Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çocukların Sergilediği Liderlik Özelliklerine İlişkin Görüşleri

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 14 - 30, 30.09.2021

Ayşenur Duran , Oya Ramazan

Öz

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin çocukların sergilediği liderliğe ilişkin görüşlerinin ve liderliği geliştirmek için yaptıklarının belirlenmesidir. Nitel desendeki bu araştırmanın verileri İstanbul’daki okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan 30 öğretmenden görüşme yoluyla elde edilmiştir. Verilerin analizinde nitel araştırma yöntemlerinde yer alan analiz tekniklerinden betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre okul öncesi öğretmenlerinin liderliğin tanımına ve liderlerin özelliklerine ilişkin benzer düşünceleri olduğu, sınıf içerisinde yapılan etkinliklerle liderliğin geliştirilebileceği ve desteklenebileceği ve ayrıca öğretmenlerin çoğunun görüşüne göre liderlik becerilerinde kız ve erkeler arasında herhangi bir farklılık olmadığı sonucuna varılmıştır. Konuyla ilgili yapılacak gelecek araştırmalarda lider çocukların boylamsal olarak izlenmesi, erken çocukluk liderliğinin ilişkisel yapısının sınıfın karmaşık sosyal dinamikleri içinde nasıl geliştiğinin ortaya koyulması, daha kalabalık gruplarla çalışılması, öğretmen-aile-çocuk dinamiklerinin kapsamlı olarak ele alınarak derinlemesine incelenmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Liderlik Çocuk liderliği Okul öncesi öğretmeni

