Elbistan (Kahramanmaraş) Mw: 7.7 – Mw: 7.6 Depremleri Raporu. https://deprem.afad.gov.tr/assets/pdf/Kahramanmara%C5%9F%20Depremi%20%20Raporu_02.06.2023.pdf
  • Akçay, A. (2016). Okul öncesi eğitimi almanın öğrencilerin dil becerilerinin gelişimine etkisi. Electronic Turkish Studies, 11(3), 15-28. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9333
  • Akman, A., ve Yıldırım, S. (2022). Okulöncesi öğrencilerinde afet yönetimine dair bir gözlem: Iğdır’da bir ilkokul örneği. Anasay, (21), 341-355. https://doi.org/10.33404/anasay.1156639
  • Aksu, G. G., ve İmrek, Y. (2023). The earthquake disaster in Türkiye: a review from child and adolescent psychiatry perspective. Duzce Medical Journal, 25(1), 6-14. 10.18678/dtfd.1271852
  • Aral, N. (2023). Depremin çocuklar üzerindeki etkileri. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 6(11), 93-105. https://doi.org/10.36731/cg.1299175
  • Aslanargun, E., ve Tapan, F. (2011). Okul öncesi eğitim ve çocuklar üzerindeki etkileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 219-238.
  • Aslanderen, M., ve Berkant, H. G. (2023). Okul öncesi eğitiminde depremin öğretimine ilişkin öğretmen görüşleri. Eğitim Yansımaları, 7(2), 22-34.
  • Atalay, G. E., ve Muratoğlu Pehlivan, B. (2024). Aestheticizing the pain: A critical analysis of media representation of earthquake victim children in Turkey. Sociology Lens, 37(1), 116-130. 10.1111/johs.12437
  • Aydoğdu, F., ve Fofana, A. (2023). Depremin küçük çocuklar üzerindeki etkileri ve müdahale programları. International Conference on Trends in Advanced Research, 1, 20-25.
  • Bekircan, E., ve Usta, G. (2023). Communication techniques for age groups with high vulnerability in disaster. S. Sarıbaş (Ed.), Socıal scıences ın a globalızıng world. (s.244). Duvar Publishing. ISBN: 978-625-6945-40-1.
  • Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (2015). Van- Erciş depremleri sonrası yürütülen psikososyal destek programlarının değerlendirilmesi değerlendirme raporu. https://www.unicef.org/turkiye/raporlar/van-erci%C5%9F-depremleri-sonras%C4%B1-y%C3%BCr%C3%BCt%C3%BClen-psikososyal-destek-programlar%C4%B1n%C4%B1n-de%C4%9Ferlendirilmesi
  • Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi (2017). Deprem bilgileri, büyük depremler. http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/deprem-bilgileri/buyuk-depremler/
  • Bozgün, K. (2021). İlkokul öğrencilerinin okuma-yazma motivasyonunda sosyal-duygusal gelişim, azim ve okulda öznel iyi oluşun rolü [Doktora tezi]. Amasya Üniversitesi. YÖK Tez Merkezi. Tez Numarası: 698981.
  • Bulut, A. (2020). Raising awareness of disaster and giving disaster education to children in preschool education period. Acta Educationis Generalis, 10(2), 162-179. https://doi.org/10.2478/atd-2020-0016
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K.E., Akgün, E.Ö., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. 25. Baskı. Pegem Akademi Yayıncılık. ISBN: 978-9944-919-28-9.
  • Canel, A. N., ve Balcı, L. (2018). Deprem travmasının kuşaklararası aktarımı. Multidispliner Çalışmalar-4 V. II. Podgorica: Montenegro, 491-514.
  • Ceylan, Ş. (2009). Vineland sosyal- duygusal erken çocukluk ölçeğinin geçerlik-güvenirlik çalışması ve okul öncesi eğitim kurumuna devam eden beş yaş çocuklarının sosyal-duygusal davranışlarına yaratıcı drama eğitiminin etkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi. YÖK Tez Merkezi. Tez Numarası: 227858
  • Cohen, F., ve Anders, Y. (2020). Family involvement in early childhood education and care and its effects on the social-emotional and language skills of 3-year-old children. School Effectiveness and School Improvement, 31(1), 125-142. https://doi.org/10.1080/09243453.2019.1646293
  • Çelik, I., Dur, D., ve Bayar, M.E. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarında deprem algısı (Ağrı ili örneği). Turan-Sam 8, 63-69.
  • Çetingöz, D., Bakırcı, B., ve Konur, Ö. (2023). Okul öncesi öğretmenlerinin yaratıcılığı geliştiren eğitim ortamları oluşturma deneyimlerinin incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 24(3), 280-297. https://doi.org/10.12984/egeefd.1290916
  • Darga, H. (2023). 6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinde çocukların yaşadıkları ve ebeveynlerinde tanık olduğu duygu durumları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (68), 213-248. https://doi.org/10.21764/maeuefd.1341292
  • Dedeal, A.B., ve Ertem, H.Y. (2023). Investigation of the role of preschool education on readiness in primary school according to the views of classroom teachers. Route Educational ve Social Science Journal, 10(5), 54-70. http://dx.doi.org/10.17121/ressjournal.3444
  • Denham, S.A., Bassett, H.H., Sirotkin, Y.S., ve Zinsser, K. (2013). Head Start preschoolers' emotional positivity and emotion regulation predict their social-emotion behavior, classroom adjustment, and early school success. HS Dialog: The Research to Practice Journal for the Early Childhood Field, 16(2). https://doi.org/10.55370/hsdialog.v16i2.92
  • DeVoe, E.R., Klein, T.P., Bannon Jr, W., ve Miranda-Julian, C. (2011). Young children in the aftermath of the World Trade Center attacks. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 3(1), 1. https://doi.org/10.1037/a0020567
  • Doğan, F., ve Kırkıncıoğlu, M. (2020). Okul öncesi çocuklarda (4-6 yaş) deprem, yangın ve tahliye konusunda durum tespitinin yapılması. İSG Akademik, 2(2), 145-159.
  • Duman, M., Yağbasan, B., Saçın, B.İ., ve Durualp, E. (2023). Araştırmalarla depremlerin çocukların sosyal-duygusal gelişimlerine etkisinin değerlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science, 145(145), 450-462. 10.29228/ASOS.71962
  • Ertabak, S., Atay, E., Aral, N., Güneş, L.C., ve Tosun, S. (2023). Okul öncesi dönemde oyun becerileri ile sosyal duygusal gelişim arasındaki ilişkinin incelenmesi. Jass Studies-TheJournal of Academic Social Science Studies, 16(94), 25-38. 10.29228/JASSS.67599
  • Evsile, M. (2017). 1939 Erzincan depremi hakkında türkiye büyük millet meclisi’nde yapılan görüşmeler. Kesit Akademi Dergisi, (8), 1-10.
  • Fitri, A., ve Kurniati, E. (2021). The Implementation of Earthquake and Tsunami Disaster Mitigation Program in Sekolahalam Minangkabau Kindergarten. In 5th International Conference on Early Childhood Education (ICECE 2020) (pp. 250-255). Atlantis Press.
  • Fujıwara, T., Yagi, J., Homma, H., Mashiko, H., Nagao, K., Okuyama, M., ve For The Great East Japan Earthquake Follow-Up For Children Study Team (2014). Clinically significant behavior problems among young children 2 years after the Great East Japan Earthquake. PLoS One, 9(10), e109342. 10.1371/journal.pone.0109342
  • Gomez, C.J., ve Yoshikawa, H. (2017). Earthquake effects: Estimating the relationship between exposure to the 2010 Chilean earthquake and preschool children’s early cognitive and executive function skills. Early Childhood Research Quarterly, 38, 127-136. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2016.08.004
  • Gormley Jr, W.T., Phillips, D.A., Newmark, K., Welti, K., ve Adelstein, S. (2011). Social‐emotional effects of early childhood education programs in Tulsa. Child Development, 82(6), 2095-2109. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2011.01648.x
  • Gökçe, A., Arslan, İ., Öz, S.Ü., Mete, U., Taşcı, D., ve Yengil Taci, D. (2021). Yedi yaş altı çocuklarda mobil ekran maruziyeti. Medical Journal of Ankara Training ve Research Hospital, 54(2). 10.20492/aeahtd.543807
  • Güner, B., (2020), Türkiye’deki deprem hasarlarına dönemsel bir yaklaşım; 3 dönem 3 deprem. Doğu Coğrafya Dergisi, 25(43), 139-152. https://doi.org/10.17295/ataunidcd.730289
  • Gürbüz, F., ve Koyuncu, N. E. (2023, March). Çocuklar ve deprem. 2nd International Conference on Scientific and Academic Research. 1, 379-383.