Kaynakça

  • Adcock, D. & Segal, M. (1983). Making friends: Ways of encouraging social development in young children. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
  • Altınkurt, Y. & Yılmaz, K. (2012). Relationship between the school administrators’ power sources and teachers’ organizational trust levels in Turkey. Journal of Management Development, 31(1), 58-70.
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Yıldırım, E. & Bayraktaroğlu, S. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Adapazarı: Sakarya Kitabevi.
  • Avolio, B. J., & Vogelgesang, G. (2011). Beginnings matter in genuine leadership development. In S. E. Murphy, & R. J. Reichard (Eds.), Early development and leadership: Building the next generation of leaders (pp. 179–204). New York: Psychology Press/Routledge.
  • Aydın, M. (2010). Eğitim yönetimi (9. Baskı). Ankara: Hatipoğlu Yayınları.
  • Bisland, A. (2004). Developing leadership skills in young gifted students. Gifted Child Today, 27(1), 24-27.
  • Bredekamp, S. & Copple, C. (1997). Developmentally appropriate practice in early childhood programs serving children from birth through age 8 (3rd ed.). Washington, DC: National Association for the Education of Young Children.
  • Bohlin, L. C. (2000). Determinants of young children's leadership and dominance strategies during play. PhD Thesis. Indiana University, Indiana.
  • Celep, C. (2004). Dönüşümsel lderlik. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Çakırer, B. (2019). Çocuğunuz Akran Zorbalığı mı Yaşıyor?. https://www.trtcocuk.net.tr/ebeveyn-akademisi/okul-ve-ogrenme/cocugunuz-akran-zorbaligi-mi-yasiyor adresinden erişilmiştir.
  • Duran, A. (2019). Erken çocukluk dönemi liderlik ölçeğinin geliştirilmesi ve çocukların liderlik özellikleri ile dil becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Eraslan, L, (2004), Liderlik Olgusunun Tarihsel Evrimi, Temel Kavramlar ve Yeni Liderlik Paradigmasının Analizi, Milli Eğitim Dergisi, Sayı: 162.
  • Edwards, C. A. (1994). Leadership in groups of school-age girls. Developmental Psychology, 30(6), 920-927.
  • Erdoğan, İ. (1996). İşletme yönetiminde örgütsel davranış. İstanbul: Avcıol Yayınları.
  • Fox, D. L. (2012). Teachers' perceptions of leadership in young children. PhD Thesis. University of New Orleans, New Orleans.
  • Fu, V. R. (1977). A nursery school leadership observation schedule and a nursery school leadership rating scale. ERIC Document Reproduction Service No. ED 134601.
  • Fu, V. R. (1979). Preschool leadership-followership behaviors. Child Study Journal, 9(2), 133- 140.
  • Fu, V. R., Canaday, H. & Fu, D. (1982). Creativity and leadership ın preschoolers. The Journal Of Genetic Psychology. Vol. 141, 291-292.
  • Gardner, H. (2011). Positioning future leaders on the good work track. In S. E. Murphy, & R. J. Reichard (Eds.), Early development and leadership: Building the next generation of leaders (pp. 255–272). New York: Psychology Press/Routledge.
  • Güven, G. & Azkeskin, K. (2014). Erken çocukluk eğitimi ve okul öncesi eğitim, (Ed. İ. H. Diken). Erken Çocukluk Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
  • Harrison, C. W., Rawls, J. & Rawls, D. (1971). Differences between leaders and non- leaders in six-to-eleven-year-old children. Journal of Social Psychology, 84, 269-272.
  • Hensel, N. H. (1991). Social leadership skills in young children. Roeper Review, 14(1), 4-6.
  • Karnes, F. & Bean, S. (1996). Leadership and the gifted. Focus on Exceptional Children, 29(1), 1-12.
  • Karnes, F. & Stephens, K. (1999). Lead the way to leadership education. Education Digest, 64(8), 62-66.
  • Kemple, K. M. (1991). Research in review: Pre-school children’s peer acceptance and social interaction. Young Children, 46(5), 47-54.
  • Kudo, F. T., Longhofer, J. L. & Floersch, J. E. (2012). On the origins of early leadership: The role of authoritative parenting practices and mastery orientation. Leadership, 8(4), 345–375.
  • Lee, S. Y., Recchia, S. & Shin, M. S. (2005). “Not the same kind of leaders”: Four young children's unique ways of influencing others. Journal of Research in Childhood Education, 20(2), 132-148.
  • Lee, Y. & Recchia, S. (2008). “Who's the boss?” Young children's power and influence in an early childhood classroom. Early Childhood Research & Practice, 10(1), 1-15.
  • Maxcy, S. J. (1991). Leadership and the education of young children. In S. J. Maxcy, Educational Leadership: A critical pragmatic perspective, Toronto, Ontario: OISE, 95-109.
  • Mawson, B. (2010). Gender and leadership styles in children’s play. Australasian Journal of Early Childhood, 35(2), 115-124.
  • Mawson, B. (2011). Children’s leadership strategies in early childhood. Journal of Research in Childhood Education, 25(4), 327-338. Megep, Serbest Zaman Etkinlikleri (2007). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
  • Miles, M. B. & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis : an expanded sourcebook. (2nd Edition). Calif. : SAGE Publications.
  • Mullarkey, L. S., Recchia, S. L., Lee, S. Y., Shin, M. S., & Lee, Y. J. (2005). Manipulative managers and devilish dictators: teachers' perspectives on the dilemmas and challenges of classroom leadership. Journal of Early Childhood Teacher Education, 25, 123-129.
  • Murphy, S. E., & Johnson, S. K. (2011). The benefits of a long-lens approach to leader development: Understanding the seeds of leadership. The Leadership Quarterly, 22(3), 459–470.
  • Oktay, A. (2002). Yaşamın Sihirli Yılları: Okul Öncesi Dönem, İstanbul: Epsilon Yayınları.
  • Parten, M. (1933). Leadership among preschool children. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 27(4), 430-440.
  • Perez, G., Chassin, D., Ellington, C. & Smith, J. (1982). Leadership giftedness in preschool children. Roeper Review, 4(3), 26-28.
  • Schneider, B., Paul, M. C., White, S. S., & Holcombe, K. M. (1999). Understanding high school student leaders, I: Predicting teacher ratings of leader behavior. The Leadership Quarterly, 10, 609–636.
  • Shin, M. S., Recchia, S. L., Lee, S. Y., Lee, Y. J., & Mullarkey, L. S. (2004). Understanding early childhood leadership: Emerging competencies in the context of relationships. Journal of Early Childhood Research, 2(3), 301-316.
  • Sisk, D. A. & Rosselli, H. C. (1996). Leadership: A special Kind of Giftedness. Unionville, NY: Trillium Press.
  • Soffler, A. A. (2011). What is the nature of children’s leadership in early childhood education settings? A Grounded Theory. PhD Thesis, Colorado State University, Colorado.
  • Trawick-Smith, J. (1988). Let's say you're the baby, OK?: Play leadership and following behavior of young children. Young Children, 43(5), 51-59.
  • Trawick-Smith, J. (1992). A descriptive study of persuasive preschool children: How they get others to do what they want. Early Childhood Research Quaterly, 7, 94-114.
  • Uzun, E. (2008). Özel ve devlet okulu yöneticilerinin liderlik davranışlarının öğretmen görüşlerine göre karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Vendetti, D. C. (2010). "We can be leaders ıf we want to": A case study of second grade leadership education. PhD Thesis, Wilmington University, New Castle.
  • Werner, I. (1993). Liderlik ve yönetim, (Çev: V. Üner). İstanbul: Rota Yayınları.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
  • Yoleri, S. (2014). Okul öncesi çocukların kişilerarası problem çözme becerisi ve kavram gelişimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim. Cilt 39, Sayı 173, 82-91.
Toplam 48 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Ayşenur Duran 0000-0001-6504-6120

Oya Ramazan 0000-0001-9974-4568

Yayımlanma Tarihi 30 Eylül 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021Cilt: 6 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Duran, A., & Ramazan, O. (2021). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çocukların Sergilediği Liderlik Özelliklerine İlişkin Görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 6(2), 14-30.
 Kapak Resmi İndir