  • Ishikuro, M., Matsubara, H., Kikuya, M., Obara, T., Sato, Y., Metoki, H., Isojima, T., Yokoya, S., Kato, N., Tanaka, T., Chida, S., Ono, A., Hosoya, M., Yokomichi, H., Yamagata, Z., Tanaka, S., Kure, S., ve Kuriyama, S. (2017). Disease prevalence among nursery school children after the Great East Japan earthquake. BMJ Global Health, 2, e000127.
  • Jafari, K. K. (2021). Erken çocukluk dönemindeki çocukların zeka düzeyleri ve sosyal becerileri ile ailelerin ebeveynlik ve dijital ebeveynlik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Doktora tezi] Bursa Uludağ Üniversitesi. YÖK Tez Merkezi. Tez Numarası: 668222
  • Karabulut, D., ve Bekler, T. (2019). Doğal afetlerin çocuklar ve ergenler üzerindeki etkileri. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(2), 368-376. https://doi.org/10.21324/dacd.500356
  • Kazan, H. (2021). Dijital habercilik bağlamında trajik haberlerde etik ve bireyler üzerindeki etkisi üzerine bir araştırma. International Journal of Social Inquiry, 14(2), 661-692. https://doi.org/10.37093/ijsi.962864
  • King, T. A., ve Tarrant, R. A. (2013). Children's knowledge, cognitions and emotions surrounding natural disasters: An investigation of year 5 students, Wellington, New Zealand.
  • Kluczniok, K., ve Schmidt, T. (2020). Socio-cultural disparities in the quality of children’s interactions in preschools. European Early Childhood Education Research Journal, 28(4), 519–533. https://doi.org/10.1080/1350293X.2020.1783926
  • Koh, E., ve Fukuchi, N. (2022). Children’s survivor guilt after the Great East Japan Earthquake and tsunami: a case report. Educational Psychology In Practice. 38(2), 115-124. https://doi.org/10.1080/02667363.2022.2030674
  • Korkmaz, B. C., ve Altınsoy, M. G. (2023). A review on the effects of the earthquake on preschool children. Fenerbahçe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 264-279. https://doi.org/10.58620/fbujoss.1356438
  • Kourou, A., Kyriakopoulos, S., ve Anyfanti, N. (2021). An Integrated Approach to Child Care Earthquake Preparedness through “Telemachus” Project. International Journal of Educational and Pedagogical Sciences, 15(8), 768-774.
  • La Greca, A.M., ve Silverman, W.K. (2009). Treatment and prevention of posttraumatic stress reactions in children and adolescents exposed to disasters and terrorism: What is the evidence? Child Development Perspectives, 3(1), 4-10. https://doi.org/10.1111/j.1750-8606.2008.00069.x
  • Lazarus, P.J., Jimerson, S.R., ve Brock, S.E. (2003). Helping children after a natural disaster: Information for parents and teachers. National Association of School Psychologists, 1, 1-10.
  • Liberty, K., Tarren Sweeney, M., Macfarlane, S., Basu, A., ve Reid, J. (2016). Behavior problems and post-traumatic stress symptoms in children beginning school: A comparison of pre-and post-earthquake groups. PLoS currents, 8. 10.1371/currents.dis.2821c82fbc27d0c2aa9e00cff532b402
  • Limoncu, S., ve Atmaca, A.B. (2018). Çocuk merkezli afet yönetimi. Megaron Dergisi, 1, 132-143. 10.5505/megaron.2017.49369
  • Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü. (2023). Türkiye’nin deprem potansiyeli. https://www.mta.gov.tr/v3.0/bilgi-merkezi/deprem_potansiyeli
  • Maria Gastaldi, F. G., Fabris, M. A., Longobardi, C., ve Mastrokoukou, S. (2024). Chıldren exposed to televısıon programs: fear, anxıety and perceptıon of socıetal and personal rısk. Journal of Psychological ve Educational Research, 32(1).
  • Melhuish, E., Ereky-Stevens, K., Petrogiannis, K., Ariescu, A., Penderi, E., Rentzou, K., … Leseman, P. (2015). CARE curriculum quality analysis and impact review of European early childhood education and care: A review of research on the effects of early childhood Education and Care (ECEC) upon child development.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (2024). Okul öncesi eğitim programı. Temel Eğitim Genel Müdürlüğü. https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/guncellenenokuloncesiegitimprogrami.pdf
  • Niitsu, K., Watanabe-Galloway, S., Sayles, H., Houfek, J., ve Rice, M. (2014). A pilot study of the psychological impact of the great East Japan earthquake and tsunami. Journal of the American Psychiatric Nurses Association, 20(3), 194-202. 10.1177/1078390314536615
  • Ohnuma, A., Narita, Z., Tachimori, H., Sumiyoshi, T., Shirama, A., Kan, C., ve Kim, Y. (2023). Associations between media exposure and mental health among children and parents after the Great East Japan Earthquake. European Journal of Psychotraumatology, 14(1), 2163127. 10.1080/20008066.2022.2163127
  • Osofsky, J.D., ve Reuther, E.T. (2013). Young Children and Disasters: Lessons Learned About Resilience and Recovery. Zero to Three, 34(2), 46-54.
  • Özdemir, D., Eruzun, H.M., ve Kuru, N. (2021). 1952’den 2021’e Türkiye’deki okul öncesi eğitim programlarında sosyal-duygusal gelişim. JRES, 8(2), 314-335. https://doi.org/10.51725/etad.944339
  • Özoruç, N., ve Sığırtmaç, A. D. (2024). Okul öncesi öğretmenlerinin deprem kaygısı ve eğitim öğretim sürecine yansımaları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(1), 380-396. https://doi.org/10.35379/cusosbil.1400448
  • Öztürk, E., ve Bektaş, M. (2018). Examination of teachers’ opinions about the acquisition of the life skills of the students transitioning from preschool to primary school. Journal of Human Sciences, 15(2), 1097-1115. Pakarinen, E., Lerkkanen, M. K., ve von Suchodoletz, A. (2020). Teacher emotional support in relation to social competence in preschool classrooms. International Journal of Research ve Method in Education, 43(4), 444-460. 10.1080/1743727X.2020.1791815
  • Park, C.M. (2018). A study on the images used in sandplay therapy by children who experienced the Gyeongju earthquake. Journal of Symbols ve Sandplay Therapy, 9(2), 27-48. 10.12964/jsst.18006
  • Proctor, L.J., Fauchier, A., Oliver, P.H., Ramos, M.C., Rios, M.A., ve Margolin, G. (2007). Family context and young children's responses to earthquake. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 48(9), 941-949. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2007.01771.x
  • Pun, K., Villa, K., ve Fontenla, M. (2023). The impact of Nepal's earthquake on the health status of rural children. Review of Development Economics, 27(2), 710-734. https://doi.org/10.1111/rode.12957
  • Samad, M., Fitriani, D., Wahyuni, S., Yacob, F., ve Fahrizqa, N. (2024). Implementation of Disaster Mitigation Educational Policies in Pre-school: A Case Study of Effective Steps in Preparing Children for Disaster. Journal of Governance and Social Policy, 5(1), 63-79. https://doi.org/10.24815/gaspol.v5i1.37361
  • Santos-Reyes, J., ve Gouzeva, T. (2020). Mexico city’s residents emotional and behavioural reactions to the 19 September 2017 earthquake. Environmental research, 186, 109482. 10.1016/j.envres.2020.109482
  • Sapsağlam, Ö. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarında doğal afet farkındalığı. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 38(1), 283-295. https://doi.org/10.7822/omuefd.517081
  • Shrestha, N., ve Gopal, B. (2021). Psychological Problems among Children Three Years after the Earthquake in Nepal. Journal of Indian Association for Child and Adolescent Mental Health, 17(2), 12-34. 10.1177/0973134220210202
  • Singh, S. S. B., Rathakrishnan, B., ve Rabe, Z. (2019). The perception of primary school students about the earthquake ın Sabah Malaysia. European Proceedings of Social and Behavioural Sciences. https://doi.org/10.15405/epsbs.2019.11.74
  • Soygüt, M.B., Gündoğdu, H., Kılıç, Z., ve Tekin, E.Ö. (2023). Deprem Bölgesinde Çocuk Olmak. Reflektif Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 419–435. https://doi.org/10.47613/reflektif.2023.114
  • Sönmez, M. B. (2022). Depremin psikolojik etkileri, psikolojik destek ve korkuyla baş etme. TOTBİD Dergisi, 21, 337-343. https://doi.org/10.5578/totbid.dergisi. 2022.46
  • Tuncer, N., Sözen, Ş., ve Sakar, Ş. (2021). Okul öncesi eğitimde deprem farkındalığı: Deprem benden küçüksün” projesi, Tokat ili örneği. International Journal of Educational Spectrum, 3(1), 1-27. https://doi.org/10.47806/ijesacademic.756668
  • Türk Dil Kurumu. Deprem. Türk Dil Kurumu Online Sözlük. Erişim: Ocak 7 2024’te https://sozluk.gov.tr/
  • Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Bilim Genç (2024). Türkiye’de son yüzyılda gerçekleşen büyük depremler. https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/turkiyede-son-yuzyilda-gerceklesen-buyuk-depremler
  • Türkyılmaz, M.İ., ve Pekdoğan, S. (2019). 6-7 Yaş çocuklarda okul öncesi eğitimin ilkokul birinci sınıftaki sosyal yeterlik ve hazırbulunuşlukla ilişkisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(42), 159-174. https://doi.org/10.31795/baunsobed.657288
  • Usta, E., ve Yükseler, M. (2021). Afetlerde sosyal medya kullanımı ve etik ikilemler: İzmir Seferihisar depremi örneği. Afet ve Risk Dergisi, 4(2), 249-269. https://doi.org/10.35341/afet.981246
  • Ültay, E., Akyurt, H., ve Ültay, N. (2021). Sosyal Bilimlerde Betimsel İçerik Analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188-201. https://doi.org/10.21733/ibad.871703
  • Üstüntaş, R., Kaya, A. K., Albayrak, H., ve Acar, F. (2021). Öğrencilerin okul öncesi eğitim alma durumlarına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Cihanşümul Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 106-122.
  • Vural, A.M., Boztepe Taşkıran, H., Türkoğlu, S., Sarı, M., Maral, T., Keskin, R.K., Koparan, E., Yüncüoğlu, B., Gülnar, M., Şahin, H., Ünlü, T.T., ve Ağca, M.E. (2022). İnternet gazetelerinde depremin haberleştirilmesi. Türkiye'nin en çok ziyaret edilen haber sitelerinde deprem içerikli haberlerin risk iletişimi bağlamında analizi. Yeni Medya, 13, 25-54. https://doi.org/10.55609/yenimedya.1111441
  • Yağcı, A., Karaman, M., Kılıç, İ. A., Bestil, M., Aslan, S., ve Erdoğdu, A. (2023). Okul öncesi eğitimin önemi ve ailelere tavsiyeler. International Social Sciences Studies Journal, 9(114), 7852-7872. http://dx.doi.org/10.29228/sssj.710 50
  • Yeon, D.H., Chung, J.B., ve Lm, D.H. (2020). The effects of earthquake experience on disaster education for children and teens. International Journal Of Environmental Research And Public Health, 17(15), 5347. https://doi.org/10.3390/ijerph17155347
  • Yeung, N. C. Y., Lau, J. T. F., Yu, N. X., Zhang, J., Xu, Z., Choi, K. C., Zhang, Q., Mak, W. W. S., ve Lui, W. W. S. (2018). Media exposure related to the 2008 Sichuan Earthquake predicted probable PTSD among Chinese adolescents in Kunming, China: A longitudinal study. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 10(2), 253–262. https://doi.org/10.1037/tra0000121
  • Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Genişletilmiş 9. baskı). Seçkin Yayınevi.
  • Yılmaz, H., ve Arslan, E. (2023). Okul öncesi dönemdeki çocukların gözünden deprem. Sosyal Bilimlerinde Güncel Tartışmalar 12, 1254-1265.
  • Zara, A. (2011). Krizler ve travmalar. Yaşadıkça psikolojik sorunlar ve başa çıkma yolları. A. Zara, (Ed.), (s.91-121.) İmge Kitabevi Yayınları.
  • Иминова, Ю. Б., Сыздыкбаева, А. Д., Хабиева, Д. Г., Ерниязова, С. Н., ve Мухиева, Г. С. (2023). Formıng the skılls of safe behavıor of preschool chıldren ın emergency sıtuatıons. Вестник КазНПУ имени Абая, серия «Педагогические науки», 78(2), 303-315.
Toplam 83 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Okul Öncesi Eğitim
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Mehtap Morkan Şahin 0000-0003-4183-5920

Ender Durualp 0000-0002-6645-6815

Yayımlanma Tarihi 25 Eylül 2024
Gönderilme Tarihi 28 Şubat 2024
Kabul Tarihi 13 Temmuz 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024Cilt: 9 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Morkan Şahin, M., & Durualp, E. (2024). Okul öncesi dönemdeki çocukların depreme ilişkin algılarının incelenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 9(2), 1-24. https://doi.org/10.37754/ijeces.1444257
 Kapak Resmi İndir